چکیده: پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی عوامل موثر در اتخاذ سیاست دموکراسی سازی آمریکا در خاورمیانه در شرایط پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 بپردازد. بر این اساس، آنچه شالوده ی خطوط کلان رفتار خارجی دولت آمریکا را در قبال منطقه ی مزبور(خاورمیانه) شکل داده است، اصول بنیادین نظریه ی صلح دموکراتیک است که تأکید دارد: نظام های برخوردار از دموکراسی هرگز (عملاً) با یکدیگر وارد جنگ نشده اند، امّا دموکراسی ها با غیر دموکراسی ها وارد جنگ می شوند. بر همین مبنا، الگوی نقش آفرینی سیاست خارجی آمریکا در سال های پس از جنگ سرد با تأکید بر خطوط اصلی نظریه ی مزبور ترتیب یافته که بر مبنای کوشش در مسیر گسترش و ترویج مضامین اخلاقی چون گسترش دموکراسی، حقوق بشر،...، همراه بوده است و ملاحظات کلان تمامیِ رهبران ایالات متّحده را تا پیش از آغاز هزاره ی جدید در الگوی سیاست خارجی این دولت شکل داده است. حوادث سپتامبر2001، خاورمیانه را به مرز منازعه ی آمریکا در "مبارزه با تروریسم" و "گسترش دموکراسی و حقوق بشر" تبدیل ساخت و بر این مبنا تصمیم سازان سیاست خارجی آمریکا به اعمال سیاست های لیبرالی در قالب دموکراسی سازی جهت معماری جامعه ی دموکراتیک با معیارهای آمریکایی در منطقه ی مزبور پرداختند. چراکه به دنبال حادثه ی 11 سپتامبر و عواقب ناشی از آن یعنی: گسترش تروریسم، تشدید فعالیت های آمریکاستیزی و افزایش مشارکت طلبی سیاسی در منطقه؛ پیگیری سیاست گسترش دموکراسی برای آمریکا اهمیت فزاینده ای یافت. کلید واژه ها: نظریه ی صلح دموکراتیک، دموکراسی سازی، تروریسم، خاورمیانه.

چکیده پس از گذشت نزدیک به دو دهه از استقلال کشورهای آسیای مرکزی، به رغم مجاورت جغرافیایی، هم تکمیلی اقتصادی و پیوندهای تاریخی-تمدنی آن ها با ایران، بسیاری از تحلیل گران معتقدند که سیاست خارجی ایران در قبال منطقه آسیای مرکزی جزء کم رونق ترین حوزه ها بوده و نفوذ چندانی در این منطقه ندارد. در این راستا، نوشتار حاضر سعی دارد با استفاده از تئوری همگرایی «کانتوری و اشپیگل» به بررسی عوامل مشترک و مشابه ایران و کشورهای آسیای مرکزی، ماهیت ارتباطات درون منطقه ای، سطح قدرت در نظام تابعه، ساختار روابط درون منطقه ای و میزان تأثیرگذاری و اهمیت بازیگر مداخله گر بر روند تکوین و گسترش همگرایی ایران با کشورهای آسیای مرکزی بپردازد. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است نشان می دهد، علی رغم وجود زمینه های مناسب همگرایی چالش هایی بر سر راه این امر وجود دارد که عمده ترین آن ها را می توان در حضور قدرت های فرا منطقه ای بویژه ایالات متحده آمریکا، تضاد منافع قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای حاضر در آسیای مرکزی، ارائه تصویری مداخله جویانه و تهدید کننده از ایران، نبود استراتژی بلند مدت ایران در این منطقه و محور قرار ندادن مشترکات در روابط دو جانبه، نام برد. کلید واژه ها: آسیای مرکزی، همگرایی،ایران، تئوری بازیگر مداخله گر.

چکیده شهر کرکوک واقع در کردستان عراق، یکی از عوامل اصلی ظهور بحران ها و چالش های داخلی عراق در صد سال اخیر بوده است. در رابطه با اهمیت کرکوک می توان به نفت خیز بودن این شهر(که عامل اصلی تنازع است)، شکاف های قومی- مذهبی و تنازعات حاصل از آن، دعاوی ملکی و قومی تاریخی بر سر آن اشاره کرد که امکان ظهور و بروز تنش و بحران را در عراق مدام زنده نگه داشته است، بطوریکه در عراق پس از سقوط صدام نیز با وجود تغییرات عمیق ساختاری و کارگزاری در آن کشور، ولی مساله کرکوک همچنان لاینحل مانده، اگرچه ماهیتی حقوقی و قانونی یافته است. در این راستا در این پژوهش مساله کرکوک در عراق پس از صدام با محوریت این سوال مورد مطالعه قرار گرفته است: مساله کرکوک چه تاثیری بر تحولات نظام فدرال عراق(2003-2013) داشته است و چشم انداز آتی کرکوک چگونه خواهد بود؟ جواب به این سوال در قالب این فرضیه مورد بررسی و مطالعه واقع شده است: «مساله کرکوک تحولات نظام فدرال عراق را پس از سقوط صدام از ابعاد سیاسی و حقوقی تحت تاثیر قرار داده و موجب شکل گیری نظام فدرالی با وجود شکاف های متعدد شده است. این وضعیت در چند سناریو قابل تحلیل است.» یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که با سقوط رژیم بعث، سیاست کردزدایی و تعریب از کرکوک متوقف شد و نیروهای سیاسی عراق برای حل این مساله و عادی سازی آن مذاکره نموده، که ماحصل این مذاکرات، تصویب مواد قانونی در قانون اساسی عراق برای حل مساله کرکوک بوده است. اما تضاد منافع، شکاف های قومی و مذهبی و گوناگونی بازیگران تأثیرگذار داخلی و خارجی در این مساله، مانع عملیاتی شدن قانون بوده و وضعیتی از تعلیق و پیچیدگی را برای کرکوک به بار آورده است که سناریوهای آینده ی آن در پایان تحلیل شده است. کلیدواژه: ، نظام فدرال عراق، حکومت اقلیم کردستان، تعریب، تنازع ژئوپلتیک.

با توجه به اهمیت یابی اقصاد در عرصه ی جهانی و نقش تعیین کننده انرژی در اقتصاد و سیاست آمریکا، انرژی از موضوعات مهم دولت ایالات متحده آمریکا به شمار می آید. بطوریکه همواره سیاست آمریکا برای تأمین منافع ملی، تسلط بر مناطق ژئواکونومیک جهان بوده است. لذا از آنجاییکه اقلیم کردستان عراق نیز دارای منابع غنی انرژی (نفت و گاز) و موقعیت ژئواکونومیک و همینطور در منطقه هارتلند جدید و یا منطقه ریملند انرژی قرار گرفته است، سیاست ایالات متحده امریکا از سال 2003 ضمن بهره گیری از منابع انرژی اقلیم کردستان، در راستای تأمین منافع ملی و کنترل رقبا در اقلیم کردستان می باشد. ایالات متحده آمریکا در این راستا با چالش های داخلی و بین المللی از قبیل اختلافات حکومت اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق بر سر چگونگی انعقاد قراردادها و بهره گیری از حوزه های نفتی و ایفای نقش قدرت های رقیب آمریکا یعنی اروپا، روسیه، چین، ژاپن و هند در اقلیم کردستان عراق، مواجه است.

این پژوهش به برسی سیاست جمهوری اسلامی ایران به بحث تقریب مذاهب می پردازد و عملکرد ونوانع پیش روی آن.