در فضای کسب و کار امروزی با رقابتی شدن بازارها و توسعه تکنولوژی های مبتنی بر اطلاعات، مدیریت موجودی توسط فروشنده به عنوان یکی از بهترین ابزارهای کنترل موجودی مورد توجه بسیاری از شرکت ها قرار گرفته است. هدف از این تحقیق معرفی مدل تولید اقتصادی مدیریت موجودی توسط فروشنده تحت شرایط چند محصولی، با محدودیت های فضای انبار، تعداد سفارشات، سرمایه خرید، کمبود و همچنین اعمال سیاست تخفیف خرید به صورت کلی است. در ادامه با در نظر گرفتن زنجیره تأمین دو سطحی، دو الگوریتم فراابتکاری ژنتیک و تبرید شبیه سازی شده برای حل مدل ارائه می شود و با نمایش چند مثال عددی، نحوه کارکرد مدل و حل آن را نشان می دهیم. روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا به معرفی و توسعه مدل تولید اقتصادی مدیریت موجودی توسط فروشنده می پردازیم. سپس با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک و تبرید شبیه سازی شده اقدام به حل آن می نماییم. این پژوهش به لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی/کاربردی قرار می گیرد. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان دادند استفاده از الگوریتم ژنتیک در حل مدل تولید اقتصادی مدیریت موجودی توسط فروشنده و کمینه کردن هزینه های زنجیریه تأمین می تواند موثر باشد. نوآوری های پژوهش: در نظر گرفتن انواع محدودیت ها و اعمال سیاست تخفیف کلی در خرید که شرایط را به جهان واقع نزدیک می کند و همچنین ارائه الگوریتم ژنتیک و تبرید شبیه سازی شده برای حل این نوع مدل از نوآوری های پژوهش است. نتیجه گیری: این پژوهش با نشان دادن کمینه شدن هزینه های موجودی زنجیره تأمین در حالت استفاده از رویکرد مدیریت موجودی توسط فروشنده این نوید را به مدیران صنعت می دهد که استفاده از این ابزار را به عنوان سیاستی در جهت کاهش هزینه های زنجیره تأمین در دستور کار قرار دهند.

با توجه به نقش مهم موجودی ها در تخمین هزینه در واحدهای صنعتی و سازمان ها، مدیریت موجودی ها با هدف کمینه کردن هزینه های سیستم موجودی یکی از مسئولیت های مهم و اساسی در واحدهای صنعتی به شمار می رود. در این پایان نامه، سیستم کنترل موجودی چندمحصولی تحت سیاست (r, q) در حالتی در نظر گرفته می شود که کمبود مجاز است و سه حالت پس افت، فروش از دست رفته و ترکیبی پس افت و فروش از دست رفته را برای آن در نظر گرفتیم. تقاضا حالت احتمالی دارد و از سه توزیع نرمال، نمایی و یکنواخت پیروی می کند. مساله تحت شرایط محدود بودن فضای انبار، تعداد دفعات سفارش و بودجه مدل سازی می شود. فضای انبار، تعداد دفعات سفارش و بودجه حالت احتمالی دارند و از توزیع نرمال پیروی می کنند. در اکثر مدل های موجودی که تحت محدودیت منابع( محدودیت در فضای انبار، تعداد دفعات سفارش و ...) ارائه شده اند، سطح منابع مقداری معلوم است. نتیجه بهینه سازی چنین مدل هایی، به دست آوردن حالت بهینه برای یک سیستم مفروض است. در این پایان نامه برخلاف بهینه سازی های معمولی، سطح منابع نامعلوم بوده و به صورت متغیر تصمیم در نظر گرفته می شود. این روش با عنوان رویکرد برنامه ریزی تجدیدپذیر، منجر به طراحی یک سیستم بهینه به جای بهینه سازی سیستم موجود می شود. مدل های پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامه ریزی غیرخطی می باشند که از انواع الگوریتم های فراابتکاری شامل الگوریتم ژنتیک و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات و الگوریتم های فراابتکاری چندهدفه شامل الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات چندهدفه برای حل آن استفاده کرده ایم. همچنین برای تنظیم پارامتر الگوریتم ها، طراحی آزمایشات و متدولوژی سطح پاسخ اجرا شده است. در نهایت، با اجرای چند مساله آزمایشی در ابعاد مختلف، کارایی الگوریتم های پیشنهادی را مورد بررسی قرار دادیم.

