هدف از این پژوهش بررسی اثرات افزودن سطوح متفاوت عصاره سیر بر عملکرد و برخی فراسنجه های خونی بره های پرواری نژاد زل بود. در 14 هفته آزمایش، بره ها به سه تیمار (به ترتیب دریافت کننده صفر، 125 و 250 میلی گرم عصاره سیر) و هر تیمار با 4 تکرار تقسیم شده بودند. مرحله اول؛ اندازه گیری فراسنجه های خونی تری گلیسرید، گلوکز، کلسترول، hdl، ldl و bun در ابتدای دوره نشان داد که هیچ اختلاف معنی داری در بین تیمارها نیست، اما در انتهای دوره آزمایش مقدار تری گلیسرید، گلوکز، کلسترول، hdl و ldl در بین تیمار ها تفاوت معنی داری نشان داد. مقدار کلسترول، ldl و tg با افزایش عصاره سیر در جیره، کاهش و مقدار گلوکز و hdl افزایش معنی دار داشت. در مرحله دوم؛ آزمایش عملکرد افزایش وزن روزانه در تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری را نشان داد و با افزایش مقدار مصرف عصاره سیر در جیره، میانگین اندازه این فراسنجه افزایش داشت، اما مقدار خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری را نشان نداد. در مرحله سوم 9 بره (سه بره از هر تیمار) ذبح شد و لاشه های آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت و در آن وزن سر، پوست، کلیه ها، شش، دنده ها، گردن، دم و نسبت سردست به لاشه تفاوت معنی داری را نشان نداد، اما مقدار چربی دور کلیه ها با افزایش عصاره سیر در جیره، کاهش معنی دار و وزن نیم لاشه، قلب، جگر، معده چهارقسمتی، سردست، ران و نسبت ران به لاشه افزایش معنی داری را نشان داد. با توجه به نتایج مثبت حاصله در بحث فراسنجه های خونی و عملکرد بره های پرواری در این پژوهش، استفاده از عصاره سیر در پرواربندی بره ها توصیه می شود.

سالانه حدود 20000 تن ضایعات جوجه کشی در کشور تولید می شود. این ضایعات شامل پوسته های تخم مرغ خالی، تخم مرغ های بی نطفه، جوجه های دیر هچ شده، جوجه های حذفی و مرده و تخم مرغ های هچ نشده می باشد. در این آزمایش، تاثیر پودر ضایعات جوجه کشی (hwm) بر عمکرد، خصوصیات لاشه ، استخوان درشت نی و برخی از فراسنجه های خونی در جوجه خروس های گوشتی بررسی شد. تعداد 150 قطعه جوجه خروس گوشتی (راس 308) به طور تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمار های آزمایشی، جیره بر پایه ذرت- کنجاله سویا بود که با صفر، 2، 4، 6 و 8 درصد hwm مکمل سازی شدند. در طول آزمایش، صفاتی مانند مصرف خوراک، افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل خوراک و تعداد تلفات اندازه گیری شدند. در سن 21 و 42 روزگی از هر واحد آزمایشی دو پرنده برای تعیین فراسنجه های خونی (گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، کلسیم و فسفر)انتخاب شدند. همچنین، در سن 42 روزگی، 2 پرنده از هر واحد آزمایشی انتخاب و پس از کشتار، خصوصیات لاشه و صفات استخوان درشت نی آنها اندازه گیری شد. از نظر مصرف خوراک، اختلاف معنی داری در بین تیمار ها در دوره های آغازین، رشد و کل دوره مشاهده گردید (p<0/05). در کل دوره، مقدار مصرف خوراک در تیمار شاهد بیشترین و در تیمار حاوی 8 درصد hwm کمترین بود. تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری را در افزایش وزن در دوره های رشد، پایانی و کل دوره نشان دادند (p<0/05). در دوره رشد، تیمار حاوی 4 درصد hwm بیشترین و تیمار حاوی 8 درصد hwm کمترین افزایش وزن را نشان دادند. در کل دوره، بیشترین افزایش وزن مربوط به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار حاوی 8 درصد hwm بود. برای ضریب تبدیل غذایی در بین تیمارها اثر معنی داری در مراحل رشد و پایانی مشاهده گردید(p<0/05). در دوره پایانی، تیمار شاهد با کمترین ضریب تبدیل غذایی، اختلاف معنی-داری با سایر تیمار ها داشت(p<0/05). در این مطالعه، استفاده از hwm، تاثیر معنی داری بر خصوصیات لاشه نداشت ولی اثر آن بر برخی از فراسنجه های خونی معنی دار بود (p<0/05). در سن 21 روزگی اختلاف معنی دار در بین تیمار ها از نظر غلظت گلوگز و تری گلیسرید مشاهده شد (p<0/05). در سن 42 روزگی اختلاف بین تیمارها از نظر غلظت گلوکز و کلسیم خون معنی دار بود(p<0/05). نتایج حاصل از بررسی خصوصیات استخوان درشت نی، تفاوت معنی داری در عرض و درصد خاکستر استخوان درشت نی را نشان دادند(p<0/05 ). بالاترین درصد خاکستر استخوان درشت نی در جوجه های گوشتی تغذیه شده با جیره حاوی 8 درصد hwm مشاهده شد.

