چکیده : پژوهش حاضر با هدف ایجاد انگیزه در میان اهل تحقیق و شناخت سعدی از زاویه ای دیگر و دست یابی به اینکه بوستان سعدی به عنوان یکی از آثار برجسته در ادبیات فارسی، تا چه حد دارای بُعد عاطفی و احساسی است ، نوشته شد.نگارش این پایان نامه مبتنی بر مطالعه و تحقیق ، گردآوری مطالب و تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری نتظیم شده است . عواطف و احساسات بسیاری در قرآن و کتب دینی و اخلاقی و همچنین در علم روانشناسی مطرح است، این پایان نامه به شناسایی و تعاریف این عواطف پرداخته و بوستان سعدی از این حیث مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بوستان سعدی مدینه ی فاضله ای است که جنبه های عاطفی در آن بسیار زیاد است زیرا در دنیای آرمانی انسان های خوب با عواطف و احساساتی برانگیخته با هم در ارتباط هستند.عواطف و احساساتی همچون تواضع ،احسان ،عشق، ایثار و فداکاری ،عفو و گذشت ،رحم و عطوفت ،و ... که دنیای آفریده ی خیال شاعر را زیباتر کرده است.بوستان عالم مطلوب سعدی است ، سرشار از عواطف و احساساتی است که انسان را اعتلا می بخشد .در بوستان دل ها به یاد حق می تپد ، از فقیران دستگیری می شود ،دست سخاوت گشوده است،بذل و بخشش بی دریغ است،ایثار و فداکاری بدون چشم داشت به انسان های نیک و بد است. امید است این پایان نامه نشانگر مسیر تازه ای برای شناختی دیگر از بوستان باشد و مورد رضایت و عنایت خوانندگان قرار گیرد . کلید واژه ها : عواطف ، احساسات ، انسانیت

پرداختن به مقوله های فرهنگی وزبانی ادبیات یک ملت سبب می گردد که ارزش واثر بخشی آن آثار بهتر نمایان گردد.رمز ونماد یکی از این مقولات به شمار می روند. شعرای ایرانی بابهره گیری از رمز ونماد ،مفاهیم واندیشه های والای خود را به خوانندگان القاء می نمایند. حکیم سنایی،شاعر پر آوازه ی ایرانی ،دراشعارعرفانی خود،اقدام به نماد پردازی کرده ونمادهای ساخته شده توسط او بعدها مورد تقلید دیگر شاعران قرار گرفته واز یک نماد شخصی به یک نماد عمومی مبدّل گشته است. دراین پژوهش که عنوان « بررسی رمزونماد درحدیقه ی سنایی»رابه خود گرفته است ، سعی شده ضرورت حضور رمزو نماد درگیرایی کلام سنایی ومتقابلاً تاثیر کلام اودر مخاطب مورد بررسی قرارگیرد. حکیم بزرگ غزنه ،هنر مندانه،ازرمزونماد برای القای معنی ذهنی واندیشه هاوباورهایش بهره جسته است . آنچه از استخراج ابیات حاوی واژهای رمزی ونمادین مثنوی حدیقه الحقیقه وبررسی معانی مربوط به رموز ونمادها دریافت می گردد ،این است که این شاعر صاحب سبک ،به وسیله ی رمزونماد مقصود خود رابه زبانی ساده تر ولی دارای معانی پنهانی عمیق بیان کرده است اوبابهره جویی از رمز ونماد و توجه به اساطیرکه زبانی رمزآگین وسمبلیک دارند،سبکی جدید به وجود آورده وباتوفیق کامل توانسته است ، تجربه ی زهد وبخش عظیمی از اندیشه های عرفانی را در آثارش بیان کند. واژه های کلیدی : رمز،نماد ،حدیقه ،سنایی

