نام پژوهشگر: حمیدرضا صفا کیش کاشانی
معصومه خلیلیان حمیدرضا صفا کیش کاشانی
چکیده با شروع سلطنت آغا محمدخان قاجار اوضاع سیاسی کشور پس از یک دوره طولانی هرج و مرج و بی ثباتی دارای حکومتی مرکزی شد که تا حدودی به تثبیت موقعیت ایران کمک کرد اما پس از مرگ وی و شروع سلطنت فتحعلی شاه اوضاع کشور به گونه ایی دیگر رقم خورد . شروع جنگهای ایران روس و شکست ایران کفه ی ترازو را به نفع روسها سنگین نمود. بستن معاهدات گلستان و بعد از آن ترکمانچای و انتزاع بخش عظیمی از ایران ، دادن حق کاپیتولاسیون به اتباع روسی ، تعیین تعرفه گمرکی صدی پنج برای بازرگانان روسی از جمله عواملی بود که باعث رکود اقتصاد ایران به خصوص اقتصاد تجاری شد.در کنار عواملی که ذکر شد نباید از عدم راههای ارتباطی مناسب ، نبود یک رود قابل کشتیرانی که شمال را به جنوب متصل نماید، اداره امور مملکتی به شیوه سنتی و عشیره ای به خصوص در بخش گمرکات و نظام مالیاتی و رقابت شدیدی که بین روسها و انگلیسیها جهت اخذ امتیازات وجود داشت همه در زمره عدم موفقیت اقتصادی ایران قرار دارند. در دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه اوج اعطای امتیازات بود. این پدر و پسر در قبال دریافت وام از روس و انگلیس وثیقه وام را بخشهایی قرار می دادند که شریان اصلی اقتصاد ایران بودند. گمرکات هم از مهمترین بخشهای اقتصادی ایران محسوب می شد که به طور کامل در اختیار روسها قرار گرفت. با وجود مستشاران بلژیکی و در راس آنها نوز و تصویب تعرفه جدید گمرکی لطمات شدیدی بر پیکر اقتصاد ایران واردشد و موجبات نارضایتی تجار را فراهم کرد و همین اعتراضات سرانجام منجر به پیروزی انقلاب مشروطه شد . از مهمترین دستاوردهای این انقلاب تاسیس مجلس شورای ملی و تصویب قانون اساسی بود. در دوره دوم مجلس بود که برای سر و سامان دادن به اوضاع مالی کشور درخواست آمدن هیئتی غیر اروپایی شد و مورگان شوستر به همراه چند نفر دیگر به ایران آمدند ولی این گروه در مقابل کارشکنی بلژیکیها و روسها بعد از هشت ماه ایران را ترک کردند.
رضا قاسمی قزلجه حمیدرضا صفا کیش کاشانی
با طلوع اسلام ، قبایل پراکنده جزیره العرب گرد هم آمدند و رهبری امت جدید برخلاف رویه های قدیمِ انتخاب رئیس درعرب بر محور ارزشهای اسلامی گردید پیامبر با تاسیس حکومت اسلامی سنت های جدید ی را بنیان نهاد. اما مدت کوتاه ده ساله زمانی نبود تابتواندهنجارهای نهادینه شده و دیرینه عرب را منسوخ کند . لذا به محض رحلت پیامبر پاره ای از سنت های جاهلی از نو سر بر آورد، که امویان در رجعت به آن تبحر بسیار داشتند . از اینرو تاریخ تشکیل بنی امیه به سال 41 هجری پس از صلح نامه بین معاویه و امام حسن (ع) بر می گردد و علیرغم مصالحه که قرار شد ابتدا معاویه و بعد از ایشان دو باره امام حسن (ع) خلافت نمایند ولی معاویه به هیچگدام از مفاد صلح نامه عمل ننمود. اولین تحول بزرگی که با تأسیس حکومت جدید ایجاد شد تغییر مقر حکومت از مدینه به شام بود( البته توسط امام علی (ع) به کوفه منتقل شده بود) و علت آن این بود که بزرگترین دشمنان بنی امیه در عراق بودند و صحابه و همه پیروان و خاندان رسول الله(ص) در مدینه و مکه بودند فلذا اینان اجازه ایجاد حکومت و کاخ سبز و... را به معاویه نمی دادند و معاویه در واقع انتخاب زیرکانه ای می کند و توانست در زمان کمی تمامی مخالفین را سرکوب و یا تطمیع نماید و در نهایت برای یزید در زمان حیات خود بیعت گرفت و خلافت را به سلطنت موروثی تبدیل گردانید و پس از یزید فرزندش بنام معاویه نیز 6 ماه خلافت نمود. سپس کناره گیری کرد و پس از آن شاخه مروانیان به حکومت رسیدند و تا سال 132 هجری ادامه داشتند که در نهایت توسط عباسیان با وعده عدالت و با شعار الرضا من آل محمد(ص) ساقط شدند . البته ایرانیان در این امر نقش بسزائی داشتند. سخن کوتاه اینکه این پژوهش در پنج فصل با بخشهای مختلف به دنبال بررسی نحوه به قدرت رسیدن وعملکرد هر یک از خلفای اموی و در نهایت چگونکی سقوط این سلسله پرداخته است .
