توسعه روز افزون بازارهای مالی و افزایش مقدار معاملات و در نتیجه افزایش مقدار بالقوه ریسک، اهمیت اندازه گیری و کنترل موثر ریسک بازار و برآورد معیار شناخته شده اندازه گیری آن، ارزش در معرض خطر را بیش از گذشته آشکار ساخته است. در تحقیق حاضر با استفاده از 4 مدل مختلف و به کار گیری 3500 داده روزانه از تاریخ 12/06/1373 تا 28/12/1387، ارزش در معرض خطر برای شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران (tepix)، برآورد شده است و سپس با استفاده از روش باز نمونه گیری بوت استرپ توزیع ارزش در معرض خطر استخراج و به منظور بهبود پیش بینی ها به کار گرفته شده است. با توجه به وجود واریانس ناهمسانی در این شاخص و پهن بودن دنباله توزیع احتمال داده ها (که از ویژگی های شناخته شده داده های مالی به شمار می رود و در شاخص مورد نظر نیز مشاهده می گردد) از مدل garch با فرض توزیعt استیودنت و نرمال، و برای تبیین میانگین شرطی از مدل ar استفاده شده است. همچنین مدل شبیه سازی تاریخی (hs) و شبیه سازی تاریخی فیلتر شده (fhs) نیز به منظور مقایسه نتایج حاصل از به کار گیری فرآیند تصحیح برآورد ارزش در معرض خطر، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از برتری برآوردهای var (ارزش در معرض خطر) مدل fhs نسبت به مدل hs می باشد. مدل fhs با در نظر گرفتن نتایج پوشش شرطی تنها در سطوح احتمال 1% و 2% نسبت به مدل garch نرمال از عملکرد مطلوب تری برخوردار است. اما در سایر سطوح احتمال، عملکرد مدل garch نرمال به طور نسبی مطلوب تر است. مدل garch نرمال از عملکرد مطلوب تری نسبت به مدل t-garch برخوردار می باشد. فرآیند تصحیح تورش بر اساس روش بوت استرپ توانسته است توانایی برآورد var مدل garch نرمال را حداقل در سطوح احتمال نهایی (دنباله ها) بهبود دهد و همچنین منجر به بهبود نتایج مدل t-garch شود.

یکی از مباحث مهم بازارهای سرمایه انتخاب پرتفوی بهینه می باشد و در این رابطه، سرمایه گذاران مطالعاتی درباره بازدهی و ریسک و نقد شوندگی دارایی ها انجام می دهند. شرکت سرمایه گذاری های تامین اجتماعی(شستا) دارای پرتفوی بزرگی به ارزش سرمایه گذاری 22 هزار میلیارد تومانی می باشد که به منظور پوشش بخشی از تعهدات خود، 74درصد از سرمایه های خود را در بورس متمرکز کرده است. وقوع مشکلات اقتصادی و مالی در سالیان اخیر موجب شده مدیران شرکت سرمایه گذاری های تامین اجتماعی(شستا)، به فکر سرمایه گذاری بهینه با 3هدف، دست یابی به حداکثر بازدهی از طریق حداقل کردن تاسف استفاده از سهام مختلف و حداکثر نقدشوندگی دارایی ها و همین طور حداقل کردن ریسک دارایی هایشان، می باشند. در این پژوهش ضمن بررسی ادبیات موضوع و پیشرفت ها و گسترش های صورت پذیرفته در زمینه ی انتخاب و بهینه سازی پورتفوی در شرایط عدم قطعیت، به ارائه مدلی جدید و چندهدفه پرداخته ایم. سپس مروری بر انواع مسائل و روش های بهینه سازی داشتیم و مساله را به صورت دقیق حل کرده ایم. در ادامه با مناسب تشخیص دادن روش های فرا ابتکاری، در جهت کاهش زمان به جواب رسیدن، به اعمال الگوریتم پرکاربرد ژنتیک بر مساله بهینه سازی پرتفوی در بازار بورس اوراق بهادار تهران و از بین 117 شرکت انتخابی شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی در 4 صنعت سرمایه گذاری، پتروشیمی، فلزات اساسی و دارویی در فاصله زمانی فروردین 1388 تا 1390 و در شرایط عدم قطعیت پرداخته ایم. بدین ترتیب اوزان بهینه پرتفوی بزرگ شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی را تعیین کرده ایم. براساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، با توجه به شرایط عدم ثبات و نوسانات بازارهای مالی، سرمایه گذاران بدبین عملکرد بهتری خواهند داشت.

سوال اصلی تحقیق آن است که ابزارهای مالی اسلامی چگونه می توانند بر چرخه های تجاری در اقتصاد ایران اثر بگذارند؟ در این تحقیق با استفاده از مدل خودرگرسیونی ساختاری (svar)، به شناسایی عوامل بروز چرخه های تجاری در اقتصاد ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که از بین متغیرهایی که رابطه علیت گرانجری آن بر چرخه های تجاری اقتصاد ایران به اثبات رسیده است، دو متغیر رشد نرخ ارز حقیقی و رشد کسری بودجه مهمترین علل ایجادکننده این نوع چرخه ها در اقتصاد کشور هستند. در ادامه با آسیب شناسی فقهی، مالی و اقتصادی اوراق مشارکت نشان داده شده است که این اوراق افزون بر مزایایی که دارد قادر نیست به تنهایی به عنوان یک ابزار جامع برای سیاستگذاری ضدچرخه ای در اقتصاد ایران مورد استفاده قرار بگیرد و از این رو نیاز است که از سایر ظرفیت های اوراق بهادار اسلامی جهت هدف مطلوب استفاده گردد.از این رو طی یک تحلیل نظری و بنیادی قابلیت های اوراق بهادار اسلامی در کنترل نوسانات ارزی و تامین کسری بودجه دولت شناسایی شده است. در ادامه، الگوی پیشنهادی «صکوک سلف بسته صادراتی» به عنوان ابزاری برای کنترل نوسانات ارزی و صکوک سلف، اجاره، مرابحه، استصناع و اوراق خزانه اسلامی برای تامین کسری بودجه دولت پیشنهاد شده است. تحلیل ابعاد فقهی و اقتصادی هر یک از این اوراق در جایگاه ابزار سیاستگذاری کلان ضدچرخه ای و ارایه راهکار های عملیاتی در رفع چالش های فقهی- اقتصادی بخش پایانی تحقیق را شکل داده است. با توجه به نتایج تحلیل های نظری مبتنی بر الگوهای اقتصاد کلان توسط روش تحلیل محتوایی و همچنین الگوسازی و تحلیل فقهی – اقتصادی اوراق بهادار اسلامی معرفی شده در کنترل دو عامل اساسی شکل دهنده چرخه های تجاری اقتصاد ایران، می توان چگونگی اثرگذاری ابزارهای مالی اسلامی بر چرخه های تجاری در اقتصاد ایران را مهمترین و کلی ترین دستاورد تحقیق عنوان نمود.