چکیده این پژوهش به منظور بررسی اثر افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی بر کیفیت، ترکیب شیمیایی، ph و اثرات تیمارها بر تجزیهپذیری شکمبهای ماده ی خشک و الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی و پروتئین خام شبدر برسیم سیلویی درقالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار 1، شبدر برسیم بدون افزودنی؛ تیمار2، شبدر برسیم مکمل شده با 40 درصد تفاله ی خشک پرتقال؛ تیمار 3، شبدر برسیم مکمل شده با 40 درصد پوست خشک نارنگی؛ تیمار 4، شبدر برسیم مکمل شده با 35 درصد پوست خشک نارنگی و 5 درصد جو و تیمار 5، شبدر برسیم مکمل شده با 35 درصد تفاله ی خشک پرتقال و 5 درصد جو بودند. پس از 40 روز سیلوها باز و بلافاصله ph آن اندازه گیری شد. ph مواد سیلویی بین 1/4 تا 5/4 بود. نمره ی فلیت تیمارهای یک تا 5 به ترتیب 00/81، 33/96، 00/83، 33/74 و 00/97 بود. با توجه به ارزیابی های حسی، تیمار 5 با محاسبه نمره ی 5/19، کیفیت خیلی خوب در مقایسه با تیمار شاهد با نمره ی 17 (قابل قبول) داشت. ترکیب شیمیایی تیمارها تفاوت معنی داری داشت. با افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی محتوای الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی و پروتیین خام کاهش، و محتوای ماده ی خشک و ماده ی آلی به طور معنیداری افزایش یافت. تجزیه پذیری شکمبهای ماده ی خشک و مواد مغذی شبدر برسیم سیلویی با روش کیسههای نایلونی و با استفاده از سه رأس میش نژاد زل فیستوله شده (تقریباً دو ساله و با وزن 2±30 کیلوگرم) در زمانهای انکوباسیون صفر، 4، 8، 12، 24، 36، 48، 72 و 96 ساعت، اندازهگیری شد. تجزیهپذیری شکمبهای ماده ی خشک، پروتیین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی به طور معنی داری تحت تأثیر تیمارهای مختلف با افزودن تفاله ی خشک مرکبات قرار گرفت و بخش بالقوه قابل تجزیه ی پروتئین و الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی افزایش یافت. نرخ تجزیه پذیری ماده ی خشک، پروتیئن خام و الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی و تجزیه پذیری موثر در نرخ عبورهای 2، 4 و 6 درصد در ساعت با افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی افزایش یافت. بیست رأس گوسفند نر آمیخته زل 4 ماهه در قالب طرح کاملاً تصادفی و با جیره ی حاوی 35 درصد شبدر برسیم سیلویی پرواربندی شدند. افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی به ماده ی سیلویی، میانگین هندسی اندازه ذرات و الیاف موثر فیزیکی جیره مخلوط را به طور معنی-داری کاهش داد، مصرف ماده ی خشک و مواد مغذی افزایش یافت که تفاوت آن برای پروتئین، کربوهیدرات غیر الیافی و چربی معنی دار بود. هم چنین قابلیت هضم ماده ی خشک و مواد آلی به طور معنی داری افزایش یافت. تفاوت معنی داری در وزن بره ها و افزایش وزن روزانه بین تیمارهای آزمایشی در کل دوره ی پروار مشاهده نشد. میانگین ماده ی خشک مصرفی تفاوت معنی داری نداشت. با افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی به ماده ی سیلویی، ضریب تبدیل خوراک به طور معنی داری افزایش و زمان نشخوار و کل فعالیت جویدن به طور معنی داری کاهش یافت. هم چنین ph و غلظت آمونیاک شکمبه افزایش یافت. نرخ عبور شکمبه ای تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت ولی نرخ عبور قسمت انتهایی دستگاه گوارش کاهش یافت. کل زمان ماندگاری در دستگاه گوارش با افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی به ماده ی سیلویی، تفاوت معنی داری نداشت. هم چنین با افزودن تفاله ی مرکبات به ماده ی سیلویی ، غلظت گلوکز و کلسترول خون افزایش و غلظت تری گلیسرید کاهش یافت. با توجه به عدم کاهش عملکرد دام در اثر افزودن تفاله ی خشک پرتقال و پوست خشک نارنگی به شبدر برسیم سیلویی، می توان سیلوی مناسبی تهیه کرد که تا 35 درصد ماده ی خشک جیره ی بره ها استفاده شود و هزینه پرواربندی را کاهش داد. کلمات کلیدی: تجزیه پذیری، تفاله ی خشک مرکبات، شبدر برسیم سیلویی، فعالیت جویدن، قابلیت هضم، نرخ عبور

این پژوهش به منظور بررسی اسیدیته، نمره¬ی فلیت، ترکیبات شیمیایی، ویژگی¬های کیفی تفاله¬ی مرکبات سیلویی با کاه گندم و اوره و اثرات آن بر تجزیه¬پذیری، مصرف و قابلیت هضم مواد مغذی، فعالیت جویدن، نرخ عبور، فراسنجه-های خونی و عملکرد پرواری بره¬های نر نژاد زل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار انجام شد. چهار تیمار شامل تفاله¬ی پرتقال: 1) بدون افزودنی 2) با 40 درصد کاه گندم 3) با 5/38 درصد کاه گندم و 5/1 درصد اوره 4) با 37 درصد کاه گندم و 3 درصد اوره (بر اساس ماده¬ی خشک)، بودند. سیلوها بعد از 30 روز باز و ph آن¬ها تعیین شد. تیمار 1 و 4 به ترتیب کمترین (53/3) و بیشترین (36/4) ph را داشتند. افزودن کاه گندم به تفاله¬ی مرکبات محتوای ماده¬ی خشک، خاکستر و الیاف نامحلول در شوینده¬ی خنثی را افزایش، چربی و کربوهیدرات غیر الیافی را کاهش داد. اوره مقدار پروتئین خام، ph، نیتروژن آمونیاکی را افزایش و کربوهیدرات غیر الیافی را کاهش داد. شاخص نمره¬ی فلیت تیمار 1، 2، 3 و 4 به ترتیب 72/90، 64/113، 54/94 و 75/82 بود. آزمایش دوم برای تعیین تجزیه¬پذیری ماده¬ ی خشک، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده¬ی خنثی با روش کیسه¬های نایلونی و دو رأس میش زل فیستوله¬ گذاری شده در شکمبه با میانگین وزن 2±30 کیلوگرم انجام شد. تیمار 1 بیشترین بخش سریع، کند و بالقوه قابل تجزیه¬ی ماده¬ی خشک را داشت. کاه گندم و اوره تجزیه¬پذیری ماده¬ی خشک را به طور معنی¬داری نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. تیمار 2 به طور معنی¬داری کمترین بخش محلول و بالقوه قابل تجزیه¬ی پروتئین را نسبت به تیمارهای 1، 3 و 4 داشت. کاه گندم تجزیه پذیری پروتئین را به طور معنی¬داری کاهش داد اما اوره تاثیری نسبت به تیمار شاهد نداشت. تیمار 2 و تیمارهای 1 و 3 به ترتیب کمترین و بیشترین بخش سریع تجزیه¬ی الیاف نامحلول در شوینده¬ی خنثی، تیمار 3 و تیمار 1 به ترتیب بیشترین و کمترین بخش کند و بالقوه قابل تجزیه را داشتند. افزودنی¬ها به ویژه کاه گندم و 5/1 درصد اوره در تیمار 3 نسبت به تیمار شاهد تجزیه پذیری الیاف نامحلول در شوینده¬ی خنثی را افزایش دادند. در آزمایش سوم 16 رأس بره¬ی نر زل با میانگین وزنی 5/0±25 کیلوگرم با 4 تیمار و 4 تکرار به مدت 90 روز با 4 جیره شامل 1) 15 درصد سیلوی 1. 