راحله رستمی حمیدرضا صفا کیش کاشانی
این رساله تحت عنوان بررسی امامت امام دوازدهم شیعیان براساس منابع معتبر تاریخی – حدیثی در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است علت ها و فلسفه هایی که برای ضرورت و شناخت رسول خاتم (ص) بیان شده است همان علت ها برای ضرورت وجود امام (ع) و جانشین بعد از پیامبر(ص) صادق است .حضرت رسول خاتم (ص) قواعد را به طور کلی بیان فرمودند و دستورات دین را با توجه به ظرفیت عموم جامعه درآن زمان تشریح نمودند، اما بعد از رحلت ایشان احتیاج مردم با آن مقدار برطرف نشد، پس برای افراد بشر پیروی از امامت امری واجب جلوه نمود،تا بتوانند به بلوغی کامل دست یابند و در این مسیر هدفمند با الگوها ی انتخاب شده از سوی خداوند درجامعه به موفقیت برسند .بدین ترتیب پیامبر (ص) تمام احکام را به وصی خود سپرده و هر امامی به امام بعد از خودش سپرد تا اینکه این امر مهم به امام زمان (عج) رسید . تا این مسئولیت را درجامعه جهانی به نحو احسن پیاده نمایند .با توجه به فرموده خداوند درآیات قرآن کریم ،امامان کلُ آمنَ بالله هستند همگی به خدا ایمان دارند و نور واحد هستند ،و در مقام معنوی بر یکدیگر برتری ندارند و اگر تفاوتی در ظاهر عملکرد امامان مشاهده می شود ،به علت تفاوت در ویژگی فردی است ،نه مقام نورانیت ایشان به عبارتی شرایط زمان ومکان لازم می شود تا امامان عملکرد خاص و به ظاهر متفاوت در زمان امامت خودشان را نشان دهند .این پژوهش در پنج فصل تنظیم شده است که فصل اول آن به کلیات پرداخته شده و فصل دوم به بررسی شخصیت زندگی امام عسکری (ع) پدر بزرگوار امام مهدی (عج )و همچنین شخصیت امامت حضرت مهدی (عج) و نشان دادن ارزش های والای انسانی ایشان که خداوند در وجود امام (عج) به ودیعت نهاده و آن منشاء تحولاتی شگرف در جامعه و افراد بشر شده است را پرداخته ایم .با توجه به این که شخصیت با عظمت امام مهدی (ع) ابعاد مختلفی دارد اما ویژگی امامت ایشان امری بس مهم بوده است که بر خود واجب دانسته ایم که از که از منظر امامت، ایشان را مورد برسی قرار دهیم ، سپس در فصل سوم غیبت صغری –غیبت کبری ،نایبان حضرت (عج)وسرانجام فصل چهارم در ارتباط با حضرت مهدی (عج ) است که، از منظر برخی از آیات قرآن مورد پژوهش قرا ر گرفته شده است و فصل پنجم اختصاص به نتیجه گیری نیز دارد. واژگان کلیدی : امام حسن عسکری (ع)-امام مهدی (عج )-خلفای بنی عباس-احادیث شیعه و احادیث اهل سنت – آیات قرآن .