نام پژوهشگر: حمید صفایی
حمید صفایی کیوان اصغری
در سالهای اخیر با وقوع خشکسالیهای متوالی و کاهش منابع آب سطحی در رودخانهها و مخازن سدها، رویکرد استفاده روزافزون از منابع آب زیرزمینی در اغلب مناطق کشور منجمله مناطق مرکزی توسعه یافته و باعث ایجاد مشکلاتی در برنامه ریزی و بهره برداری از منابع آب شده است، تا جایی که در برخی مناطق ایران از جمله حوضه ی آبریز زاینده رود سطح سفره های آبهای زیرزمینی به شدت افت کرده است (بین 2 تا 12 متر در آبخوان های مختلف در طی سال آبی گذشته). این مطالعه برروی آبخوانهای حوضه آبریز زاینده رود انجام گرفته است. در سالهای اخیر به علت کاهش منابع آب سطحی، این حوضه با افزایش شدید در استفاده از آبهای زیرزمینی مواجه شده است که به تبع آن سطح آب زیرزمینی در اکثر آبخوانهای این حوضه به صورت چشمگیری افت پیدا کرده است. تا به حال شاخص های خشکسالی متعددی جهت پیشبینی و تعیین شدت خشکسالی ارائه شده است، اما شاخص جامعی جهت برآورد شدت خشکسالی آبهای زیرزمینی ارائه نشده است. در این پایان نامه با استفاده از داده های سالهای آبی (1390-1374)، با بهره-گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) پارامترهای تعیین شاخص جامع خشکسالی آب زیرزمینی (igdi) محاسبه شده است و به مقایسه ی این شاخص با شاخص منبع آب زیرزمینی (gri) پرداخته شده است. شاخص پیشنهادی در این پایان نامه دربر گیرنده پارامترهای اصلی خشکسالی در دو گروه پارامترهای استاتیک و دینامیک میباشد. پارامترهای استاتیک شامل خصوصیات خاک در سه لایه ی سطحی، غیراشباع و اشباع، هدایت هیدرولیکی، کاربری اراضی و پارامترهای دینامیک شامل حجم بارش نفوذی به آبخوان، ضخامت لایه ی اشباع، حجم آب رهاشده از سد ذخیرهای بالادست، هدایت الکتریکی و سطح پیزومتریک لایه آبدار می-باشد.به دلیل طولانی بودن فرآیند نفوذ و تغذیه آبهای زیرزمینی ناشی از بارش، فاصله زمانی بین خشکسالی هواشناسی و خشکسالی آبهای زیرزمینی به لحاظ وضعیت بحرانی آنها دیده میشود. از اینرو انتخاب شاخصی جامع جهت تعیین شدت آسیبپذیری آبهای زیرزمینی در مقابل خشکسالی در راستای برنامه ریزی و مدیریت خشکسالی این حوضه کمک شایانی خواهد کرد.