پس از اینکه سقراط توسط حکومت دموکراسی یونان بجرم انحراف جوانان بطور ناعادلانه به اعدام محکوم شد افلاطون شاگرد وی از این فاجعه متنفر و انزجار خود را نسبت به حکومت وقت ابراز می کند سپس به دنبال برقراری عدالت و حکومت توام با فضیلت و سعادت در جامعه و تاسیس شهر آرمانی است وی در این راستا نا موفق می ماند و با بی ارزش خواندن تمام حکومت ها و تحمل مشکلات فراوان نهایتا برای همیشه سیاست را رها و تصمیم می گیرد با تاسیس آکادمی نسبت به پرورش فکری فلسفی جوانان اقدام تا زمامداران آینده کشور از بین افراد تربیت شده باشند در این رهگذر دو اثر جمهوری و قوانین را تالیف کرد تا فلاسفه و افراد طالب عدالت ، در جهت برقراری جامعه مطلوب از آثار فوق بهره برداری و نسبت به ایجاد و مدینه فاضله با رعایت معیارهای اشاره شده در جمهور و قوانین اقدام نماید. در این خصوص فلاسفه زیادی از آثار و آراء و طرح کلی او بهره مند شده اند از جمله ابونصر فارابی فیلسوف ایرانی شاگرد ارسطو و پیرو مکتب و افکار و افلاطون می باشد مشهور است ، بطور کامل متاثر از افلاطون است حال با تحقیق و بررسی آثار افلاطون ( جمهور و قوانین ) و تطبیق آن با آثار بسیار مهم فارابی (آراء اهل المدینه الفاضله) نسبت به تبیین این امر اقدام و معلوم می شود که فارابی در آراء و اندیشه ی سیاسی و اجتماعی متاثر از افلاطون است اما نه بطور کامل ، بلکه وی در موارد ی استقلال آراء دارد و بصورت روشن و شفاف با بهره گیری از حیث اعتقادی و آموزه های علمی و دینی نسبت به ارائه اندیشه های سیاسی ، فلسفی و اجتماعی مستقل اقدام نموده است.

چکیده: بحث فطرت از جمله مباحث مهم در حیطه مسائل انسان شناسی است که مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است؛ از آنجا که علامه طباطبائی نیز پیرامون این مسئله نظریات مهم و قابل ملاحظه ای ارائه کرده اند؛ بنابراین در این پژوهش سعی شده است مباحث ایشان در این رابطه تبیین و تشریح گردد. برای نیل به این مقصود، ضمن بحث از معنای لغوی و اصطلاحی فطرت و تفاوت آن با غریزه و طبیعت به اثبات فطرت از طریق دلائل عقلی و نقلی پرداخته و سپس جزئیات و احکام آن از جمله؛ عدم تغییر پذیری فطرت، مراحل اعطای آن از سوی خداوند به انسان، ویژگی های امور فطری و اقسام آن بررسی شده است. نظری? ابتکاری ادراکات اعتباری علامه که رابطه تنگاتنگی با بحث فطرت دارد، در فصلی جداگانه مطرح گردیده و چگونگی رابطه آن با فطرت نیز تبیین شده است. همچنین به دو مسئله مهم در زندگی انسان یعنی دین و اخلاق پرداخته شده و رابطه این دو با فطرت و نقش آنها در رسیدن انسان به سعادت مورد تحقیق قرار گرفته است. این تحقیق در شش فصل سامان دهی شده است؛ در فصل اول کلیات پژوهش شامل سوالات، فرضیه ها، اهداف و... مطرح شده است. در فصل دوم تعریف فطرت و احکام و اقسام آن مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم قلمرو فعالیت عقل و فطرت عقل نظری و عقل عملی تبیین شده است. در فصل چهارم نظریه ادراکات اعتباری علامه و رابطه آن با فطرت مطرح گردیده است. در فصل پنجم رابطه دین و اخلاق با فطرت بیان گردیده است. و فصل ششم نیز جمع بندی و نتیجه مباحث ارائه شده است. کلید واژه ها: علامه طباطبایی، فطرت، طبیعت، غریزه، عقل، ادراکات اعتباری، خُلق، دین.

معرفت مقوله ای است در تمام سنتهای دینی و غیر به رغم اختلافات تفسیرها مد نظر بوده و در متون تفسیری اسلام نیز همواره مورد توجه و عنایت مفسران قرار گرفته است . کشف الاسرار از جمله تفاسیر عرفانی قرآن است که این مقوله سخت در آن مورد توجه بوده است. اما تا کنون تحقیق جامعی در باب کم و کیف آنها صورت نگرفته و حدود و نقود آن معین نگشته و این نوشته متکفل تبیین این مقوله است که با هدف فراهم نمودن استفاده بهینه از این تفسیر و بسط و تعمیق قرآن پژوهی صورت گرفته و در آن از روشهای توصیفی و تفسیری استفاده شده است. دستاورد این پژوهش آن است که مفاهیم معرفتی به کار رفته در این اثر به سه حوزه مفاهیم عقلی ـ ذهنی، از قبیل عقل و تفکر و علم و مفاهیم شهودی مانند فواد ، قلب، تجلی و مفاهیم وحیانی از قبیل وحی تقسیم می شوند . و رنگ غالب آنها از نظر صاحب این تفسیر عرفانی است. کشف الاسرار معرفت مفاهیم عقلی را لازمه و زمینه پیمودن مسیر معرفتی و جزو ارکان ضروری وصول می داند که بدون آن سلوک میسر نمی شود و چه بسا به انحراف منتهی گردد. در واقع این معرفت شرط لازم سلوک اند نه کافی. مفاهیم شهودی هسته اصلی در معرفت را شامل می شود که سالک بعد از گذر از مفاهیم عقلی به آن نائل می گردد که ماهیت درونی و سری دارد که جز خود سالک فرد دیگری توان درک آنرا ندارد چرا که تغییرات روحی و باطنی است که منجر به آگاهی می گردد و باید افراد خود آنرا تجربه نمایند و قابل بیان نمی باشد. مفاهیم وحیانی شامل وحی و الهام می شود که طبق بیان خواجه مراتب موجودات متفاوت اند و اعلا ترین آن بر پیامبر اکرم(ص) وحی شده است.