نام پژوهشگر: مهران لقمانی
محدثه میری بابک دوست شناس
در این مطالعه اثرات ناشی از تخلیه آب نمک، بر روی ساختار جمعیت پرتاران مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری طی دو نوبت پیش از مانسون (اردیبهشت) و پس از مانسون (آبان) در سال 1390 انجام شد. نمونه برداری از 7 ایستگاه بین جزر و مدی و بوسیله گرب van veen با سطح مقطع 025/0 متر مربع صورت گرفت. 5 ایستگاه در اطراف کارخانه و 2 ایستگاه (ایستگاه 6 و 7) بعنوان شاهد بودند. فاکتورهای محیطی در هر ایستگاه در محل نمونه برداری اندازه گیری شد. غلظت فلزات cd، cu، fe، zn، pb و ni در رسوبات هر ایستگاه اندازه گیری شد. آنالیزهای آماری نشان دادند که غلظت این فلزات در ایستگاه های مختلف، اختلاف معنی دار دارند (05/0>p). این نشان دهنده این است که کارخانه های آب شیرین کن منشا ورود فلزات به محیط دریا هستند. در مجموع 31 گونه کرم پرتار شناسایی شد. بیشترین و کمترین فراوانی پرتاران به ترتیب در ایستگاه 6 به میزان 3666 (فرد در مترمربع) در دوره پیش مانسون و ایستگاه 1 به میزان صفر در دوره پس مانسون مشاهده شد. تراکم پرتاران در ایستگاه-های 1 و 2 که در نزدیکی کارخانه آب شیرین کن وجود داشتند با ایستگاه های شاهد (6 و 7) اختلاف معنی دار داشتند (05/0>p). تغییر در فاکتورهای محیطی مشاهده شد و بیشترین تغییرات برای شوری و دما بود. میزان شوری و دما در ایستگاه 1 به ترتیب حدود (psu)46 و °c32 اندازه گیری شد در حالی که در ایستگاه های 6 و 7 میزان شوری و دما به ترتیب حدود (psu)8/37 و °c3/29 بود. همبستگی پیرسون نیز رابطه منفی و معنی دار بین تراکم با شوری، دما و فلز روی نشان داد که به نظر می رسد این سه عامل بیشترین تاثیر را بر روی کاهش تراکم پرتاران در ایستگاه های نزدیک به کارخانه داشته است. شاخص های تنوع، غالبیت و یکنواختی در ایستگاه 1 کمترین میزان را نسبت به ایستگاه-های شاهد داشتند. در این مطالعه خانواده spionidae غالب بود که این خانواده بعنوان خانواده فرصت طلب در بسیاری از مطالعات معرفی شده است. با توجه به نتایج در مطالعه حاضر مشخص شد که شوری و دمای آب نمک تخلیه شده از کارخانه بیشترین تاثیر را بر روی ساختار جمعیت پرتاران داشته است. بنابراین ضروری است که چنین پایش هایی در مکان ها و زمان های مختلف ادامه یابد.
مهران لقمانی بابک دوست شناس
افزایش ورود آلاینده های شیمیایی به محیط های دریایی در کنار انواع عوامل استرس زای زیست محیطی طبیعی تأثیرات منفی بر رفتارهای فیزیولوژیک و اجتماعات جانوری آبزیان را به دنبال دارد. در خلیج چابهار علاوه بر ورود آلاینده ها، وجود پدیده سالانه مانسون یک عامل استرس زای محیطی موثر بر منطقه محسوب می گردد که در طی آن بسیاری از فاکتورهای زیستی و غیر زیستی دچار تغییر می شوند. پرتاران از گروه های غالب اجتماعات ماکروبنتیک به شمار می رود که در شبکه غذایی خلیج نقش بسیار مهمی دارند، در این مطالعه نقش فاکتورهای محیطی و فلزات سنگین(روی،مس،کادمیوم) در تغییرات سطوح پروتئین متالوتیونین (mt) به عنوان بیومارکر در گونه پرتار glycinde bonhourei و الگوهای تنوع زیستی پرتاران به عنوان پایشگرهای زیستی در منطقه زیرجزرومدی خلیج چابهار در سه دوره زمانی پیش مانسون، مانسون و پس مانسون درطی سالهای 93-1392 بررسی گردید. فصل مانسون بیشترین تغییرات را نشان داد به طوری که، دما و شوری افزایش و اکسیژن و شفافیت کاهش معنی داری را با سایر فصول نشان داد و همچنین در فاکتورهای دانه بندی، مواد آلی و کربن آلی و فلزات سنگین در رسوبات نیز این اختلاف معنی داری دیده شد (05/0>p).