نام پژوهشگر: سید سعیدالرضا اسلامی
مهدی جهانگیری سید سعیدالرضا اسلامی
میدان نفتی پازنان به عنوان یکی از بزرگ ترین میدان های نفتی زاگرس چین خورده، در 150 کیلومتری جنوب شرقی اهواز قرار گرفته است. ازآنجاکه بیشترین مواد هیدرو کربوری در کمربند چین خورده-رانده زاگرس از مخازن دارای شکستگی به دست می آید، لذا تحلیل شکستگی ها نقش بسیار موثر در تولید و دسترسی به ذخایر نفت و گاز دارد. به این ترتیب بررسی نحوه و میزان تراکم شکستگی ها و نیز موقعیت مکانی و هندسی آنها و رابطه آنها با چین خوردگی اصلی منطقه از اهداف این تحقیق می باشد. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از داده های در دسترس، ابتدا به تحلیل ساختاری تاقدیس زیر سطحی پازنان پرداخته شده است بطوریکه خصوصیات هندسی سر سازند آسماری در میدان نفتی پازنان با استفاده از نقشه ugc سرسازند آسماری و نیز اطلاعات چاه ها و مقاطع ژئوفیزیک مورد مطالعه قرار گرفته، سپس با استفاده از روش های مستقیم از قبیل بررسی نمودارهای تصویریfmi و emi و غیر مستقیم مانند مشتق گیری ریاضی از نقشه های ساختمانی زیر سطحی، تحلیل دوایر محاطی، استفاده از میزان انحناء محوری(طولی)ساختمان مخزن و روشrff به تحلیل و بررسی شکستگی های زیر سطحی میدان نفتی پازنان در افق مخزنی آسماری پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصل از این روش های مختلف، می توان نیمه جنوب خاوری میدان، به ویژه کمان بیرونی انحناهای محوری، کوهانه ها و یال پرشیب تر جنوب باختری را، به عنوان نواحی مستعدتر توسعه شکستگی های زیر سطحی در نظر گرفت و لذا دربرنامه جامع میدان، لازم است توجه خاصی به این نواحی صورت گیرد. همچنین با توجه به شیب زیاد شکستگی ها، به منظور استفاده بهینه از ستون مواد هیدروکربوری، پیشنهاد می شود حفاری چاه های انحرافی و افقی در این میدان صورت گیرد.
فاطمه اسکندری گوجه قملاق سید سعیدالرضا اسلامی
تحلیل شکستگی های موجود در مناطق زمین ساختی از قبیل چین خوردگی های وسیع، اغلب در درک چینش ساختاری آن مناطق مفید بوده و اطلاعات جزئی تری از نحوه ی تکوین و جهت تنش حاکم بر آن ها می تواند فراهم نماید. در این تحقیق شکستگی های ناودیس تنگ شمشیربر در ورقه سیاه خانی که یکی از ورقه های راندگی پهنه البرز است از طریق پردازش داده های دورسنجی و برداشت های صحرایی مطالعه شد. بر اساس نتایج حاصله، شکستگی های دارای امتداد میانگین n41?w تراکم بالایی در گستره ی ناودیس نشان داده و شکستگی های با راستای میانگین n25?e با فراوانی کمتر، ساختار مزدوج آن ها را تشکیل می دهند که این امر در ارتباط با موقعیت گسل شمال البرز (n67?e,45?nw) قابل تأمل است. در ابتدای تاریخچه ی دگرشکلی منطقه، تنش وارده بر توده سنگ ها در شرایط شکل پذیر به صورت چین خوردگی بروز می نماید و سپس گسل شمال البرز عمود بر روند بزرگترین تنش تراکمی اصلی منطقه شکل گرفته و رشد چین با سازوکار انتشار گسلی ادامه می یابد. ادامه دگرشکلی با لغزش گسل شمال البرز و رشد چین خوردگی و ایجاد و گسترش شکستگی ها در ناودیس نمایان می گردد و گسل های امتدادلغز مزدوج در ابعادی وسیع در طول چین ایجاد می شوند و موجب دگرشکلی ناودیس می گردند. تحلیل هندسی و جنبشی گسل ها در کنار تحلیل شکستگی های این ناودیس نشان داد که موقعیت بزرگ ترین تنش تراکمی اصلی، به صورت افقی در راستای nnw-sse (?337)، کوچکترین تنش تراکمی اصلی به صورت قائم و راستای تنش تراکمی متوسط، به صورت افقی در راستای ene-wsw (?067) است.