موضوع این پایاننامه بررسی و نقد تحلیلی داستانها، سخنان و احوال صوفیه در کشف الاسرار میبدی (تا پاین سوره توبه) و مقایسه آنها با تذکره الاولیای عطار نیشابوری است. با توجه به بهرهگیری از داستانها و سخنان صوفیه در نوبت سوم کشفالاسرار میبدی، هدف اصلی در این پژوهش بازنمایی داستانها و سخنان صوفیه در کشفالاسرار میباشد تا نگرش میبدی نسبت به صوفیهتبیین گردد. هدف دیگر مقایسه این داستانها و سخنان با تذکرهالاولیایعطار است تا وجوه تشابه و اختلاف آنها مشخص شود. در این پژوهش با بررسی سخنان، داستانها و احوال صوفیهو نقد تحلیلی آنها مشخص شد که تعداد داستانها و سخنان ذکر شده از پایهگذاران دو مکتب خراسان و بغداد یعنی بایزید و جنید و پیران آن دو تقریباً به یک اندازه میباشد. با مقایسه داستانها و سخنان با تذکرهالاولیایعطار نیز معلوم گردید که 80% از این داستانها و سخنان در تذکرهالاولیاء نقل نشده است . آنچه به عنوان نتیجهگیری این پژوهش مطرح میشود این است که چهارچوب داستانها و سخنان صوفیهدر کشفالاسرار بر پایهیعرفان و شریعت استوار است. همچنین میبدی به عنوان یک مفسر و عطار به عنوان یک تذکره نویس در انتخاب سخنان و داستانها اختلاف سلیقه داشته اند. کلید واژهها: میبدی، کشفالاسرار، عطار، تذکرهالاولیاء، صوفیه، عرفان، شریعت، تأویل.

موضوع این پایان نامه تحلیل و بررسی حالات و حکایات پیامبران در چهار مثنوی عطار ( منطق الطیر ، الهی نامه ، اسرارنامه و مصیبت نامه )است با توجه به بهره گیری از تلمیحات و حکایات پیامبران در اشعار عطار و شاعران پیش و پس از وی ، هدف اصلی در این پژوهش بازنمایی سیمای پیامبران ، حالات و حکایات آنان در ضمن چهار مثنوی است تا جایگاه و شخصیت آنان مشخص شده و میزان بهره گیری عطار در ضمن این حکایات از عرفان و شریعت تبیین گردد . در این پژوهش با بررسی حکایات تمامی پیامبران و نقد و تحلیل آن ها مشخص شد که بیشترین حکایاتی که ذکر شده مربوط به حضرت محمد (ص) و پس از او حضرت موسی (ع) است . در این منظومه ها بعد عرفانی و احوال عارفانه و تبیین مبانی شریعت و طریقت منظور اصلی عطار از آوردن حکایات پیامبران بوده است . کلید واژه ها : عطار ، منطق الطیر ، الهی نامه ، اسرارنامه ، مصیبت نامه ، عرفان و شریعت .

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ) :علم بیان یکی از اصولبلاغت است،در این علم با ابزارهای تصویرسازی در زبان و یا شیوه های مختلف و خیال انگیز ادای معنای واحد آشنا می شویم. در این پژوهش کوشش می شود تا ضمن استخراج این ابزارها، بسامد و چگونگی کاربرد آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا تعاریفی از این ابزارها ارائه،سپس شواهدی از این صورتهای خیال انگیز از هفت اورنگ جامی استخراج شده است و در ادامه نمودار فراوانی این ابزارها تنظیم گردیده است و پس از تحلیل نمودارها روشن گردید که میزان استفاده ی جامی از تشبیه بیش از دیگر ابزارهای بیانی است و عمده ی تشبیهات او حسی به حسی،ملموس و مفرد به مفرد است ودر مقایسه با دیگر ابزارها مجاز بسامد کمتری دارد و عموماً از مجازهای ساده و ابتدایی استفاده شده است. این شواهد خود دلیلی بر ساده گرایی شاعر است،جامی ضمن نگاه داشتن بیان ساده و همه فهم به حُسن ادا و لطف تعبیر دقت داشته و با کاربرد استادانه ی این ابزارها کلام خود را زیبا و مضمون را برجسته نموده است و بدین ترتیب قوّه ی تأثیر شعر را پرزور گردانده است. کلید واژه ها : جامی،هفت اورنگ،علوم بلاغی(بیان)