امروزه در شرایط جدید رقابتی، شرکت ها وسازمان ها نیازمند روش های نظام یافته جهت مدیریت سیستمی فرایندهایشان می باشند. در دهه نود به منظور کمک به مدیران تجاری، مدیریت زنجیره تامین به عنوان یک رویکرد سیستمی پیشنهاد گردید که مورد استقبال فراوانی قرار گرفت. مسئله ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان در مباحث مرتبط با مدیریت زنجیره تامین جنبه بالقوه ای جهت افزایش کارائی در سازمان ها می باشد. زمانی که نیاز به تصمیم گیری در مورد انتخاب یک تامین کننده ضروری شود، سازمان ها عموما به تدوین و تهیه مجموعه ای از معیارهای ارزیابی می پردازند. در هر سازمانی مدیران خرید برای ارزیابی عملکرد تامین کنندگان از تمام ویژگی های قابل دسترس استفاده می کنند. همچنین مدیران خرید به منظور انجام انتخاب درست و کارامد، می بایست بین سطوح مختلف ویژگی های متضاد و چندگانه و بین عوامل ملموس و ناملموس مربوط به عملکرد تامین کنندگان بطور همزمان توازن برقرارکنند و امکان مقایسه با بهترین تامین کنندگان را فراهم کنند. در این پایان نامه یک مدل فازی چندهدفه چندپریودی جهت حل مسئله ارزیابی و انتخاب انتخاب تامین کننده ارائه شده است. اهداف در نظر گرفته شده در این مدل هزینه، کیفیت، درصد اقلام بازگشتی و مدت زمان تحویل هستند. با توجه به چندپریودی بودن مدل و نزدیک شده مدل ارائه شده به دنیای واقعی تورم وارد مدل گردیده است.

شرکتهای تولیدی را در نظر بگیرید که در حال تولید یک محصول خاص هستند.گاهی ممکن است تقاضای مشتریان به سطحی برسد که نرخ تقاضا بیشتر از نرخ تولید محصول باشد در چنین شرایطی نرخ ورود کالا به انبار کمتر از نرخ خروج کالاست بنابراین در ادامه دوره برنامه ریزی با کمبود مواجه خواهند شد و در صورت وقوع کمبود در سیستم هزینه های زیادی از جمله هزینه کسر اعتبار شرکت، هزینه از دست دادن مشتری و... به شرکت تحمیل خواهد شد. بنابراین شرکت برای مقابله با چنین مشکلی مجبوراست در اول دوره برنامه ریزی مقداری از کالا را از بیرون خریداری کند و سطح انبار را افزایش دهد تا با خروج کالا از انبار با کمبود مواجه نشود.در این پایان نامه ابتدا یک مدل ترکیبی برای تعیین مقدار بهینه تولید و خرید از بیرون شرکت با هدف کمینه کردن هزینه های سیستم موجودی با مجاز بودن کمبود در سیستم ودرنظر گرفتن محدودیت های فضای انبار و تعداد سفارشات در سال و بررسی آن در دو حالت پس افت و فروش از دست رفته ارایه شده است.سپس در ادامه با استفاده از رویکرد برنامه ریزی تجدید پذیر و محدودیت فضای انبار ، یک مدل دو هدفه موجودی با اهداف کمینه کردن هزینه سیستم موجودی و کمینه کردن هزینه منابع ارایه شده است. مدل تک هدفه ابتدا در حالت تک محصولی بررسی شده و از آنجایی که مدل تولید همراه با خرید در حالت چند محصولی کاربرد عملی بیشتری دارد ، مدل مورد نظر در حالت چند محصولی توسعه داده شد و سپس با استفاده از الگوریتم ژنتیک و نرم افزار گمز حل شدهونتایج ارایه گردیده است.سپس در مدل دوهدفه بعداز مدلسازی ، ازچهار تکنیک modm برای تک هدفه کردن و بهینه سازی انفرادی توابع هدف استفادهشده است ومدل ها با استفاده ازالگوریتم ژنتیک و نرم افزار گمزدر چندین مثال مختلف حل شده اند و در انتها برای مقایسه آماری نتایج هردو الگوریتم در دو حالت پس افت و فروش از دست رفته , از آزمون فرض و تکنیک saw استفاده شده است.

