چکیده ندارد.

کتاب شریف نهج البلاغه یکی از کتب معتبر از سخنان گهربار امیرالمومنین علی ? است که درباره موضوعات مختلف اعتقادی، اخلاقی، علمی، اخبار غیبی و ... می باشد. اعتبار سخنان حضرت از آن جهت است که از ابتدا در آغوش پُر مهر پیامبر اکرم ? پرورش یافته و ارتباط نزدیک با منبع وحی و مکتب رسول الله داشته است و این اتصال به منشاء وحی باعث اوج این کلام شده است. پژوهش حاضر به بررسی مبانی قرآنی سخنان امیرالمومنین ? در یکی از خطب ایشان به نام خطبه اشباح می پردازد. خطبه اشباح خطبه ای است که در خصوص مسائل اعتقادی، خداشناسی، آفرینش آسمان و زمین و همچنین آفرینش فرشتگان بوده و حضرت با بیان مطالب فوق، چگونگی معرفت خدا را به شخصی که رویت خداوند را به صورت عینی از حضرت خواسته بود ترسیم فرموده، همجنین محدوده های خداشناسی را با مطرح نمودن شیوه خداشناسی ««راسخان در علم»» مشخص می نماید. از آنجا که ائمه ? وارثان قرآن و خازنان علم الهی هستند؛ و بدون شک بین سخنان ایشان و قرآن ارتباط وثیقی وجود دارد، این پژوهش در پی بیان این ارتباط است؛ لذا مبانی قرآنی خطبه اشباح را استخراج کرده و ارتباط بین آن دو را تبیین نموده است. قبل از آن، سند خطبه، نیز مباحثی درباره علم اهل بیت ? و نیز علم ویژه امیرالمومنین ? و دیگر نکته های مقدماتی مورد دقت قرار گرفته است.

نیاز بشر به تربیت امری است انکار ناپذیر، لکن تربیتی شایسته و درخور مقام خلیفه الهی انسان است که مطابق با فطرت الهی او باشد تا ازاین راه به کمال وجودی خویش نائل آید. یکی از الگوهای تربیتی در قرآن لقمان حکیم است که خداوند به خاطر فرزانگی و وارستگی اش حکمت را به وی عنایت فرمود و یکی از سوره های قرآن را به نام ایشان نامگذاری کرد. در این رساله سعی شده است که به خط مشی تربیت دینی بر اساس سوره ی مبارکه لقمان و اندرزهای حکیمانه ی لقمان پرداخته شود. مطالب این رساله در سه بخش تنظیم گردیده است: بخش یکم: پیش نیازهای علمی موضوع که دو فصل دارد: فصل یکم: کلید واژگان که شامل سه مبحث است: 1- چیستی شناسی تربیت2- چیستی شناسی حکمت3- لقمان شناسی فصل دوم: آشنایی با سوره ی لقمان که خود چند قسمت دارد، مانند: فضیلت سوره، محتوای سوره، فرودگاه سوره، آیات برجسته ی سوره، ... بخش دوم: مبانی، اصول و ابزارهای تربیت که شامل سه فصل است : فصل یکم: مبانی تربیت فصل دوم: اصول تربیت فصل سوم: ابزارهای تربیت بخش سوم: خط مشی تربیت دینی در سوره ی لقمان که سه فصل دارد: فصل یکم: خط مشی تربیت دینی در حوزه اعتقادی فصل دوم: خط مشی تربیت دینی در حوزه اخلاقی فصل سوم: خط مشی تربیت دینی در حوزه رفتاری امید است خداوند تبارک و تعالی این قلیل را پذیرا گردد و با لطف کثیرش ما را مورد عنایت خود قرار دهد .

