چکیده دردوقرن اول هـ .ق شاهدیک سلسله تحولات تاریخی درخراسان هستیم. تحولاتی که درجهان اسلام نقشی بی بدیل ایفا نمودند. دست یابی به علل این جایگاه ونتایج آن امری بس ضروری است زیرا درشناخت تاریخ ایران و جهان اسلام درآن دوره تأثیرگذاربوده اند. عوامل زمینه ساز آن تحولات بر گرفته ازعملکرد فاتحان عرب و والیان آنها بامردم زیردست بود. رفتاری که قوم مغلوب ازبرابری باقوم غالب محروم بود. این گونه اعمال بیشتر از جانب حکومت عربی ونه اسلامی بنی امیه سرزد. روند این حرکت ها واکنش هایی را در جامعه بر انگیخت وموجب شکل گیری کانون مبارزات سیاسی وفرهنگی شد. فعالیت داعیان عباسی دراین شرایط، منسجم تر از هر قیام دیگری بود .آنها از فترت بنی امیه و اختلافات قبایل عرب، نهایت استفاده را بردند. درحرکت عباسیان گرو های مختلفی ازساکنان روستا ها وشهرهای خراسان مشارکت داشتندکه هر کدام با انگیزه ای وارد جنبش شده بودند. آنچه در این بین موجب انسجام بیشترشد شعارجانبداری از خاندان پیامبر(ص) بود که صبغه فرهنگی داشت ولی عباسیان ازآن بهره برداری سیاسی نمودند. پس ازآشکار شدن ماهیت آنها همراهان پیشین دست به مخالفت زدند زیرا پی بردند که به بازی گرفته شده اند. بدین ترتیب درگوشه وکنار خراسان قیام هایی ازجانب شیعیان وخون خواهان ابومسلم با انگیزه مذهبی وسیاسی رخ داد. خلفای عباسی نیز همانند امویان به مقابله قیام ها پرداختند اماهیچ گاه به طورکلی موفق به سرکوب آنها نشدند. تا اینکه تصمیم گرفتندبه این درگیری های طولانی پایان دهندوبامردم خراسان پیوستگی خودرا حفظ نمایند دراین راستاطاهربن حسین راکه یک سردارایرانی بودبه ولایتداری انتخاب نمودند واین آغازی برای استقلال سلسله های محلی ایران بود. واژه های کلیدی: خراسان، امویان، عباسیان، شیعیان، طبقات اجتماعی ، طاهرذوالیمینین، طاهریان