غزاله ادریسی محسن خادمی
منطقه خوانسار- بویین میاندشت در شمال غربی اصفهان قرار گرفته است. ازآنجا که این منطقه در پهنه زمین ساختی سنندج – سیرجان واقع شده است دستخوش دگرریختی شدیدی شده و دارای شکستگی های فراوان می باشد. تحلیل این شکستگی ها به دلیل اهمیت و تاثیر آنها در اجرا پروژه های عمرانی و مهندسی از جمله تونل خوانسار – بویین میان دشت هدف اصلی این تحقیق می باشد. در این راستا نحوه و میزان تراکم شکستگی ها و نیز موقعیت مکانی و هندسی آنها و رابطه آنها با چین خوردگی اصلی منطقه ناودیس خوانسار مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از داده های صحرایی و نرم افزارهای ترسیمی ابتدا هندسه و کینماتیک ناودیس خوانسار که چینی است با راستای شمال باختر به جنوب خاور و برگشته بود بررسی شد. این چین موازی و از نوع شبه استوانه ای می باشد و عمده ساختار های منطقه از جمله شکستگی ها ارتباط تنگاتنگی با این چین دارند. درزه ها و گسل ها در محدوده این ناودیس و ساختگاه تونل خوانسار – بویین میان دشت برداشت و در نرم افزار های stereo32 و georient پردازش و سپس تفسیر گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحلیل و تفسیر ها می توان گروهی از درزه ها را قبل از تکتونیک، گروهی را مربوط به چین خوردگی یا همراه تکتونیک و تعدادی از شکستگی ها را بعد از تکتونیک در در نظر گرفت. از میان این شکستگی ها ، شکستگی هایی که همزمان با تکتونیک به وجود آمده در عمق دارای گستردگی هستند و این مسئله از دیدگاه ژئومکانیکی حائز اهمیت می باشند لذا در اجرای پروژه تونل خوانسار باید مورد توجه قرار گیرد. از دیدگاه زمین شناسی مهندسی با استفاده از آزمایش های مقاومت تک محوری، بارگذاری نقطه ای، چکش اشمیت و اولتراسونیک مشخص گردید آهک ماسیو صخره ساز و اوربیتولین دار مقاومت بالا، تناوب شیل آهکی و سنگ آهک مقاومت متوسط و اسلیت های سیاه از مقاومت ضعیفی برخوردار است که باعث می شود از ساپورت های با ضریب اطمینان بالاتری استفاده گردد. . با توجه به امتداد تونل(nne-ssw) ، شیب زیاد شکستگی ها، و تنش های حاکم بر تونل احتمال ایجاد گوه های لغزشی در دیواره و سقف سمت چپ تونل (مسیر اجرایی1391) بالا می باشد. از این رو در حفاری تونل به روش آتشکاری به گونه ای باید عمل کرد که از تمرکز تنش ها و لغزش گوه ها به داخل سازه تونل پیشگری به عمل آید.
حامد رحیمی سید سعیدالرضا اسلامی
معدن بوکسیت جاجرم، در تاقدیس زو جای گرفته است، و از خاور به باختر به چهار بخش اصلی تقسیم بندی می شود. در این مطالعه از داده های مربوط به مطالعات پیشین، برداشت های صحرایی، داده های سنجش ازدور، و داده های گمانه ها استفاده شده است. برداشت های صحرایی شامل برداشت داده های مربوط به چین ها، گسل ها، لایه-بندی، درزه، رگه و استیلولیت ها بوده است و نتایج بررسی های دفتری این داده ها با نتایج بدست آمده از مطالعه عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای و همچنین گمانه ها تلفیق گردیده و در چند راستای مناسب چند مقطع ساختاری و نیز نقشه های ساختاری از منطقه ترسیم گردیده است. در نهایت با تلفیق همه نتایج، ساختارتکتونیکی منطقه تفسیر شد. در این تفسیر از داده های مربوط به مطالعه آرایش هندسی دسته درزه ها و شکستگی هاو. نیز برای درک مکانیسم چین خوردگی استفاده شده است. در مجموع540 برداشت درزه از 10 ایستگاه انجام پذیرفت. شاخص fsi در ماسه سنگ های سازند شمشک forelimb برابر با 93/0 و در backlimb برابر با 68/0محاسبه گردید و نیز با استنباط از شواهدی نظیر نوع گسلش، محاسبه مقدار aspect ratioبرابر با 2/10تاقدیس، نتایج مدل سازی آزمایشگاهی، تشابه توزیع استرین در تاقدیس زو با توزیع استرین در چین های fpfو نیز مشاهده چین-های fpf مشهود در منطقه، با استفاده از دیاگرام (1987) jamisonدر مورد چین هایfpf و با وارد کردن مقادیر زاویه کژ(30=?)(شیب پلکان گسل) و زاویه بین یالی (65 =?)، میزان نازک شدگی در یال حذف شده جنوبی(forelimb) برابر با 25% اندازه گیری شد. مدل سازی آزمایشگاهی مدل مولفه راستالغز چپ گرد در گسل معکوس اصلی مسبب ایجاد تاقدیس زو را تائید کرده، و علت حذف یال جنوبی تاقدیس را نیز نازک شدگی(thinning)و وجود چگالی بالای شکستگی ها در آن می داند. علاوه براین مدلی ارائه گردید که مطابق با آن نقش گسلش معکوس در ایجاد دره زو رد گردید و تکرار ماده معدنی در آن، ناشی از گسلش راستا لغز طی چهار مرحله دانسته شد که سه مرحله اول، حرکت امتداد لغز دارای مولفه راست گرد و چهارمی ناشی ازیک مولفه چپ-گرد می باشد.