مفهوم امانت یکی از مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن و روایات معصومین(ع) است که بخشی از اصول و قوانین رفتار افراد را در زندگی فردی و اجتماعی بیان میکند. مفسرین، مصادیق متعددی برای امانت مطرح شده در آیات قرآن بیان کردهاند از جمله دین الهی و اموال مردم. آیه 72سوره احزاب، یکی از آیات مهم و مشکل قرآن است که مفسرین در تفسیر مفاهیم مطرح شده در آن نظرات گوناگونی بیان نمودهاند. عرفا، عشق، معرفت، فیض الهی، اسرار حق، عهد الست، لطیفه انسانی و فلاسفه، عقل، خلافت انسانی، ولایت الهیه، استکمال در درجات وجود و رسیدن به فناء فی الله را از جمله مصادیق امانت الهی عرضه شده به انسان در این آیه دانستهاند. مفسرین اقوال متععدی در تفسیرمفاهیم عرضه، حامل امانت، حمل امانت، ابای آسمانها و زمین و کوهها، ظلوم و جهول و ...بیان نمودهاند. از منظر دانش معناشناسی دارای میدان معناشناختی ویژهای است. معنای اصلی آن امنیت و آرامش خاطر است و به عین خارجی که امنیت بدان تعلق میگیرد اطلاق میشود. این مفهوم، در فرهنگ اسلامی، توسعه معنایی یافته و بر امور غیر مادی نیز به کار میرود. مفهوم امانت با مفاهیم ایمان، عهد، رعایت و صدق دارای رابطه همنشینی بوده و با مفاهیم ایمان، عمل صالح، اخلاق و عهد دارای رابطه دوسویه جزءواژگی و شمول معنایی است. همچنین این مفهوم با مفاهیم خیانت و کذب در تقابل معنایی است. امانتداری در فرهنگ اسلامی مفهوم وسیعی است که در نسبت با خدا، پیامبر(ص)، خویشتن، دیگران شامل عموم افراد به شکل عام و خانواده به شکل خاص و در نسبت با طبیعت و حیوانات مطرح میشود که چگونگی امانتداری در رابطه با هرکدام متفاوت است. امانتداری و خیانت در امانت، هرکدام دارای آثار و پیامدهایی در زندگی فردی و اجتماعی انسان است. روش به کار گرفته شده در این پایاننامه، تحلیل محتوای متون منابع اسلامی است.

چکیده تمام آفریده های عالم ، در مسیر تکاملی و سیر صعودی به سوی کمال مطلق ؛ خداوند متعال و خضوع در برابر او در حرکتند .انسان در نگاه اسلام موجودی ارزشمند و منحصر به فرد است که فرشتگان در برابرش سجده کردند ، آسمان و زمین در تسخیر اوست و توانسته است بار امانت الهی را بر دوش کشد ، او از طرف پروردگار جهان به عنوان نماینده و جانشین انتخاب شده و تفاوت سیر تکاملی انسان با دیگر موجودات در آن است که حرکت تکاملی انسان هنگامی ارزشمند است که با آگاهی و بینش نسبت به معبود خویش و مرتبه وجودی خود و کیفیت رابطه خود با خدا همراه باشد و تنها چنین اظهار خضوعی است که انسان را به مراتب عالی بندگی نایل می سازد . عبادت و عبودیّت گوهر گرانبهایی است که باطن آن آزادی است و تنها طریق حرکت به سوی خداوند تبارک وتعالی است . در میان مقاماتی که برای بشر برشمرده اند ، هیچ مقامی ارزنده تر و بالاتر از مقام بندگی نسبت به خداوند نیست. قرآن کریم عبودیّت و بندگی را حصاری می داند که شیطان و حزبش به آن راه ندارند ، و سعادت دنیا و آخرت وعاقبت نیک و بهشت را از برای بندگان واقعی می داند و بندگی حق را مبدأ و منشأ تمام نیکی ها و مأمن از شرور معرفی می نماید. قرب به پروردگار عالمیان امکان پذیر نیست مگر با تسلیم و اطاعت محض از دستورات خداوند عزوجل. در همین راستا برای تبیین اهمیّت موضوع عبودیّت و بندگی ونیز بررسی مراتب آن ، رساله حاضر در شش فصل تنظیم شده است . کلید واژه ها : عبودیّت ، معرفت ، محبّت ، اخلاص .