به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود فسفر و محلولپاشی آهن و روی بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود زراعی، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان صورت گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کود فسفر در سه سطح (صفرp1=، 100p2= و 200p3= کیلوگرم در هکتار،به صورت خاک کاربرد) به عنوان کرت اصلی، و آهن و روی هر یک در سه سطح (صفرf1= و z1، غلظت سه در هزار f2= و z2، غلظت شش در هزار f3= و z3، به-صورت محلولپاشی) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل فسفر×آهن×روی بر وزن صد دانه، عملکرد دانه و طول غلاف معنی دار گردید. حداکثر عملکرد دانه نخود (1228 کیلوگرم در هکتار) از تیمار p3f3z3 و حداقل عملکرد دانه نخود (725 کیلوگرم در هکتار) از تیمار p1f1z1 (شاهد) حاصل گردید. همچنین اثر متقابل آهن×روی بر شاخص سطح برگ و ارتفاع بوته معنی دار بود. تلفیق فسفر×آهن باعث افزایش معنی دار در کلروفیل برگ، تعداد غلاف در سطح و عملکرد بیولوژیک شد. حداکثر عملکرد بیولوژیک (3115 کیلوگرم در هکتار) از تیمار p3f2 و حداقل عملکرد بیولوژیک (2678 کیلوگرم در هکتار) از تیمار p1f1 (شاهد) حاصل گردید. آهن بر سرعت جذب خالص و شاخص برداشت معنی دار شد و روی نیز بر سرعت رشد محصول و شاخص برداشت افزایش معنی داری داشت. بین عملکرد دانه و وزن صد دانه در هر سه تیمار کود همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. همچنین بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار آهن و روی همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. به طور کلی نتایج نشان داد که با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع خاک این منطقه مصرف فسفر و کودهای ریز مغذی بویژه آهن و روی اثر قابل ملاحظه ای بر رشد و محصول نخود زراعی (رقم ilc482) داشت. بنابراین مصرف این عناصر باید بتدریج در برنامه تغذیه ایی زراعت حبوبات این استان قرار گیرد. واژگان کلیدی: آهن، روی، شاخص های رشد، عملکرد دانه، فسفر، نخود

چکیده به منظور بررسی اثر کودهای شیمیایی (اوره) وبیولوژیک (ازتوباکتر) و پلیمرسوپرجاذب برعملکرد واجزای عملکرد جودیم در شرایط آبیاری تکمیلی، یک آزمایش به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال0 9-???? در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید.آبیاری تکمیلی در کرت های اصلی در سه سطح شامل: 1i= آبیاری درمرحله کاشت ،2i= آبیاری در مرحله پر شدن دانه، 3 i = آبیاری در مرحله کاشت و پر شدن دانه، تلفیق کودهای شیمیایی و بیولوژیک در سه سطح شامل :1a= عدم مصرف کود (شیمیایی و بیولوژیک)،2a= مصرف کود شیمیایی اوره (?00درصد مورد نیاز گیاه)،3a= مصرف ازتوباکتر+ کاربرد?? درصد اوره مورد نیازگیاه و پلیمرسوپرجاذب در دو سطح شامل:1p= عدم مصرف پلیمرسوپر جاذب و2p= مصرف پلیمرسوپرجاذب بود. طبق نتایج تجزیه واریانس اثر آبیاری تکمیلی بر روی صفات طول خوشه و وزن هزار دانه معنی دار گردید. اثر کود نیز بر روی تعداد دانه در خوشه وارتفاع بوته واثر پلیمرسوپرجاذب نیز برروی تعداد پنجه بارور و ارتفاع بوته وطول خوشه معنی دار شد. همچنین اثرات متقابل دوجانبه آبیاری تکمیلی درپلیمر برکلروفیل برگ، قطرساقه و اثرات متقابل دوجانبه کود درپلیمر برکلروفیل برگ معنی دار گردید. اثرات متقابل سه جانبه نیز بر روی صفات عملکرد بیولوژیک ،عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار شد. به علت تبخیر زیاد در اواخر فصل رشد آبیاری تکمیلی بر روی عملکرد دانه تاثیری نداشت. از بین دو متغیر آب وکود ، اهمیت و اثرات کود ( شیمیایی+ زیستی ازتوباکتر) بر روی عملکرد دانه جو تاثیرگذارتر بوده است. اثرات سودمند کود زیستی ازتوباکتر از جمله تثبیت ازت اتمسفری وتولید هورمون های محرک رشد در کنار اثر کود شیمیایی ازته اوره در این آزمایش بایستی بر روی عملکرد دانه مورد توجه قرار گیرند. حجم آب مصرفی بیشتر در تیمار i3 (?/444? متر مکعب در هکتار) نسبت به دو تیمار دیگر آبیاری i1 وi2 (?/21??) توانسته است موجب افزایش معنی دار عملکرد دانه گردد. جهت افزایش عملکرد دانه جو در شرایط دیم تلفیق آبیاری تکمیلی در طی مرحله کاشت وپرشدن دانه، استفاده از کودهای بیولوژیک (ازتوباکتر) همراه با اوره ومصرف پلیمرسوپرجاذب مناسب می باشد. کلمات کلیدی: آبیاری تکمیلی، ازتوباکتر، پلیمرسوپرجاذب،جو دیم، عملکرد