2) 25 درصد سیلوی 2. 3) 25 درصد سیلوی 3. 4) 25 درصد سیلوی 4 و نسبت علوفه به کنسانتره¬ی 40 به 60 درصد پروار شدند. تیمارهای آزمایشی از نظر افزایش وزن روزانه، ماده¬ی خشک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی تفاوت معنی¬داری نداشتند. تیمار 1 بیشترین قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی را نسبت به تیمارهای دیگر داشت در نتیجه افزودنی¬ها قابلیت هضم را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی¬داری کاهش دادند. کاه گندم، اوره، افزایش اندازه¬ی ذرات و الیاف موثر فیزیکی جیره زمان نشخوار و جویدن را به طور معنی¬ داری نسبت به تیمار شاهد افزایش و زمان استراحت را کاهش دادند. تیمار 1 بیشترین نرخ عبور و کمترین زمان ماندگاری اما تیمار 4 کمترین نرخ عبور و بالاترین زمان ماندگاری مواد جامد از شکمبه را داشت. افزودن اوره در تیمار 3 و 4 ph و نیتروژن آمونیاکی شکمبه را به طور معنی¬داری افزایش داد. تیمارها از نظر فراسنجه¬های خونی تفاوت معنی¬داری نداشتند. نتایج نشان داد استفاده از 15 درصد تفاله¬ی مرکبات سیلویی در جیره بدون تاثیر منفی سبب بهبود تجزیه پذیری ماده¬ی خشک و پروتئین خام، قابلیت هضم مواد مغذی، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی و عملکرد پروار شد.

4رأس گوسفند فیستوله شده نژاد زل با وزن مساوی 2±28 کیلوگرم و با سن دو سال در قالب یک طرح مربع لاتین تکرار شده 4×4 در طی چهار دوره 28روزه (14 روز عادت دهی و 14روز نمونه گیری) به منظور بررسی اثرات متقابل اندازه ذرات علوفه یونجه و مکمل روغن سویا در جیره بر فعالیت جویدن و خصوصیات شکمبه ای و نرخ عبور مورد استفاده قرار گرفتند.

جیره ها از نظر انرژی قابل متابولیسم و پروتئین قابل متابولیسم مشابه بودند. جیره های آزمایشی اثر معنی داری بر مصرف ماده خشک نداشتند اما نتایج این آزمایش نشان داد که گروه تغذیه شده با جیره حاوی 5/4 درصد روغن کتان بیشترین تأثیر منفی را بر قابلیت هضم مواد مغذی جیره کاملاً مخلوط داشت (05/0>p). در پایان آزمایش 12 رأس از بره ها برای تعیین خصوصیات فیزیکی و ترکیب شیمیایی لاشه کشتار شدند. جیره حاوی 5/4 درصد روغن کتان باعث ایجاد اختلاف معنی دار در برخی از خصوصیات لاشه بره ها از جمله وزن لاشه پر، وزن لاشه گرم، وزن لاشه سرد نسبت به تیمار شاهد شد (05/0>p). روغن کتان سبب افزایش اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اسیدهای چرب اشباع چربی داخل ماهیچه ای شد (05/0>p). همچنین استفاده از جیره حاوی روغن کتان در سطح 5/4 درصد تاثیر معنی داری بر فراسنجه های خونی و تولید گاز متان داشتند.