نام پژوهشگر: کمال غانمی
مهدی زارعی محمد باقر نبوی
pah ها از فراوانترین و سرطانا ترین ترکیبات نفتی در دریاها می باشند. bap یک هیدروکربن آروماتیک چندحلقه ای با بیشترین قابلیت ایمونوتوکسیک و سرطانزایی بوده که از سوختن مواد آلی حاصل می شود. بنابراین، هدف تحقیق حاضر مطالعه قابلیت تجمع bap در عضله واثرات آن بر وضعیت هیستوفیزیولوژیک بدن ماهی هامور معمولی(epinephalus coioides) می باشد. در این راستا، یک مطالعه آزمایشگاهی 14 روزه جهت قرار دادن ماهیان در معرض غلظت های مختلف bap طراحی شد (مهر ماه 1390). 100 عدد ماهی هامور معمولی (gr6.6±134) به طور تصادفی انتخاب و به مدت یک هفته جهت سازگاری با شرایط آزمایشگاه نگهداری شدند. سپس غلظت ها مختلف bap (2، 20 و 200 میلی گرم/کیلوگرم) از طریق داخل صفاقی به ماهیان تزریق شد. به ماهیان یکی از تانک ها که تانک کنترل در نظر گرفته شده بود، هیچ ماهده ای تزریق نشد و به ماهیان تانک دیگر روغن نارگیل تزریق شد تا عوارض احتمالی روغن نارگیل نیز دور از نظر نماند. نمونه های خون در روزهای 1، 2، 4، 7 و 14 اخذ شده و جهت اندازه گیری تغییرات هورمون های 17-بتا استرادیول و تستوسترون در پلاسما با استفاده از روش ایمنواسی riaاستفاده شد.سپس نمونه هایی از بافت عضله ماهیان جهت اندازه گیری bap اخذ شد. همچنین نمونه هایی از کلیه و گناد در روزهای 4،7 و 14 اخذ شده و در محلول ثبوت بوئن تثبیت و از مراحل مختلف پاساژ بافتی عبور داده شد. سپس مقاطع بافتی تهیه و با استفاده از رنگ آمیزی h&e رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان داد که غلظت bap در عضله همه تیمارها به صورت وابسته به دوز، از روز اول آزمایش افزایش یافته و در روز چهارم به پیک رسید. سپس میزان تجمع bap تا روز چهاردهم کاهش یافت. سطوح هر دو هورمون از روز اول تا روز هفتم کاهش و سپس تا روز 14 افزایش پیدا کرد. نتایج مطالعات بافتی نشان داد که ضایعات بافتی به طور معنی داری با افزایش غلظت bap در کلیه و گناد افزایش یافت (p<0.05). بیشترین تغییرات پاتولوژیک مشاهده شده در کلیه شامل خونریزی، واکوئولاسیون سلول های پوششی لوله های ادراری، مراکز ملانوماکروفاژی و نفوذ لوکوسیتی بود. همچنین افزایش فولیکول های تخمدانی تکامل نیافته و فولیکول های آترزی، نفوذلوکوسیتی و برخی ضایعات دیگر در گناد مشاهده شد. در مجموع، نتایج مطالعه حاضرتمایل زیاد bap برای تجمع در عضله ماهی و نیز اثرات آنتی استروژنیک این ماده را تایید کرد.