چکیده مقدمه: روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می کند.آزمون های دانشگاهی ابزار مهمی جهت ارزیابی یادگیری و توانمندی دانشجویان هستند،لذا بررسی روایی و کفایت این آزمون ها ضروری به نظر می رسد. هدف این مطالعه تعیین روایی محتوای آزمون های کتبی برگزار شده در دانشکده دندانپزشکی مشهد در نیم سال اول سال تحصیلی 91-90 می باشد. مواد و روش: در این مطالعه که با همکاری دفتر توسعه آموزش (edo) دانشکده دندانپزشکی مشهد انجام گردید، جهت بررسی روایی محتوای آزمون ها از کمی سازی روایی محتوا به روش مسیک استفاده شد. بدین منظور از هر گروه آموزشی یک آزمون نهایی برگزار شده در نیم سال اول سال تحصیلی 91-90 به صورت تصادفی انتخاب گردید. سپس جدول مشخصات (blueprint) برای آن آزمون توسط یکی از اساتید گروه تهیه شد. در نهایت میزان تناسب محتوایی (cr)، پوشش محتوایی (cc) و روایی محتوا (cv) برای آن توسط اساتید طراح سوالات آزمون تعیین گردید. نتایج: در این مطالعه 11 گروه آموزشی دانشکده دندانپزشکی مشهد شرکت کردند. میانگین cr در آزمون های نهایی برگزار شده در نیمسال اول سال تحصیلی 91-90 برابر 2/95% بدست آمد. میانگین cc و cv برای آزمون ها به ترتیب برابر 87/76% و 04/86% بدست آمد. نتیجه گیری: میزان پوشش اهداف آموزشی در بعضی گروه های آموزشی کمتر از حد انتظار بود و برگزاری کارگاه های آموزشی و ارزیابی روایی محتوایی برای هر آزمون پیشنهاد می گردد. واژگان کلیدی: آزمون-روایی- روایی محتوا-تناسب محتوا-پوشش محتوا-دانشکده دندانپزشکی

زمینه و هدف بهبود در کیفیت برنامه آموزشی در دانشگاه ها منجر به دستیابی به اهداف توسعه در جوامع مختلف می گردد. از ایــن رو ارزیابی مستــمر بـــرنامه آموزشی درهر سیستم آموزشی ضروری به نظر می رسد. هدف از انجام این مطالعه ارزشیابی برنامه آموزشی در بخش سلامت دهان ودندانپزشکی اجتماعی دانشکده دندانپزشکی مشهد با کمک الگوی ارزشیابی سیپ در سال تحصیلی 92-91 بود. مواد و روش کار این مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی بود. گرد آوری داده ها با استفاده از پرسشنامهای که با کمک چک لیست الگوی ارزشیابیcipp تهیه شده بود، انجام شد. در این مطالعه چهار حیطه ی محتوا، درون داد، فرآیند و محصول برنامه آموزشی بخش سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشکده ی دندانپزشکی مشهد از دیدگاه اساتید این گروه و دانشجویان در حال گذراندن واحدهای عملی این درس مورد ارزشیابی قرار گرفت. توصیف و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار spss 16 انجام شد. پرسش های مربوط به این چهار حیطه در هر دو پرسشنامه، توسط گزینه های بله (مطلوب)، تا حدودی (نسبتا مطلوب) و خیر(نامطلوب) پاسخ داده شد. که برای سوالاتی که ماهیت مثبت داشتند به ترتیب امتیازات 2 و 1 و 0 در نظر گرفته شد و برای سوالاتی که ماهیت منفی داشتند به ترتیب امتیازات 0و1 و 2 در نظر گرفته شد. مجموع نمرات کسب شده در هر حیطه به طور جداگانه محاسبه شد و برای اینکه نمرات دانشجویان واساتید در هر کدام از حیطه ها قابل مقایسه باشند، نمرات هر حیطه به 100 رسانده شد. نمرات 50 – 0 در محدوده وضعیت نامطلوب،70 – 51 در محدوده نسبتا مطلوب و 100 – 71 در محدوده وضعیت مطلوب قرار گرفت. مقایسه ی میانگین نمره ی دانشجویانی که جامعه نگر عملی 1 ، 2 یا 3 را گذرانده بودند، در هرکدام از حیطه های مطالعه با استفاده از آزمون آماری anova صورت گرفت. همچنین مقایسه میانگین نمره ی اساتید و دانشجویان در هر حیطه با استفاده از آزمون mann-whitney انجام شد. یافته ها درصد پاسخگویی دانشجویان به پرسشنامه مطالعه 8/81% و اساتید 61/84% بود. مقایسه بین گروهی دانشجویانی که جامعه نگر عملی 1 ، 2 یا 3 را گذرانده بودند در میانگین نمره حیطه های محتوا )91/0p=)، فرآیند (11/0(p= و محصول (3/0 p=) معنی دار نبود. میانگین نمره ی حیطه درون داد دانشجویانی که جامعه نگر عملی 1 ، 2 یا 3 را گذرانده بودند، متفاوت بود(009/0p=). در حیطه ی محتوا، میانگین نمره ی اساتید 78/78(مطلوب) و میانگین نمره ی دانشجویان 81/54 (نسبتا مطلوب) بود.