نام پژوهشگر: سید محمدرضا احتشامی
زکیه ابراهیم قوچی غلامرضا محسن آبادی
به منظور بررسی تاثیر کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بر عملکرد کمی وکیفی ذرت علوفه ای، آزمایشی در سال 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمار های آزمایش شامل 100% کود شیمیایی (150 کیلو گرم در هکتار نیتروژن + 40 کیلوگرم در هکتار فسفر)، 100% کود دامی، کود زیستی (pseudomonas fluorescens + azospririllum brasilenes)، 50% کود شیمیایی + کود زیستی، 75% کود شیمیایی + کود زیستی، 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی، 25% کود دامی + 25% کود شیمیایی + کود زیستی، 75% کود دامی + کود زیستی، 50% کود دامی + کود زیستی و نهایتا بدون کود شیمیایی، بدون کود دامی و بدون تلقیح بودند. نتایج نشان داد که تیمار های کود شیمیایی خالص و 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی از لحاظ عملکرد علوفه تر، عملکرد ماده خشک، وزن خشک برگ، وزن خشک بلال، وزن خشک گل آذین نر، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول تفاوت معنی داری با هم نداشتند. عملکرد علوفه خشک در تیمار های کود شیمیایی خالص و50% کود دامی + 50% کود شیمیایی به ترتیب 19253 و 16175 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس صفات کیفی نشان داد که تیمار ها تاثیر معنی داری بر روی درصد ماده خشک قابل هضم، درصد کربوهیدرات محلول در آب و درصد فیبر محلول در شوینده اسیدی داشتند. نتایج عملکرد کیفی نیز نشان داد که بیش ترین عملکرد پروتئین، عملکرد کربوهیدرات محلول در آب، عملکرد خاکستر، عملکرد ماده خشک قابل هضم، عملکرد فیبر و عملکرد فیبر محلول در شوینده اسیدی از تیمار های کود شیمیایی خالص و تیمار 50%کود دامی+ 50% کود شیمیایی، 75% کود شیمیایی+ کود زیستی و 50% کود شیمیایی+ کود زیستی حاصل گردید. بنابراین نتایج این تحقیق نشان داد که امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می توان با کاربرد تلفیقی کودها، در راستای کاهش هزینه های تولید و مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف کود های شیمیایی گام موثری برداشت.
محمد ارجمند علوی عبدالله حاتم زاده
آثار مفید و مثبت همزیستی میکوریزائی بر رشد گیاهان مختلف در گذشته اثبات شده است. اغلب گیاهان زراعی قادر به برقراری همزیستی با قارچ های اندومیکوریزا هستند ولی تاکنون مطالعه ای در مورد امکان برقراری ارتباط همزیستی این قارچ ها با گل سوسن انجام نشده است. این قارچ ها با ایجاد رابطه همزیستی با ریشه اغلب گیاهان منجر به افزایش فاکتورهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهان و حفظ تعادل در تنوع زیستی خاک می شوند. به همین منظور تحقیقی جهت بررسی تأثیر سویه های مختلف میکوریزا شامل glomus intraradices، glomus etunicatum، glomus mosseaeوglomus clroum بر عملکرد سوسن چلچراغ و سوسن شرقی انجام گردید. این تحقیق در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد کهریشه سوسن چلچراغ و سوسن شرقی با قارچ مذکور در حد قابل قبولی همزیستی ایجاد نموده است و اثر متقابل میکوریزا بر دو گونه سوسن از نظر صفات مورد بررسی معنی دار می باشد. بالاترین درصد کلون شدن ریشه در سوسن شرقی آغشته به قارچ glomus etunicatum مشاهده شد در حالیکه کمترین درصد کلون شدن ریشه در سوسن چلچراغ آغشته به قارچglomus clorum و سوسن چلچراغ شاهد مشاهده شد همچنین بالاترین ارتفاع رویشی در سوسن شرقی آغشته به قارچ glomus etunicatumو کمترین ارتفاع بوته ها در سوسن چلچراغ شاهد مشاهده شد.اثر متقابل سوسن و میکوریزا نشان داد که بالاترین میزان جذب فسفر، آهن و روی در سوسن چلچراغ و سوسن شرقی آغشته به قارج glomus etunicatum مشاهده شد. در واقع نتایج این تحقیق حاکی از تأثیرگذاری سویه بومی قارچ glomus etunicatum بر رشد و میزان جذب عناصر می باشد که زمینه را برای بررسی امکان کاربرد آن در بهبود رشد گیاه سوسن چلچراغ فراهم می سازد.
