نیاز به ارزیابی و تخمین کیفیت متون ترجمه شده همواره یکی از نیازهایی بوده است که مترجمین، خوانندگان متون مقصد، صاحب نظران علم ترجمه و شرکتها و موسسات انتشاراتی آن را احساس مینموده اند. این نیاز امروزه بیش از هر زمان دیگری محسوس میباشد. به این منظور روشهای گوناگونی وارد صحنه شدند که بر مبنای تئوریهای علمی پی ریزی شده بودند. شیوه ی ارائه شده توسط هوس یکی از کاربردی ترین، قابل اعتمادترین و علمی ترین شیوه های ارائه شده در خصوص ارزیابی کیفیت ترجمه میباشد. هدف این مطالعه ارزیابی کیفیت ترجمه های خلق شده توسط پنج نفر از دانشجویان سال اول کارشناسی ترجمه دانشگاه شهید باهنر کرمان، که هیچ آموزش آکادمیکی در زمینه ی ترجمه نداشته اند، و مقایسه ی آن با کیفیت ترجمه های خلق شده توسط دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی ارشد این دانشگاه میباشد. به این منظور چهار متن از چهار ژانر متفاوت انتخاب شده و متون اصلی بر اساس مدل هوس با ترجمه ی آنها به زبان فارسی مقایسه شد تا این مساله که آیا آموزش آکادمیک بر کار این دو گروه تاثیری داشته یا نه مورد بررسی قرار گیرد. سپس، نمونه هایی از خطاهای صورت گرفته در کار دو گروه شمارش شده و با توجه به تعداد کل خطاهای یافت شده در ترجمه های هر گروه، کیفیت ترجمه ها اظهار شد. تعداد خطاهای یافت شده در ترجمه ی دانشجویان سال اول کارشناسی بیشتر از دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی ارشد بود. بنابراین تفاوت میان تعداد خطاهای آشکار و نهان در ترجمه های بررسی شده بیانگر کیفیت بالاتر ترجمه های خلق شده بدست دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی ارشد که درس های مترجمی را گذرانده اند می باشد. این نتایج همچنین بیانگر این مساله بود که فقدان آموزش آکادمیک در زمینه ی ترجمه میتواند دلیل ترجمه های ضعیف دانشجویان مبتدی رشته ی مترجمی باشد.

غزالا همایندها را به صورت ترکیبی از دو یا چند واژه که همواره در متون مختلف زبان ها همراه با هم می آیند تعریف می نماید. از دیدگاه او روند رو به رشد میل به ترجمه ی همایندها در مطالعات ترجمه، به دلیل اهمیت آنها در انسجام ساختار زبان است. این پایان نامه اساسا به ترجمه ی همایندها منحصر شده است. هدف آن بررسی کاربرد راهکارهای غزالا در مورد ترجمه ی همایندها از انگلیسی به فارسی است. هدف دیگر آن یافتن پر بسامدترین شیوه اتخاذ شده از سوی مترجم می باشد. برای نیل به این هدف رمان غرور و تعصب اثر جین اوستین و ترجمه ی فارسی آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از پنجاه همایند یافته شده تنها در سه مورد، راهکارهای غزالا به کار نرفته بود و همچنین ترجمه ی معنا پر بسامدترین شیوه ی اتخاذ شده از سوی مترجم بود. اما ترتیب و تقدم راهکارهای غزالا در فارسی متفاوت بود، زیرا غزالا ترجمه ی همانند را به دیگر ترجمه ها ترجیح داد و ترجمه ی معنا چهارمین راهکار او بود. اما در ترجمه ی فارسی این ترتیب تغییر یافت و ترجمه ی معنا به ترجمه ی همانند ترجیح داده شد.