که تفاوت آماری معنی داری بین نمرات اساتید و دانشجویان وجود داشت. در حیطه ی درون داد، اساتید با دانشجویانی که جامعه نگر عملی1 را گذرانده بودند اختلاف نظر داشتند (p=0/03)که این اختلاف نظر بین اساتید با سایر دانشجویان وجود نداشت. در حیطه ی فرآیند میانگین نمره ی اساتید 44/68 (نسبتا مطلوب) و دانشجویان 94/53 (نسبتا مطلوب) بود. که تفاوت آماری معنی داری بین نمرات اساتید و دانشجویان وجود داشت. در حیطه ی محصول میانگین نمره ی اساتید 18/66 و دانشجویان 74/48 بود. که تفاوت آماری معنی داری بین نظرات اساتید و دانشجویان وجود نداشت. در حیطه های محتوا (p?0/001) و فرآیند (p=0/001) بین نظرات اساتید و دانشجویان تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین در حیطه ی درون داد بین نظرات اساتید و دانشجویان جامعه نگر عملی 1(p=0/03) تفاوت معنی دار وجود داشت. نتیجه گیری از نظر دانشجویان حیطه محتوا، درون داد و فرآیند برنامه آموزشی سلامت دهان ودندانپزشکی اجتماعی نسبتا مطلوب بود و حیطه محصول نامطلوب بود. از نظر اساتید حیطه محتوا برنامه آموزشی سلامت دهان ودندانپزشکی اجتماعی مطلوب بود وحیطه درون داد ، فرآیند و محصول نسبتا مطلوب بود. برای دستیابی به اهداف برنامه آموزشی سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی نیازمند اصلاح نقاط ضعف در 4 حیطه مورد مطالعه هستیم.

مقدمه: استوماتیت آفتی عود کننده یکی از شایعترین بیماریهای مخاطی دهان است که شیوع آن در جمعیت عادی بین 5 تا 66 درصد می باشد. کمبود های تغذیه ای نظیر کمبود ویتامین b12 ، آهن و فولات با مکانیسم کاهش ضخامت نسبی مخاط دهان و در نتیجه کاهش سطح حفاظتی در ارتباط با آفت مؤثر شناخته شده اند با توجه به شیوع متفاوت 18 تا 28 درصد این عوامل در مبتلایان به آفت، انواع متفاوت و متنوع کمبود های گزارش شده در جوامع مختلف، پاسخ دهی متفاوت زخم های آفتی دهان با درمان های جایگزین این عوامل این مطالعه با هدف بررسی میزان b12 و آهن وفریتین و فولات در بیماران آفتی در مقایسه با افراد سالم طراحی و انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی مقطعی بیمارانی که به بخش بیماری های دهان دانشکده دندانپزشکی در سال 87-88 مشهد مراجعه کردند، توسط متخصص بیماری های دهان مورد معاینه قرار گرفتند. تشخیص آفت دهانی بر اساس تاریخچه عود و معاینه بالینی (اندازه، شکل و تعداد زخم ها) بود. تمام انواع زخم های آفتی مورد بررسی قرار گرفتند. پس از تشخیص قطعی آفت دهانی و ثبت مشخصات دموگرافیک و دارا بودن تمام معیارهای ورود از این بیماران و افراد سالم مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مشهد بعد از 12 ساعت ناشتا 2 تا 3 سی سی خون از ورید آنتکوبیتال جهت بررسی میزان b12 و آهن و اسید فولیک و فریتین مقایسه این عوامل بین این دو گروه گرفته شد سپس داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss16 و با کمک آزمون های آماری mann-whitney ، t تست، شاپیرو ویلک، اسپیرمن و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در مطالعه ی حاضر در مجموع 48 نفر (52.1% مرد) در قالب دو گروه آفتی (26 نفر) با میانگین سنی 26/08 و سالم (22 نفر) با میانگین سنی 22/64 وارد مطالعه شدند. اختلاف معناداری میان سن و جنس دو گروه بیمار و شاهد وجود نداشت (p>0.05). میانگین سرمی آهن در گروه بیمار (mg/dl 94/54) به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد (mg/dl 136/68) مشاهده شد (p<0.001). ولی تفاوت میزان فریتین، ویتامین b12 و اسید فولیک سرم در دو گروه سالم و مبتلا به آفت از نظر آماری معنادار نبود (p>0.05). نتیجه گیری: در این مطالعه مشاهده شد که تنها میانگین سطح سرمی آهن در گروه بیمار به طور معنی داری کمتر از گروه سالم بود که در طرح درمان این بیماران باید مد نظر قرار گیرد.البته جهت نتیجه گیری دقیق تر نیاز به مطالعه در ابعاد وسیع تر با تعداد بیمار بیشتر می باشد.