این پایان نامه با عنوان" بررسی دفتر شعر سیاه مشق 3 هوشنگ ابتهاج در چارچوب نظری رقیه حسن" ارائه می شود و پس از معرفی این چارچوب براساس کتاب زبان شناسی،زبان و هنر کلامی (حسن:1989) به تحلیل داده ها می پردازد. با تکیه بر این چارچوب که در تحلیل شعر به کار می رود به طرح دو سوال زیر پرداختیم که 1) در چه حوزه هایی از اشعار هوشنگ ابتهاج توازی وجود دارد؟ و 2) در چه حوزه هایی از اشعار هوشنگ ابتهاج تقابل وجود دارد؟ با بررسی 12 شعر از کتاب سیاه مشق (3) هوشنگ ابتهاج که به صورت تصادفی برگزیدیم فرضیه های 1) توازی در ساختار،واژه بندی و صوت وجود دارد و 2) دراشعار هوشنگ ابتهاج تقابل در ساختار، واژه بندی و صوت مشاهده می شود را به روش تحلیل محتوی مورد بررسی قرار دادیم و هر لایه را جداگانه تحلیل نمودیم که توازی و تقابل در همه سطوح مشاهده شد. ازآنجا که این موضوع برای اولین بار در شعر فارسی بررسی می شود، بررسی ادبیات در زبان شناسی براساس چارچوب نظری رقیه حسن، بررسی هنرکلامی یا کاربرد صوت در الگوهای کلامی تکرار، توازی و تقابل در سطوح آوایی، معنایی، واژگانی و نحوی و ایجاد فرصتی جهت تحلیلی متفاوت از سایر اشعار فارسی در چارچوبی متفاوت از زبان شناسی، اهدافی است که در این تحقیق دنبال شده است. واژگان کلیدی: هنر کلامی، توازی، تقابل، هوشنگ ابتهاج، بر جسته سازی، زبان شناسی متن، شعر فارسی.