تلمیح یکی از عناصر و آرایه های مهم شعر فارسی است و می تواند ما را در رسیدن به آبشخورهای فکری و فرهنگی و اندیشه های شاعران رهنمون باشد. تلمیحات موجود در شعر نو حاصل بینش و نگرش متاثر از دوران جدید است. تلمیحات تازه و متنوعی در شعر نو شکل گرفته که در جای خود مستلزم تحقیقات تازه ای نیز هست. شاعرانی چون احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث -که از ارکان شعر نو محسوب می شوند -ویژگی هایی در بیان افکار و اندیشه های خود دارند. در این تحقیق با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای سعی شده است اهدافی چون نشان دادن پویایی شعر نو در عرصه ی تلمیحات اعم از تلمیح سازی و تلمیحات جدید و بررسی و ذکر مقایسه ای تلمیحات موجود در اشعار احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث مورد بررسی قرار گیرد. از ویژگی های مهم تلمیحات در شعر شاملو ساختار شکنی در اسطوره ها و تلمیحات است. او گاهی دست به اسطوره سازی نیز زده است. شاملو از اسطوره ها و تلمیحات کلاسیک کمتر استفاده می کند و در موارد بکارگرفته شده نیز در نحوه ی بیان آن تغییراتی داده است. اخوان یکی از پر تلمیح ترین شاعران معاصر است. در اشعار اخوان تقریباً انواع تلمیحات بکارگرفته شده است. از جمله تلمیحات عرفانی، شاهنامه ای، تلمیح به مکان ها، شاعران و نویسندگان، زرتشتی و . . . علاوه براین ها در برخی از اشعار او تلمیحات شخصی، مسایل سیاسی و اجتماعی و تلمیحات ایرانی قبل از اسلام بازتاب می یابند. در مقایسه ی این دو شاعر با هم می توان گفت: تلمیحات سیاسی(ایران،جهان)، تلمیحات به فرهنگ و اساطیر و تاریخ و ادبیات جهان، تلمیح به مسیح و اجزای تلمیحی آن، اسطوره سازی و ساختار شکنی در تلمیحات گذشته ... در شعر شاملو بیشتر از اخوان است و در مقابل تلمیحات شاهنامه ای،زرتشتی و رنگ و بوی بومی و ایرانی،خصوصاً ایران باستان در شعر اخوان بیشتر است.

یکی از مختصات برجسته ای که در سبک هندی بازتاب گشترده ای دارد، ارسال المثل و تمثیل است کمه با نکته های دقیق موجب خلق یکی از مضامین مختلفی شده است. از مهم ترین مسائل که درباره سبک شناسی کاربردی مطرح می شود، اهمیت کنش های گفتاری در ارتباطات کلامی و تولید معنا است. با توجه به مطالعات ارزنده ای که درباره مسائل اخلاقی و اجتماعی غزلیات صائب صورت گرفته است، قضد پژوهشگر پرداختن به وجه دیگری از کلام صائب و تحلیل ارسال المثل های آن در حجوزه ی کاربردی شناسی زبان است. از میان صاحب نظران مختلفی که در این حوزه سخن گفته اند می توان به جان سرل اشاره کرد که یکی از چهره های سرناس زبان شناسی است. این پژوهش در پی آن است که ظرفیت های نظری وی را بره صورت عملی و از طریق طبقه بندی کنش های گفتاری و جنبه های کاربردی آن ونیز از طریق تحلیل و توصیف نمونه های شعری و برابر های ترکی بررسی کند. به این ترتیب درباره برجسته سازی وجوه اخلاقی و اجتماعی و بررسی های ساختارهای خلاق ارسال المثل ها در سبک هندسی و نفش و کارکرد زبان دریافت کلامی صائب تبریزی بحث و تحلیل خواهد شد. کلید واژه: ارسال المثل، تمثیل، اسلوب معادله، کنش های کلامی ، کارکرد گفتاری

