نام پژوهشگر: حسین بشلرتی
صالح حسن زاده خانکندی احمد گلچین
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف نیتروژن، آهن و باکتری های محرک رشد بر عملکرد گیاه شنبلیله یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 48 تیمار درسه تکرار و جمعاً با 144 واحد آزمایشی در گلخانه دانشگاه زنجان در بهار 1390 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار)، چهار سطح آهن) صفر، 10، 20 و 30 کیلوگرم در هکتار ( و چهار سطح باکتری محرک رشد ) عدم تلقیح یا شاهد، تلقیح خاک با باکتری باسیلوس، تلقیح خاک با باکتری سودوموناس و تلقیح خاک با باکتری های باسیلوس و سودوموناس) بودند که بر روی گیاه شنبلیله اعمال گردیدند. تیمارهای نیتروژن و آهن به ترتیب از منبع اوره و سکوسترین آهن 138 تهیه و به صورت خاکی مصرف گردیدند. نیتروژن در سه نوبت و از طریق آبیاری و به صورت سرک به خاک جعبه ها اضافه شدند. تیمار آهن نیز در یک لیتر آب حل و به صورت یکنواخت به خاک جعبه ها اسپری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که کاربرد نیتروژن مصرفی منجر به افزایش عملکرد، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه های هوایی و کلروفیل برگ گیاه شنبلیله شد. افزایش نیتروژن مصرفی غلظت عناصر غذایی نیتروژن، منیزیم و منگنز بخش هوایی گیاه شنبلیله را افزایش ولی غلظت فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس بخش هوایی را کاهش داد. سطوح آهن مصرفی نیز تا سطح 20 کیلوگرم در هکتار عملکرد، ارتفاع گیاه و وزن خشک ریشه را افزایش داد ولی مصرف بیش تر آن باعث کاهش این شاخص ها شد که این کاهش معنی دار نبود. هم چنین سطوح آهن مصرفی غلظت پتاسیم، آهن و منگنز بخش هوایی را افزایش و غلظت فسفر، کلسیم، منیزیم، روی و مس بخش هوایی گیاه شنبلیله را کاهش داد. تلقیح گیاه با باکتری های محرک رشد باعث افزایش عملکرد گیاه شنبلیله شد و از بین تیمارهای تلقیح، تلقیح گیاه با مخلوط دو باکتری سودوموناس و باسیلوس بهترین نتیجه را داشت. هم چنین تلقیح با باکتری های محرک رشد غلظت عناصر غذایی بخش هوایی گیاه شنبلیله به جز کلسیم را به طور معنی داری افزایش داد. اما بین انواع باکتری محرک رشد در افزایش غلظت عناصر غذایی کم مصرف بخش هوایی گیاه شنبلیله اختلاف معنی داری وجود نداشت.