نام پژوهشگر: محمد جواد شعبانی
مسلم دلیری سید یوسف پیغمبری
این تحقیق با هدف بررسی پراکنش و cpue میگوی ببری سبز (p. semisulcatus) و تاثیر برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب دریا بر پراکندگی آن در آب های ساحلی استان بوشهر در فصل صید میگوی سال 1390 انجام شد. عملیات نمونه برداری به روش نمونه برداری تصادفی مطبق در 3 طبقه عمقی کمتر از 10 متر، 20-10 متر و 30-20 متر انجام گردید. در پایان 44 فقره تورکشی، گونه های میگوی ببری سبز (p. semisulcatus)، میگوی جینگا (m. affinis)، میگوی مهاجر (m. stebbingi)، میگوی کیدی (p. stylifera) و میگوی ویولُن زن (m. stridulans) ترکیب صید میگو را تشکیل دادند. میگوی ببری سبز با 9/151±5/94 گرم بر کیلومتر مربع غالبیت صید را به خود اختصاص داد و تراکم بیشتری را در صیدگاه های جنوبی نسبت به صیدگاه های شمالی داشت (05/0>p). میزان cpua گونه های مختلف میگو اختلاف معنی داری با هم داشت (05/0>p). همچنین نتایج آزمون آنالیز واریانس دو طرفه نشان داد که عمق و گونه های میگو اثر متقابلی بر هم ندارند (05/0< p). میزان cpue میگوی ببری سبز 353/9±357/6 کیلوگرم در ساعت برآورد گردید و آنالیز داده ها نشان داد که بین میزان cpue میگوی ببری سبز در اعماق مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0< p). توزیع فراوانی طولی میگوی ببری سبز در بین طبقات عمقی با هم مقایسه گردید. پراکنش طولی میگوی ببری سبز بین سه طبقه عمقی تفاوت معنی داری داشت (05/0p<). نتایج حاصل از آزمون همبستگی مجذور اتا نشان داد که بین اندازه میگو و عمق همبستگی بسیار ضعیفی وجود دارد (05/0p<). بین میزان cpue میگوی ببری سبز و فاکتورهای دما و شوری آب دریا در فصل تابستان ارتباط معنی داری وجود نداشت (05/0< p). متأسفانه سالیانه ذخایر میگوی ببری سبز در حال کاهش است با توجه به اینکه گونه میگوی ببری سبز به لحاظ کسب درآمد و سودآوری نقش به سزایی را در زندگی صیادان میگوگیر استان بوشهر ایفا می کند، ضربه به ذخایر این گونه تبعات اجتماعی-اقتصادی ناگواری خواهد داشت.
میلاد معین سید یوسف پیغمبری
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر قطر نخ در بافته توری روی صید به ازای واحد تلاش صیادی، تعداد ماهی زیر اندازه بلوغ، فراوانی طولی و ترکیب گونه ای دردو تور گوشگیر مولتی فیلامنت و مونوفیلامنت درسال 1391 طی ماههای مهر و آبان در صیدگاه های استان بوشهر صورت گرفت. عملیات نمونه برداری توسط دو فروند شناور صیادی انجام شد. در این تحقیق ازتور مولتی فیلامنت با اندازه چشمه 140 میلی متر در حالت کشیده با قطر نخ 1/8 میلی متر و تور مونوفیلامنت با اندازه چشمه 135 میلی متر در حالت کشیده با قطر نخ 0/8 میلی متراستفاده شد. محیط خارجی چشمه تور مولتی فیلامنت، 280 میلی متر و مونوفیلامنت، 270 میلی متر و محیط داخلی چشمه تور مولتی فیلامنت، 265/6 میلی متر و مونوفیلامنت، 263/6 میلی متر بدست آمد که با تقریب 2 میلی متر با یکدیگر برابر است. پس از هر مرحله تورکشی و تخلیه صید روی عرشه کشتی، صید ضمنی از گونه هدف جدا شده سپس با استفاده از کلید های شناسایی معتبر، در حد جنس و گونه مورد شناسایی قرار گرفتند. برای تعیین ترکیب گونه ای 20 درصد از کل ماهیان جمع آوری شده به صورت تصادفی جدا شد و به تفکیک جنس و گونه مورد شمارش قرار گرفت و ترکیب گونه ای تعیین شد. کلیه تجزیه و تحلیل های آماری و نمونه برداری ها در دو تور روی ماهی شیر (scomberomorus commerson) انجام شد. صید به ازای واحد تلاش صیادی ماهی شیر در تورمولتی فیلامنت، 167/47و در تور مونوفیلامنت 157/22 گرم بر واحد تور در ساعت بدست آمد. ماهی شیر (ماهی هدف) به لحاظ تعداد در تور گوشگیر مولتی فیلامنت، 6/09 درصد و در تور گوشگیر مونوفیلامنت، 6/30 درصد بدست آمد. در هر دو تور گوشگیر مولتی فیلامنت و مونوفیلامنت، گربه ماهی بزرگ و ماهی زرده به لحاظ تعداد به ترتیب بیشترین میزان صید را به خود اختصاص دادند. نتایج نشان داد که قطر نخ تاثیر معنی داری روی ترکیب گونه ای حاصل از دو تور نداشت(05/0<p). در تور گوشگیر مولتی