عناصر اربعه ( آب، آتش ، باد ، خاک ) نقش اساسی در تاریخ زندگی و آغاز اندیشه های اسطوره ای بشر داشته و در طی قرون نقش ها ، کارکردها و نمادهای بسیاری را به ذهن انسان متبادر کرده اند . عناصر اربعه در حوزه های گوناگون فلسفی ، تاریخی ، اسطوره ای ، هنری ، ادبی و... جایگاه ویژه ای دارند؛ در حوزه ی ادبی شاعران برای آفرینش آثار ، مضامین ، تصاویر ادبی، بسیار به ویژگی ها ، نقش و نمادهای آن ها توجه داشته و از آن ها بهره جسته اند خاصه شاعران بزرگی چون حکیم نظامی گنجوی که اشعارش آکنده از مفاهیم فرهنگی و مردمی است . با توجه به اهمیّت عناصر اربعه و تأثیر آن در اساطیرایران و ادبیات فارسی ، این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و تحقیقات کاربردی نخست مثنوی های " پنج گنج " نظامی را در به کارگیری از این عناصر با توجه به تعاریف کمّی و کیفی وبا عنایت به عناصر و مولفه های تشکیل دهنده ی آن بررسی نماید و آنگاه با توجه به ویژگی ها و کارکردهای عناصر اربعه و معانی نمادین آن ها به تفکیک و طبقه بندی بپردازد . بنابر این نظامی جنبه ها و نقش های گوناگون این عناصر را در خلق آثارش مورد توجه بسیار قرار داده و چنانچه ذکر شد به عنوان شاعری که بسیاری مفاهیم فرهنگی و مردمی را در شعرش گنجانده است به اعتقادات و باورهای عمومی جامعه در رابطه با عناصر اربعه ، ویژگی و عملکرد و قداست آن ها توجه داشته و آن ها را در جای جای آثاراش به کار برده است و نیز در خلق تصاویر، تشبیهات و استعارات و...از آن ها بهره جسته است. واژگان کلیدی : نظامی گنجوی ، پنج گنج ؛ نماد ، عناصر اربعه (آّب، آتش ، باد ، خاک) .

هدف از پژوهش این پایان نامه شناسایی چگونگی کشورداری و سیاست آن در دریار غزنویان و سلجوقیان و مقایسه این دو با یکدیگر می باشد که در ایتدا تعریف سیاست و حکومت و انواع آن آورده شده است. سپس به معرفی ابوالفضل بیهقی و کتاب تاریخ بیهقی که حاصل فعالیتهای او در دستگاه غزنویان که در آن به خدمت دیوانی اشتغال داشت، می پردازیم. او ناظر و شاهد بسیاری از وقایع بود و به همین دلیل بر آن شد که تاریخ غزنویان را روایت کند. او با دقت و تفصیل تمام جزئیات حوادث روزگار حکومت آل سبکتکین را از تشکیل دولت غزنوی تا اوایل روزگار سلطان ابراهیم بن مسعود را در سی جلد به رشته تحریر درآورده است. او به اقتضای شغل خود از همه امور پنهانی و زد و بندهایی که میان قدرتمندان در جریان بوده سر درآورده است. در تاریخ بیهقی وظیفه شناسی و زبان آوری و ایمان به کار دست به دست هم داده و بلاغت طبیعی زبان فارسی را در خود منعکس کرده است. پس از این به معرفی خواجه نظام الملک طوسی و کتاب سیاستنامه او پرداخته شده که سی سال با لیاقت و کفایت وزارت آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی را به عهده داشته است. ملکشاه از او خواسته بود تا حاصل مطالعات و تجربیات خود را در کتابی راجع به آیین مملکت داری تدوین کند. خواجه نظام الملک کتابی در مورد رسوم پادشاهان پیشین و آیین پادشاهی ترتیب داد که شامل پنجاه باب بود که علاوه بر کلیاتی مربوط به راه و رسم پادشاهی، پر است از حکایات و داستانهای تاریخی و نیمه تاریخی که مربوط به پادشاهان پیشین است که هرکدام به مناسبت موضوع سخن در جایگاه خود آورده شده است.