چکیده ترجمه ی کودکان مقوله ای ادبی است که در ایران کمتر بدان پرداخته می شود. تولید بومی این آثار نسبتاً اندک است و تولیدات غربی ،و به خصوص انگلیسی زبان، بازار را به سلطه ی خود در آورده اند. مترجمین ایرانی از این فرصت بهره جسته تا خوانندگانِ جوان خود را با اندیشه های جدید دیگر فرهنگ ها آشنا سازند با این امید که در دنیایی که ادبیاتِ جنگ بر تمامی مناسبات آن حکمفرماست، با تأکید بر علایق مشترک بین کودکان ایرانی و هم نوعانشان از دیگر فرهنگ ها، سطح تحمل و احترام را نسبت به دیگران را در آنها بالا ببرند. اما از سویی دیگر، دانش و تجربیات کودکان به نسبت محدود است و از این رو نمی توان انتظار درکِ نمودهای دیگر فرهنگ ها و شیوه های زندگی را که در ادبیات بزرگسالان بدیهی انگاشته می شوند، داشت. این جاست که هنجارها باهم تلاقی می کنند؛ آیا باید از بومی سازی استفاده کرد یا بیگانه سازی؟ و آیا باید در پی ترویج هویت بومی بود یا هویت جهانی یا جهانشهرگرا؟ برای انجام این پژوهش، تعداد چهار کتاب کودک از نویسند? مشهور بریتانیایی، رولد دال، انتخاب و با ترجمه های فارسی نظیرشان مقایسه شد و بر مبنای دسته بندی انجام شده توسط فرانک، مهم ترین دغدغه های مترجم در هنگام ترجمه ی عناصر هویتی در متون کودکان، شناسایی و در آخر مشخص گردید که کدام نوعِ هویت بیشتر از سوی مترجم برای خوانندگان خردسال ترویج شده است. پس از تحلیل داده ها، این نتیجه حاصل شد که درک بین المللی مهم ترین دغدغه ی مترجمین ایرانی در برخورد با مضامین هویتی است و این که هویت جهانی بیش از سایر انواع هویت، از سوی آن ها ترویج داده شده است.

در سال های اخیر به کاربرد نظریه های زبانی- متنی در مطالعات ترجمه توجه زیادی شده است. همین امر مولف را بر آن داشته تا به بررسی تغیییرات انسجامی در ترجمه بپردازد. تحقیق حاضر، مشکلات موجود در ترجمه ابزارهای انسجامی از انگلیسی به فارسی را مد نظر قرار داده و دغدغه اصلی آن بررسی پدیده تغییرات انسجامی در ترجمه می باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی جامعیت مدل انسجامی هالیدی و حسن و یافتن موارد تغییرات انسجامی در سطح متنی بر اساس مدل شلسینگر در دو نسخه از ترجمه ی رمان خورشید همچنان میدمد، اثر همینگوی است. هدف دیگر از انجام این مطالعه، توضیح میزان تغییرات انسجام لغوی بوده و این که چگونه پاره ای از تغییرات بیش از سایر تغییرات از سوی مترجمین مورد استفاده قرار گرفته است. این تغییرات به تفاوتهای سیستمی زبان مبدا و مقصد (تغییرات اجباری) و یا به ملاحظات سبکی و زیبا شناختی (تغییرات اختیاری) بستگی دارد. در مطالعه ای که انجام شد تفاوت های فراوانی میان میزان ابزارهای انسجامی متن مبدا و مقصد یافت شد که علت آن وجود سه نمونه از تغییرات ممکن به منظور دستیابی به انسجام متنی در ترجمه است. این تغییرات عبارتند از حفظ ، حذف و اضافه ابزارهای انسجامی. در مطالعه ای که انجام شد،این نتیجه به دست آمد که، تغییرات انسجامی در ترجمه به علت تفاوت های زبانی و یا تمایلات درونی مترجم در انتخاب موارد واژگانی امری رایج است. همچنین بررسی ها نشان دادند که به جز در مورد حروف ربط و انسجام واژگانی که میزان حفظ آن ها زیاد بوده، حذف ابزارهای انسجامی بالاترین میزان را داشته است.

امروزه با توجه به نیاز مبرم به برقراری ارتباط با سایر ملت ها، ترجمه نقش بسزایی در ایجاد این ارتباط متقابل ایفا می کند و از آنجا که زبان پیوند ناگسستنی ای با فرهنگ دارد ترجمه از زبانی به زبان دیگر باری بس سنگین را به دوش می کشد. از سوی دیگر انواع دیگری از ترجمه همچون زیرنویس فیلم ها با توجه به رشد روزافزون رسانه های تصویری، چالش های نوینی را پیش روی مترجمین قرار داده اند. در پایان نامه پیش رو سعی شده است تا ترجمه ی عبارات و کلمات بین متنی در زیرنویس فیلم مورد بررسی قرار گیرد تا راهکارهای اعمال شده توسط مترجمین برای انتقال اینگونه عبارات برای مخاطبین فارسی زبان مشخص شود. داده های این تحقیق بر اساس مثال های موجود در سریال تلویزیونی "آشنایی با مادر" گردآوری شده است و مدل ارائه شده توسط هتیم و مایسون برای آنالیز داده ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده گواهی بر ترجمه پذیری عبارات بین متنی در زیرنویس فیلم ها بود و همچنین قابلیت استفاده از مدل ذکر شده را برای ترجمه ی عبارات بین متنی در زیرنویس تائید کرد. پس از بررسی دقیق داده ها مشخص شد در میان پنج راهکار پیشنهاد شده، "حفظ جنبه ی اطلاعی" که در آن کلمه ی ارجاع داده شده در زبان مقصد نیز ذکر می شود، پرکاربردترین راهکار در میان مترجمین فارسی زبان می باشد.