در این پژوهش کاربرد مسأله موجودی تک دوره ای در دو سطح مورد بررسی قرار گرفته است. ضریب استفاده از مواد اولیه در محصولات نهایی متفاوت بوده و برای تهیه مواد اولیه و تولید محصولات مقدار بودجه محدودی در نظر گرفته شده. محصولات و مواد اولیه تحت شرایط تخفیف قرار دارند و در حالی که مواد اولیه و محصولات نهایی باید پیش از شروع دوره فروش آماده باشند، اما فرض می شود که مقداری از محصولات را می توان در حین دوره فروش تولید کرد. برای خرید مواد اولیه و تولید محصولات نهایی فرض شده بودجه در دسترس متغیر تصادفی با توزیع احتمال معمول می باشد. برای جلب رضایت بیشتر مشتریان، بازار هدف بخشبندی شده و برای هر گروه از مشتریان سیاست های متفاوتی در نظر گرفته شده است. این مسئله به دنبال تعیین اندازه مواد اولیه و مقدار تولید محصولات نهایی است به طوریکه متوسط سود بیشینه گردد و احتمال احتمال مواجهه با کمبود کمینه گردد. برای مسئله در دست سه مدل ریاضی در حالت های مختلف ارائه شده است و برای حل هر مدل ریاضی دو الگوریتم بهینه سازی بر اساس الگوریتم های فرابتکاری، بهینه سازی تجمعی ذرات، الگوریتم ژنتیک، الگوریتم شبیه سازی تبرید، اگوریتم بهینه سازی تجمعی ذرات مسائل چند هدفه و الگوریتم مرتب سازی جواب های غیر مغلوب در ژنتیک توسعه داده شده است.

از آغاز قرن 21، موضوع حفاظت از محیط زیست و تحقق توسعه پایدار موجب افزایش نگرانی ها شده اند. مدیریت زنجیره تامین سبز، یکی از نوآوری های اخیر برای افزایش قابلیت های مدیریت زنجیره تامین است. در این پژوهش به بررسی یکی از مهم ترین عوامل موثر در هزینه های زیست محیطی؛ درنظرگیری سطوح مختلف کیفیتی در هزینه های کلی زنجیره و هزینه های زیست محیطی پرداخته شده است. کیفیت یک عامل مهم در روند ارزش افزوده درگیر در تولید و تحویل محصولات در طول زنجیره است. در بحث هزینه کیفیت،کیفیت مواد خام خریداری شده نیز در جایگاه ویژه ای قرار دارد، به گونه ای که اگر تولیدکنندگان به دلیل بالا بودن هزینه خرید مواد خام با کیفیت بالا، مواد خام با کیفیت پایین تری را خریداری کنند، در نهایت باید هزینه های بیشتری اعم از هزینه های دوباره کاری و هزینه های زیست محیطی را برای رسیدن به کیفیت مورد نظر صرف کنند. دراین پژوهش نیز با درنظرگیری سطوح مختلف کیفی مواد خام خریداری شده و انواع وسائل نقلیه به ارائه سه مدل miqcp ، milp و minlp پرداخته و برای تبدیل مدل چندهدفه به مدل تک هدفه از روش های تصمیم گیری چند هدفه روش معیار جامع ، روش اهداف حددار، روش اهداف حددار الاستیک و ?-constraint استفاده شده است. از آنجاییکه، مدل های پیشنهادی در این تحقیق np-hard هستند، برای حل آنها در حجم بزرگ از الگوریتم های فراابتکاری تک هدفه ژنتیک مبنی بر اولویت و الگوریتم های فراابتکاری چندهدفه nsga-ii، nrga، mopso و nsgsa-cm استفاده شده است. به منظور بکارگیری الگوریتم های فراابتکاری پیشنهادی در این پژوهش، یک کروموزوم دوبخشی براساس اعداد جایگشتی درنظرگرفته و برای رمزگشایی آن یک روش ابتکاری توسعه داده و همچنین برای تنظیم پارامتر الگوریتم ها، متدولوژی سطح پاسخ و روش تاگوچی اجرا شده است. با تولید داده های فرضی و تصادفی به بررسی کارایی الگوریتم ها و مدل های پیشنهادی پرداختهه و همچنین از رویکردهای آماری و تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره برای انتخاب بهترین تکنیک و الگوریتم در هر حالت استفاده شده است.