در این تز غزلیات شمس مورد مطالعه قرار گرفته است و به این سئوال اصلی پاسخ داده شده است . تصاویر طبیعت در شعر شاعران قبل از مولانا جنبه آفاقی دارد. ولی در اندیشه مولانا جنبه انفسی پیدا کرده است . مولانا طبیعت را سمبلی برای بیان حقایق معنوی قرار داده است . مولانا یک شاعر درونگرا است . و از طبیعت و اجزای آن در بیان تعلقات ذهنی و عوالم درونی خود استفاده میکند برای شناختن این منظور درک نسبی از مکتب سمبولیسم ( نماد پردازی ) ضروری بنظر می رسید . اگر چه نماد به عنوان یک اسم عام مفهوم وسیعی دارد اما در اصل پیوندی است که محتوای ظاهر هر رفتار یا تفکر و یا هر سخنی را به مفاهیم پنهان آن وصل می کند . در این تحقیق کل غزلیات فارسی شمس ( غزل های عربی و ملمع شامل این پژوهش نمی باشد ) مطالعه شده است . در بیان مطالب از روش اسنادی استفاده شده است

فرهنگ به عنوان مجموعه پیچیده ای از دانش ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و به طور کل هر چه که فرد به عنوان عضوی از جامعه، از جامعه خویش فرا می گیرد ، و نیز به عنوان محصول مشترک جامعه انسانی که آداب و رسوم ، رفتارها و عقاید یک ملت را بازگو می کند می تواند تاثیر ویژه ای بر حوزه های گوناگون علمی، هنری از جمله ادبیات داشته باشد. با توجه به اهمیت عناصر فرهنگی ایرانی و غیر ایرانی و تاثیر آنها بر جامعه ایران و ادبیات فارسی این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و تحقیقات کاربردی مقایسه ای بین دو مثنوی عاشقانه فخرالدین اسعد گرگانی (ویس و رامین) و حکیم نظامی گنجوی (خسرو و شیرین) انجام دهد و با توجه به تعاریف کمی و کیفی به بررسی و طبقه بندی عناصر فرهنگی ایرانی و غیر ایرانی بپردازد. لازم به ذکر است با توجه به بررسی و طبقه بندی صورت گرفته ، عناصر فرهنگی تاثیر گذار بر اندیشه های این دو شاعر برای آفرینش این دو منظومه عاشقانه شامل: الف : فرهنگ ایرانی (1-ملی و تاریخی،2-فرهنگ عامه و علوم و حکمت)، ب:فرهنگ اسلامی و عربی، ج: فرهنگهای سایر ملل و مسیحیت می شود. واژگان کلیدی: فخرالدین اسعد گرگانی ، نظامی گنجوی ، ویس و رامین ، خسرو و شیرین ، عناصر فرهنگی.