ترجمه شعر به دلیل مشکلاتی که در حفظ فرم و محتوا وجود دارد امری چالش انگیز است. آنچه که ترجمه شعر را حتی دشوارتر ازاین می سازد، آن است که درشعر محتوا تا حد زیادی وابسته به زبان (فرم) است. در انتخاب و اتخاذ فرم شعر راه حل هایی برای مترجم وجود دارد. اما بایستی به خاطر بسپاریم که این راه حل ها هیچ گاه نمی توانند به عنوان انتخابی کاملا درست تلقی شوند چرا که هر فرم امکانات خاصی را فراهم می آورد درحالیکه به صورت همزمان سایر راه حل ها را ازبین می برد. این مطالعه با هدف بررسی ترجمه قافیه درغزل های منتخب شکسپیر از زبان انگلیسی به فارسی صورت گرفته است. برای انجام این مطالعه کلمات قافیه موجود در غزل ها و معادل آنها در ترجمه فارسی با استفاده از راهکارهای ارائه شده توسط لفور (1975) مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل توصیفی پیکره مطالعه بیانگر آن است که راهکار (الف)، یعنی استفاده از قافیه معیوب بیشترین کاربرد را داشته است. پس از راهکار (الف)، راهکار (ج)، یعنی ترجمه با استفاده از کلمه ای که در متن مبدا وجود ندارد اما در سطحی فراتر و در بافت ترجمه کلمه ای مناسب به نظر می رسد، بیشترین کاربرد را توسط مترجم داشته است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که ترجمه پیکره مورد مطالعه فرآیندی است که درآن گرایش به زبان و متن مقصد به چشم می خورد.

ترجمه فعالیتی بین فرهنگی می باشد که در آن هنجارها و مقررات هر جامعه ای نقش برجسته ای را در فرآیند ترجمه ایفا می کنند. هنجارها باعث بوجودآمدن مقبولیّت و تناسب متون ترجمه شده بویژه ترجمه متون حوزه ادبیات کودک می شود. بر پایه راهبردهای ارائه شده توسط کلینگبرگ، این تحقیق درصدد پاسخ دهی به این سوال بود که آیا موانع و محدودیت های اجتماعی می توانند در فرآیند ترجمه متون حوزه ادبیات کودک و نوجوان تاثیرگذار باشند؟ بدین منظور، دو مورد ترجمه از رمان «بابا لنگ دراز» اثر جین وبستر که قبل و بعد از انقلاب 1357 ایران ترجمه شده اند مقایسه و تحلیل شدند. همچنین، نتیجه تحلیل داده ها برمبنای راهبردهای ارائه شده توسط کلینگبرگ در نموداری با استفاده از نرم افزار اکسل 2007 نشان داده شده است. در نهایت، از منظر اجتماعی- فرهنگی این نتیجه حاصل شد که ارتباط معناداری میان ترجمه آثار کودک و نوجوان و موانع و محدودیّت های اجتماعی مشهود است.

جناس به عنوان یکی از عوامل زبانی طنز، چالش های بسیاری را در ترجمه ی متون ادبی پدید آورده و بسیاری از صاحبنظران تلاش کرده اند تا راهکارهایی مناسب برای ترجمه ی جناس از متن مبدا به مقصد ارایه دهند که تاکنون کاربرد هیچ یک از آن ها در ترجمه ی متون ادبی از انگلیسی به فارسی بررسی نشده است. به منظور پرداختن به این مساله، تحقیق حاضر کاربرد راهکارهای پیشنهادی دلاباستیتا برای ترجمه ی جناس را در ترجمه ی جناس های طنز آمیز از انگلیسی به فارسی در متون ادبی بررسی کرده است. به منظور انجام تحقیق، بر اساس تقسیم بندی دلاباستیتا، جناس های طنز آمیز موجود در داستان آلیس در سرزمین عجایباستخراج و بر طبق راهکارهای پیشنهادی دلاباستیتا با سه نسخه ی ترجمه ی فارسیشان مقایسه شده اند.