نازلی گلستانی جعفر اصغری
به منظور بررسی اثر باکتری های محرک رشد در تلفیق با کودهای شیمیایی و آلی بر عملکرد کمی و کیفی سورگوم رقم پگاه، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی فصل زراعی 91-90 در موسسه تحقیقات برنج رشت انجام شد. تیمارهای مورد استفاده، بدون کود و بدون تلقیح (شاهد)، استفاده از کود شیمیایی و بدون تلقیح، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + بدون کود شیمیایی، تلقیح بذر با pseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 50 درصد کود شیمیائی، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 75 درصد کود شیمیائی، استفاده از ورمی کمپوست (6 تن در هکتار) و بدون کود شیمیایی، استفاده از ورمی کمپوست + 50 درصد کود شیمیائی، استفاده از ورمی کمپوست + 75 درصد کود شیمیائی، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 50 درصد ورمی-کمپوست، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 75 درصد ورمی کمپوست، تلقیح بذر با pseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + ورمی کمپوست بودند. تیمارهای کودی بر ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک برگ و ساقه، عملکرد تر و خشک علوفه، درصد قابلیت هضم و درصد پروتئین علوفه خشک و میزان فسفر و روی اثر معنی داری داشت. نتایج نشان داد که استفاده تلفیقی از ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد در تمامی صفات به جز قطر ساقه، درصد فیبر نامحلول و درصد الیاف شوینده خنثی دارای بالاترین میزان بود. یافته های این آزمایش نشان داد که این ریزجانداران بر حسب ویژگی های خاک، ژنوتیپ گیاه و به خصوص شرایط اقلیمی، خود را با محیط سازگار می نمایند. بهبود وضعیت تغذیه ای گیاه در تیمار تلفیقی ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی در مقایسه با تیمارهای غیرتلقیحی شد. در واقع استفاده از کودهای زیستی و آلی به دلیل جذب عناصر غذایی به ویژه فسفر و نیز تحریک رشد گیاه بر اثر ترشح متابولیت های ثانویه منجر به افزایش عملکرد گیاه شد. در مجموع می توان گفت که استفاده از ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد گیاه علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست می توانند در افزایش عملکرد سورگوم نقش مثبتی را ایفا کنند.