مفهوم مهاجرت به عنوان پدیده ای سیاسی ، اجتماعی در پدیدار های فرهنگی مهاجرانی نمود می یابد که بنا بر دلایلی اجباراً یا به اختیار ترک وطن گفته اند. بازتاب شرایط حاشیه ای و گسیختگی جغرافیایی و تداخل فرهنگی در جامعه میزبان در رمان های ادبیات مهاجرت به عنوان گونه ای ادبی با صدایی حاشیه ای و معترض به وضعیت موجود کشور و متن واقعیت های مسلط بازنمون انتقادی اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی کشور خواهد بود. جدایی جغرافیایی متن جامعه مهاجرت از متن واقعیت های کشور مبداء باعث گردیده تا در پدیده فرهنگی رمان های ادبیات مهاجرت با اعلام خودمختاری انتقادی این متون از متن واقعیت های اجتماعی جامعه مبداء و به تبع آن با درگیری موقتی متن جامعه مهاجر با جامعه میزبان ، پیامدهای زیرساختی اش در جامعیت محتوایی نمود یابد که در رمان های این گونه ادبی به کلیت شکلی در آمده است . لذا میدان واقعیت های مسلط جامعه ی مبداء و معضلات و درگیری جامعه مهاجر با جامعه ی میزبان ، در جستار ادبی جان های از تن گسیخته ی جامعه مهاجر در روایت داستانی بحران هویتی رانده شده از وطن نه به عنوان مرجع الهام که به عنوان موضوع مورد تفکر نویسندگان مهاجر ، در کنش های شخصیت ها و روایت داستانی آن بیان می شود . برای درک جایگاه نوع ادبی رمان در ادبیات افغان ، پس از بررسی سیر تحول رمان نویسی در میان نویسندگان مهاجر، با توسل به استراتژی خواندن انتقادی جامعه شناسی ادبیات ، با نقد پاره ای از آثار رمان نویسان مطرح مهاجر افغان به بررسی توفیق این گونه ادبی در معرفی جامعه افغانستان پرداخته می شود . محمد اعظم رهنورد زریاب درآخرین رمانش؛ «گلنار و آیینه» با پرداختی فراداستانی به واقعیت های مسلط جامعه در زیر ساخت روایتی سیال به طبقات حاشیه رانده شده ای می پردازد که در تقابل با مرگ فرهنگی میدان مسلط مرکز نیروی حیات بخش در رگ هایش می دمد . حمیرا قادری زنی از نسل آفتاب در رمان «نقش شکار آهو» به روشنگری وضعیت زنان در سایه ی مردان می پردازد. محمد حسین محمدی ، در رمان «از یاد رفتن » راوی موقعیت اضطراری جنگ زده ی جامعه ای است که زندگی کسالت بار سنتی مردمان اش تنها در ساختاری نوین و معلق بازگو می شود . عزیز الله نهفته ، در رمان های «روایت آینه» و « سنگ ها و کوزه ها» گسیختگی روان شخصیت هایی را روایت می کند که توسط واقعیت جنگجوی مسلط به حاشیه های اذهانی روان پریش تارانده شده اند .

موضوع این پایان نامه جلوه های بدیع و زیبایی شناسی در اشعار قیصر امین پور، حسن حسینی و سلمان هراتی است. در ابتدا به تعاریف مهم مانند بیان، بدیع وصناعات لفظی ومعنوی پرداخته شد، سپس بیوگرافی سه شاعر شرح داده شده است. میزان بهره گیری سه شاعر از صناعات بدیع همراه با اشعار آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش زیبایی و بدیع وصناعات شعری عامل مهم ماندگاری یک شعر دانسته شده و ارتباط اشعار سه شاعر نامبرده با جنگ و همچنین تأثیر زمان بر اشعار آنها مورد بررسی قرار گرفته شده است. با ارزیابی آن ها مشخص شد شعرای جدید کمتر از شعرای قدیم از این صنایع استفاده نموده اند. البته از میان سه شاعر فوق قیصر امین پور بیشتر از دو شاعر دیگر از صناعات استفاده نموده است.

ادبیات غنی ایران، باغی است پرازثمره وگل های عطرآگین شعر وادب که یکی ازبهترین های آن ها شیخ عطارنیشابوری است. اشعار زیبای عطار را می توان به حق درزمره ی برترین اشعار پارسی به حساب آوردکه ازحیث معناهای عرفانی وعشق الهی و تسلط وی درپرورش این استعداد با جنبه های زیبایی شناسانه ی زبان پارسی سرشاراند. تصاویر شعری عطار نیشابوری به همراه موسیقی شعرش و لطافت غزل ها و غنای مطالب وی به حدی زیاد و جالب است که برای بررسی ونقد آن دردریای بی پایان ابیات و آثارش می توان به نتایج زیادی دست یافت . غزلیات آکنده ازتشبیه، استعاره های زیبا و پرمغز، مجاز های متنوع ، کنایات پرمعنا ، آیات و تلمیحات زیبای قرآن کریم و اصطلاحات عرفانی به کار رفته در اشعار عطار هر پژوهش گر تشنه ای را سیراب می کندکه در این پژوهش به قسمتی از آن ها اشاره کرده ام. در این پژوهش به بررسی بسیار اجمالی زندگی نامه ی عطار و جایگاه ایشان در شاعری پرداخته ام و از برخی نظریات درباره ی عطار استفاده نموده و با بیان زیبایی ها و زیبایی شناسی در غزلیات ایشان ، صور خیال و آرایه های ادبی و زیبایی های آن را تا بیان کرده ام و پس از بررسی صور خیال غزلیات ایشان ، چند غزل به صورت موردی تشریح شده است و به ساخت های آوایی و وزنی اشاره شده است و در فصل چهارم به صورت مجزا به بررسی آرایه های کنایه ، مجاز ، استعاره ، تشبیه پرداخته ام و در پایان نیز به کاربردهای دیگر مثل تلمیح ، پارادکس ، اصطلاحات خاص و بررسی چند غزل به طور کامل اشاره نموده ام . کلید واژه های تحقیق : « عطار – صور خیال – غزل – زیبایی شناسی – تصویرسازی »