به منظور بررسی اثر کودهای فسفر و آهن برعملکرد و اجزاء عملکرد دانه گندم ، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار سطح فسفر (0 ،75 ، 150 و 225کیلوگرم در هکتار فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل) و سه سطح آهن (0 ، 3 و 5 در هزار آهن از منبع فوسین) در سه تکرار، در سال زراعی91-1390 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد فسفر اثر معنی داری در افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد دانه در خوشه نداشت ولی کاربرد آن باعث افزایش وزن هزاردانه، تعداد خوشه و طول خوشه به طور معنی داری شد به طوری که بیشترین وزن هزار دانه و تعداد خوشه از تیمار کودی p3 (150کیلوگرم در هکتار) به ترتیب با مقادیر 59/39 گرم و6/403 و بیشترین طول خوشه از تیمار کودی p1 با مقدار184/8 سانتیمتر به دست آمد. کاربرد آهن باعث افزایش معنی دار در کلیه صفات به جزء ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و تعداد خوشه شد. مطالعه اثر متقابل فسفر و آهن نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک مربوط به تیمار p1f2 (عدم مصرف فسفر و سطح سه در هزار آهن) به ترتیب با مقادیر3370 و6417 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد (p1f1) به ترتیب 5/26 و 6/17 درصد افزایش داشتند و با توجه به همبستگی بالای بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، ترکیب کودی p1f2 به عنوان مناسب ترین تیمار کودی پیشنهاد می گردد. واژه های کلیدی: فسفر، آهن، گندم، محلول پاشی.

به منظور بررسی اثر کود زیستی ورمی کمپوست و مقادیر مختلف پلیمر بیوسوپرجاذب و ارقام نخود بر روی عملکرد و صفات زراعی نخود آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل مقادیر مختلف پلیمر بیوسوپرجاذب (شاهد، 150 و 250 کیلوگرم در هکتار)، کود زیستی ورمی کمپوست (شاهد، 10 و 15 تن در هکتار) و ارقام نخود (آرمان و آزاد) بود. . اثر متقابل سه جانبه ورمی کمپوست در بیوسوپرجاذب در رقم بجز در صفت عملکرد کاه در سایر صفات نشان داد که در هر سطح از بیوسوپرجاذب، با افزایش میزان مصرف کود آلی ورمی کمپوست در هر یک از ارقام تحت آزمایش مقدار هر کدام از صفات اندازگیری شده فوق افزایش یافته اند. با توجه به معیار قرار دادن عملکرد دانه و بهره وری از بارش و نتیجه یکسان حاصله از این دو صفت مشاهده گردید که با افزایش مصرف بیوسوپرجاذب به تنهایی در ترکیبات تیماری یعنی در تیمارهای b2v1c2 ، b2v1c1 ، b3v1c2 و b3v1c1در مقایسه با شاهد b1v1c2 و b1v1c1 عملکرد دانه و بهره وری از بارش بطور معنی داری افزایش یافت. هر چند که با تلفیق مصرف هر دو کود ورمی کمپوست و پلیمر بیوسوپرجاذب افزایش یافت ولی بیشترین عملکرد دانه و بهره وری از بارش از تلفیق سه جانبه b1v3c2 و b1v3c1 ( کاربرد 15 تن در هکتار و عدم مصرف بیوسوپرجاذب در هر یک از ارقام آرمان یا آزاد ) حاصل گردید. بنابراین هر یک از دو رقم طبق نتایج بدست آمده قابل توصیه در منطقه تحت آزمایش می باشند.

به منظور بررسی اثرات محلول پاشی نانوکود کلات آهن (خضراء) بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد آن بر سه ژنوتیپ عدس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار بصورت دیم در سال زراعی 91-90 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. در این آزمایش عامل اول ژنوتیپ در سه سطح به نام های توده محلی، بیله سوار و کیمیا و عامل دوم محلول پاشی با نانو کود کلات آهن خضرا در چهار سطح: عدم محلول پاشی کود(فقط محلول پاشی آب)، 1، 5/2 و 4 کیلو گرم در هکتار بود. محلول پاشی در دو مرحله شروع گلدهی و هنگام دانه بندی انجام گرفت. در طی این آزمایش صفات عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، کارایی مصرف کود، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، میزان کلروفیل برگ، بهروری از بارش و درجه باردهی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار ژنوتیپ بر کلیه صفات مورد آزمون معنی دار شد همچنین تیمار محلول پاشی نانو کود (بجز صفات وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف پوک در بوته) معنی دار شد. اثرات متقابل ژنوتیپ در نانو کود بر صفات عملکرد دانه و بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت، بهروری از بارش، کارایی مصرف کود، درجه باردهی، ارتفاع بوته و کلروفیل برگ معنی دار شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل ژنوتیپ و نانو کود بر صفت عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ کیمیا در سطح کودی 4 کیلوگرم در هکتار (616 کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ توده محلی در شرایط عدم مصرف کود (277 کیلوگرم در هکتار) بود. به طور کلی نتایج نشان داد که ژنوتیپ کیمیا از لحاظ توزیع آسیمیلات های تولیدی بر ژنوتیپ های دیگر برتری نسبی داشت و همجنین ژنوتیپ های اصلاح شده کیمیا و بیله سوار خاصیت کود پذیری نسبتا بالاتری نسبت به ژنوتیپ توده محلی برخوردار بودند. بنابراین باتوجه به نتایج کلی حاصله و با توجه به کاهش هزینه های تولید و ملاحظات زیست محیطی سطح کودی 4 کیلوگرم در هکتار به همراه ژنوتیپ کیمیا جهت کسب عملکرد دانه مناسب در شرایط دیم توصیه می شود.