فیلامنت بیشترین فراوانی طول ماهی شیر در طبقه طولی 98/80-93/35سانتی متر( 32/8 درصد) با میانه طولی 96/08سانتی متر، و برای تور مونوفیلامنت درطبقه طولی 93/34-87/89 سانتی متر( 31/54 درصد) با میانه طولی 90/61 سانتی متر بدست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ضخامت نخ روی توزیع طولی ماهی شیر اثر معنی داری نداشت(05/0<p). در تور گوشگیر مولتی فیلامنت فراوانی ماهی شیر زیر اندازه بلوغ 5/1 درصد و در تور گوشگیر مونوفیلامنت، 11 درصد بدست آمد. در فراوانی ماهیان زیر سایز بلوغ بین دو تور تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0 <p). از آن جا که در استان بوشهر عمده تور ریزی تورهای گوشگیر مونو و مولتی فیلامنت در شب انجام می شود، میزان دیده شدن تور توسط ماهی در دو نوع تور تفاوتی نداشته و همچنین به دلیل تاریکی شب، ماهیان نیز قدرت و سرعت شنای کمتری داشته و احتمالاً بدون جهت مشخصی شنا کرده و در نتیجه در چنین حالتی، تفاوت معناداری در فراوانی طولی و ترکیب گونه ای صید و تعداد ماهی زیر اندازه بلوغ در دو تور مونوفیلامنت و مولتی فیلامنت مشاهده نمی شود. بنابراین تأثیر قطر نخ در بافته توری به تنهایی و بدون در نظر گرفتن قدرت و سرعت شنای ماهی، میزان دیده شدن تور، میزان تاریکی محیط تور ریزی، احتمالاتأثیری در انتخاب پذیری تور نمی گذارد. با توجه به موارد گفته شده و نتایج بدست آمده در این تحقیق، محیط داخلی چشمه تور مهم ترین عامل در انتخاب پذیری صید به لحاظ اندازه طولی، قطری و وزنی ماهیان بوده و قطر نخ در بافته توری چنین تأثیری را به تنهایی ندارد.
صدیقه رضایی سید یوسف پیغمبری
این تحقیق با هدف ارزیابی ذخایر و مطالعه پراکنش ماهی گوازیم دم رشته ای nemipterus japonicus (bloch, 1971) در آب های استان بوشهر (حد فاصل بوشهر تا نایبند)، در سال 1392- 1391 صورت گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از تورهای ترال میان آبی یال اسبی، گوشگیر و ترال میگو انجام شد. در مجموع 14 ایستگاه به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه میانگین cpua در عمق 60-50 و 70-60 متر به ترتیب (kg.nm2)8/850±2/1195 و (kg.nm2)1/730±7/946 به دست آمد. متغیر عمق روی میزان cpua تاثیر معنی داری نداشت (05/0 < p). هم چنین پس از آنالیز داده ها و مقایسه آن در دو لایه عمقی مشخص شد که cpue نیز در دو لایه عمقی تفاوت معنی داری نداشت (05/0 <p). به منظور تخمین پارامترهای رشد و مرگ و میر مقدار b برای این گونه برابر با 71/2 والگوی رشد آلومتریک منفی به دست آمد. پارامتر های kو l?به ترتیب 79/0 (در سال) و5/31 سانتی متر برآورد شد. مقدار t0برای این گونه با استفاده از مدل تجربی پائولی 2/0- تخمین زده شد. هم چنین tmax برای جنس نر و ماده به ترتیب 30/4 و 20/3 محاسبه شد. مقدار w?، 07/390 گرم برآورد گردید. مقدار lm50 برای این گونه 5/15 سانتی متر تخمین زده شد. مرگ و میر کل، مرگ و میر طبیعی و مرگ و میر صیادی برای این آبزی به ترتیب 12/2 (در سال)، 47/1 (در سال) و 65/0 (در سال) برآورد گردید. فاصله اطمینان به دست آمده برای جنس ماده 2/0 ± (20/2 – 35/1) و برای جنس نر 21/0 ± ((04/2- 43/1) به دست آمد. در این مطالعه تعداد 216 عدد معده پر (53/48%) و 14 معده نیمه پر (13/3%) و 215 معده خالی (32/48%) مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان با دارا بودن 03/51% به عنوان غذای اصلی آبزی و سخت پوستان و خارپوستان بادارا بودن به ترتیب 66/15% و 21/15% به عنوان غذای فرعی و نرم تنان (52/5%) به عنوان غذای تصادفی آبزی محسوب می شوند. مقدار 32/48= vi بیانگر این موضوع می باشد، که این آبزی در ردیف آبزیان با تغذیه متوسط قرار دارد. شاخص گنادوسوماتیک در فروردین و آبان روند صعودی داشته و به اوج رسیدگی جنسی خود می رسد. ضریب بهره برداری برای این گونه 31/0 به دست آمد. مقدار ضریب بهره برداری با توجه به تلاش صیادی پایین می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وجود پتانسیل صید تجاری مناسب ماهی گوازیم دم رشته ای در صیدگاه های استان بوشهر بود.