واقع گرایی به عنوان یک شیوه ی خلّاق، پدیده ای است تاریخی که در مرحله ی معینی از تکامل فکری بشر، زمانی که انسان ها نیاز مبرمی به شناخت ماهیّت و جهت تکامل اجتماعی پیدا کردند، زمانی که مردم نخست، به طور مبهم و سپس آگاهانه، به این حقیقت پی بردند که اعمال و افکار انسان از هیجان های سرکش یا نقشه ی الهی ناشی نشده بلکه از علت های واقعی، یا اگر دقیق تر گفته باشیم، از علت های مادی سرچشمه می گیرند، به ظهور رسید. نویسنده در این مکتب با بیطرفی موضوعی را از زندگی واقعی مردم و اشخاص از بین پیشه وران، کارگران و مردم ستمدیده پیرامونش بر می گزیند و داستان آنها را بازگو می کند. در این بازگویی، داستان و حوادث سیر طبیعی خود ر بدون دخالت نویسنده طی می کند و این سیر حوادث داستان است که قلم نویسنده را به دنبال خود می کشاند، بنا برعقیده ی نویسندگان رئالیست، واقعیت در نفس حوادث ( نه تخیل نویسنده ) جای دارد. شاعران و نویسندگان ایرانی نیز از این مکتب استفاده نموده اند و در غالب واقع گرایی به هنر نمایی پراخته اند، بررسی تنلور جامعه در آثار شعرای واقع گرا ما را با افق های تازه اشعار ایشان آشنا می کند در این تحقیق به بررسی بازتاب واقع گرایی در اشعار چهار شاعر (مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، حمید مصدق، سیاوش کسرایی) پرداخته شده است. با تحلیل واقع گرایی در اشعار این چهار شاعر دانسته¬است که هر نویسنده با دید خاص به واقع گرایی می پردازد، توصیف و بیان شرایط اجتماعی، سیاسی و توصیف طبیعت از زبان هر شاعر به شکل خاص خود مطرح می شود. هر شاعر در توصیف واقع گرایانه خود یک بعد (اجتماعی، سیاسی و طبیعت) را برجسته تر بیان می کند و بیشتر به آن می پردازد. کلید واژگان: واقع گرایی، شعر نو، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، حمید مصدق، سیاوش کسرایی.

شیخ غلامعلی حکیم شیرازی ، از شاعران اواسط قرن سیزدهم و چهاردهم است . در این پایان نامه ، مجموعه ی خطّی تک نسخه ای دیوان شیخ غلامعلی حکیم ، تصحیح شده است . تصحیح دیوان بر اساس قیاسی و بر اساس تشبیه ، تمثیل ، تناسب و استعاره و ... است. توضیح لغات دشوار و آرایه های ادبی و معانی ابیات در بخش تعلیقات ، جای گرفت . و پس از آن ، فهرستی از آیات و احادیث مورد اشاره ی شاعر به صورت الفبائی تنظیم گردیده است .

