نام پژوهشگر: رضا نوربخش شیلسر

ارزیابی اقتصادی پرورش ماهی قزل آلا به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری استان گیلان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان البرز - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  رضا نوربخش شیلسر   غلامرضا یاوری

بیش از 95 درصد اراضی زراعی استان گیلان مختص به کشت برنج بوده و با توجه به ویژگی های محیطی و اقتصادی-اجتماعی شالیکاران این استان، در نیمه دوم سال اغلب اراضی شالیکاری که ظرفیت مناسبی جهت تولید داشته، بدون استفاده باقی می ماند. توسعه رشته فعالیت های تولیدی کشت دوم یکی از مهم ترین راهبردهای توسعه بخش کشاورزی در استان گیلان محسوب شده و مهم ترین گام در این راستا معرفی و امکان سنجی اقتصادی رشته فعالیت های تولیدی مناسب برای کشت دوم در این استان می باشد. پژوهش حاضر برای نخستین بار ارزیابی اقتصادی پرورش ماهی قزل آلا به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری استان گیلان را مدنظر قرار داده است. در این راستا، مطالعه و بررسی میدانی تمامی جامعه شالیکارانی که در نیمه دوم سال زراعی 90-1389، اقدام به پرورش ماهی قزل آلا نموده، صورت گرفت. نتایج حاصل از 60 مزرعه مورد مطالعه نشان داد که میانگین سود ناخالص رشته فعالیت تولید قزل آلا برابر با 44/31 میلیون ریال بوده و با توجه سطح به آماری t محاسباتی در آزمون فرضیه، دارا بودن سود اقتصادی پرورش قزل آلا به عنوان کشت دوم، می توان ادعا نمود که این رشته فعالیت به طور معنی داری دارای سود اقتصادی است. هم چنین، نتایج حاصل بیانگر پذیرش فرضیه اقتصادی شدن و افزایش سود زراعت برنج در واحدهایی بوده که پرورش قزل آلا را به عنوان کشت دوم صورت داده اند. علاوه بر تحلیل هزینه-فایده در حالت رایج، وارد نمودن هزینه فرصت سرمایه تحت سناریوهای نرخ بهره 8، 12، 16 و 20 درصد نیز مدنظر قرار گرفت که به ترتیب متوسط سود ناخالص رشته فعالیت پرورش ماهی قزل آلا به عنوان کشت دوم در مزارع مورد مطالعه تحت این سناریوها برابر با 2/30، 58/29، 96/28 و 34/28 میلیون ریال می باشد. از سوی دیگر، ارزیابی موانع و مشکلات موجود در توسعه این رشته فعالیت به صورت میدانی مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از آزمون فریدمن جمع بندی حاصل ارائه شد. به کارگیری نتایج حاصل از این پژوهش می تواند نقش شایان توجهی در سیاست-گزاری و برنامه ریزی بهینه به منظور گسترش پرورش قزل آلا در اراضی شالیکاری استان گیلان داشته باشد.