فاتح رسولی غلامعلی پیوست
خاک پوششی یکی از مهم ترین عامل تولیدی قارچ دکمه ای است، که تاثیر مستقیم بر اندازه و عملکرد آن دارد. توسعه و تشکیل سرآغازه ها در اثر کاهش میزان دما، co2 و همچنین حضور باکتری ها درون خاک پوششی اتفاق می افتد. هدف از این پژوهش ارزیابی امکان استفاده از ورمی کمپوست در جایگزین کردن پیت ماس و نیز پس از شناسایی بهترین تیمار استفاده از باکتری های محرک رشد در پرورش قارچ بود. در آزمایش اول نتایج نشان داد که تمامی ترکیب های ورمی کمپوست و پیت به علت چسبندگی و هدایت الکتریکی بالا نتوانستند جایگزین مناسبی برای پیت باشند ولی تیمارهای ورمی کمپوست شستشو داده شده به تنهایی و یا در ترکیب با پیت، تکنولوژی مناسبی برای تولید خاک پوششی می باشند. در آزمایش دوم استفاده از سویه های باکتری pseudomonas fluoresces روی صفات اندازه گیری شده مانند مدت زمان برداشت، عملکرد، تعداد قارچ در واحد و راندمان بیولویکی تولید قارچ را تحت تاثیر قرار داد. تلقیح خاک پوششی با سویه 41 باکتریpseudomonas flurescen به تنهایی و موقعی که با سویه 187 باکتری pseudomonas flurescen مخلوط شد مدت زمان تشکیل سرآغازه زودتر رخ داد. به طور کلی تلقیح با باکتری pseudomonas flurescen سویه 187در تمامی فلاش های برداشت و کل میزان راندمان بیولوژیکی، عملکرد و تعداد قارچ در واحد بالاتر بود، ولی هیچکدام از تیمارهای مورد استفاده در مقدار نیتروژن کل، پروتئین و درصد ماده خشک قارچ ها از لحاظ آماری تفاوت معنی داری را نشان ندادند. در نتیجه باکتری pseudomonas flurescen 187 می تواند در جهت بالا بردن تولید قارچ دکمه ای مورد استفاده قرار بگیرد.
اعظم رومانی سید محمدرضا احتشامی
به منظور بررسی تأثیر باکتری های ازتوباکتر و سودوموناس و سطوح مختلف کود شیمیایی بر کمّیت و کیفیت علوفه شلغم علوفه ای(brassica rapa l.) آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه ی پژوهشی موسسه ی تحقیقات برنج کشور (رشت) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (بدون کود و بدون تلقیح)، کود کامل شیمیایی و بدون تلقیح، تلقیح با azotobacter chroococcum strain 12 + بدون کود نیتروژن، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + 50% کود نیتروژن، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + 75% کود نیتروژن، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + 100% کود نیتروژن، تلقیح با pseudomonas fluorescens strain 41 + بدون کود فسفر، تلقیح با p. fluorescens strain 41 + 50% کود فسفر، تلقیح با p. fluorescens strain 41 + 75% کود فسفر، تلقیح با p. fluorescens strain 41 + 100% کود فسفر، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + p. fluorescens strain 41 + بدون کود نیتروژن و فسفر، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + p. fluorescens strain 41 + 50% کود نیتروژن و فسفر، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + p. fluorescens strain 41 + 75% کود نیتروژن و فسفر، تلقیح با a. chroococcum strain 12 + p. fluorescens strain 41 + 100% کود نیتروژن و فسفر بودند. طبق نتایج حاصل از آزمایش مشخص گردید که کودهای زیستی تأثیر معنی داری بر تمامی صفات اندازه گیری شده به جز درصد ماده ی آلی داشت. به علاوه سودمندی کاربرد تلفیقی باکتری های محرک رشد گیاه و سطوح مختلف کودهای شیمیایی فسفر و نیتروژن بر عملکرد و کیفیت گیاه و هم چنین میزان عناصر مس، آهن، منیزیم، منگنز و فسفر شاخساره و غده نسبت به تیمار شاهد (بدون کود و بدون تلقیح) مشاهده شد. بیش ترین میزان شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، رنگ دانه های فتوسنتزی، میزان ماده ی تر و خشک برگ و غده (در سه مرحله اوایل گل دهی، گل دهی کامل و غده بندی)، عملکرد تر و خشک علوفه، شاخص های کیفی و عناصر معدنی موجود در شاخساره و غده گیاه شلغم علوفه ای در کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی به ویژه تیمار تلفیقی ازتوباکتر + سودوموناس + 50% کود شیمیایی فسفر و نیتروژن به دست آمد. در نهایت می توان تأمین نیتروژن و فسفر مورد نیاز گیاه از طریق سیستم تلفیقی کودهای زیستی و 50% کودهای شیمیایی را به عنوان تیمار برتر و گامی در راستای کاهش مصرف نهاده های شیمیایی و تحقق اهداف کشاورزی پایدار معرفی نمود.