امثال و حکم، آینه ی فرهنگ و باورهای قومی و ملی مردم یک محدوده ی جغرافیایی یا تاریخی است. با دقت در این آینه می توان ویژگی های روح جمعی ملتی را در طول تاریخ به روشنی مشاهده کرد. این دقت به شناخت باورها و سبک زندگی یک جامعه منجر می شود و می توان در مطالعات جامعه¬شناسی و سیاسی از آن استفاده فراوان نمود. از جمله حکیمان متکلم و شاعر که سهم زیادی در امثال و حکم فارسی دارد، نظامی گنجوی است که در ادبیات غنایی و تعلیمی صاحب مقام است. منظومه های وی سرشار از سخنان حکیمانه و تعالیم اخلاقی است که با بیانی بلیغ و رسا و اغلب در قالب امثال و حکم تجلی یافته اند. نگارنده در این تحقیق سعی بر آن داشته تا با استخراج ضرب¬المثل ها از سه منظومه ی مشهور نظامی، به تحلیل زیبایی¬شناسی و بلاغی ابیات ضرب المثل که از علل رواج آن ها در افواه عامه مردم می باشد، پرداخته و نیز تاثیر¬پذیری نظامی را از فرهنگ عامه و ادبیات کلاسیک قبل از خود و همچنین تاثیر کلام وی را بر فرهنگ عامه مورد بررسی و مداقه قرار دهد.

این پایان نامه، ثمره ی پژوهشی است راجع به شمس تبریزی و جایگاه عرفانی اش، تأثیر ِ شگرفش بر مولانا و به تبعِ آن بر عرفان و ادبیاتِ فارسی، که به صورتِ توصیفی (غیر تجربی) ، با روش کتابخانه ای، به انجام رسیده است. در خلالِ پژوهش از مطالعه ی موردی، تحلیلِ مکالمه و تحلیلِ محتوا بهره برده شده است. دستاورد این پژوهش، دلیلِ تأثیر نَفَس شمس تبریزی است بر مولانا که پس از دیدار با شمس، مبدل به یکی از رفیع ترین قله های ادب فارسی و عرفانِ ایرانی شد. صحیح است که نورِ شمس، بر دیوان کبیر، پرتوافکنی ای بلامنازع دارد، اما به راستی می توان حکم کرد که جانِ اندیشه ی شمس بود که زاینده ی«مثنوی معنوی» شد. در این نوشتار تلاش شده است تا با مطالعه ی آثارِ مربوط به شمس تبریزی، تا حد امکان، به شناختِ جایگاه عرفانی شمس و چهره ی واقعی اش، به دور از افسانه پردازی، بپردازیم. همچنین درصدد برآمدیم تا علل و عوامل و چگونگیِ تاثیر شمس بر مولانا جلال الدین محمد بلخی را، از لحاظ بگذرانیم. کلید واژه ها: شمس تبریزی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، عرفان، شریعت، طریقت، مکتب آذربایجان.

درمیان شاعران توانای ایران ازنظردیدهنری ونگاه تصویری سهراب سپهری جایگاهی خاص وویژه دارد.اوشاعری است که شعرونقاشی رادرکنارهم تجربه کرده است.ازویژگی آثارهنری وی مرتبط بودن زبان شعرونقاشی است .وواژه هایی راکه درشعربه کارگرفته به نوعی باابزارنقاشی وحدت وهمبستگی دارد.بنابراین تصاویروواژگان شعری اوفضای یک تابلوی نقاشی رادرمقابل دیدگان مخاطب قرارمی دهد.اوهمانندشاعری چیره دست ،طبیعت رادراشعارخودبه تصویرمی کشدوخوبی هاوزشتی هارادرآن نشان می دهد. اوبه همان اندازه که برادبیات ،شعروکلام تسلط داشت ،درتصویرسازی وهنرنقاشی نیزمسلط بود.دلبستگی اوبه نقاشی وشعروتلفیق این دوباهم موجب شدکه هنرنقاشی درشعرش اثربگذارد.ودرنهایت به زبان نقاشی شعربگویدوبه شعریت درنقاشی دست یابد.به عبارتی دیگر،باهردواین ابزارهنری ،بارهنرمندانگی اش رابردوش کشیده است.این پژوهش بیان پیوستگی شعرونقاشی این هنرمنداست. همچنین در این رساله تلاش شده است ،تابا به کارگیری نظریه ی ماکس لوشر،در مجموعه ی هشت کتاب سهراب سپهری و مرتب کردن آن به ترتیب فراوانی با تحلیل روان شناسی رنگ و طبقه بندی زوجی در آن ،به خلاقیت های هنری سهراب نزدیک شویم.