بررسی رفتار رنگزاها در یک ترکیب بصورت عملی جهت بدست آوردن یکنواختی مورد نیاز و اطمینان از بدست آوردن شید مورد نظر، ‏قابلیت تکرار پذیری و به حداقل رساندن میزان رنگزا و انر‍ژی مصرفی ضروری است. در سالهای گذشته تغییرات زیادی در صنایع مختلف به ‏وقوع پیوسته که صنعت نساجی هم از آن مجزا نیست. همچنان که مراحل رنگرزی پیچیده تر می‎ ‎شود، بدلیل تمایل به کوتاهتر شدن چرخه آن، ‏کنترل بوسیله کامپیوتر برای دانستن هرچه بیشتر مراحل، ضروری به نظر می رسد. بنابراین چرخه های رنگرزی کوتاهتر،تولید بیشتر و کاهش ‏مصرف مواد شیمیایی مورد نظر است. علاوه براین بدست آوردن یکنواختی به کمک افزودن مواد شیمیایی، بالا بردن دما یا نگهداری در ‏زمانهای اضافی و طولانی کنارگذاشته شده و استفاده از رنگزاهای سازگار ازلحاظ سرعت بطوری که در هر نقطه از سیکل رنگرزی درصد ‏یکسانی از هر رنگزا رمق کشی شده باشد، مطلوب است. رنگزاهای ناسازگار در زمان های متفاوت از رنگرزی سرعت جذب ضربه‏‎ ‎ای دارند ‏و درنتیجه یک رنگرزی نایکنواخت ایجاد می کنند.‏ هدف از این تحقیق ارائه روشی برای تعیین معیار سازگاری رنگزاهای دیسپرس‎ ‎‏ در مخلوط با استفاده از روش تحلیل اجزاء اصلی بر روی ‏داده های طیفی است. جهت نیل به این هدف ابتدا ناحیه مقیاس پذیر در تابع طیفی ‏k/s‏ برای رنگزاهای استفاده شده بعنوان اولیه تعیین ‏گردید، سپس باتوجه به وابستگی میزان جذب و سرعت برداشت رنگزاهای دیسپرس نسبت به غلظت مورد استفاده، منحنی‎ ‎های سرعت ‏رنگزاها در عمق های روشن، متوسط و تیره بدست آمد. نهایتا با استفاده از روش تحلیل اجزاء اصلی بر روی تابع طیفی ‏k/s‏ ، مقیاس پذیری ‏هر رنگزا در سه عمق مختلف نسبت به دما و زمان بررسی گردید و پس از آن ابعاد داده ها و مقادیر ویژه آنان تعیین گردیدند و درصد ‏واریانس جمعی بمنظور بیان ویژگی سازگاری- ناسازگاری اجزاء موجود در ترکیب محاسبه شد. معیار بدست آمده با معیار سازی گاری ‏بدست آمده به روش تئوری مقایسه گردید و صحت و کارآیی معیار محاسبه شده با مقایسه نتایج بدست آمده از این روش برای دسته ‏رنگزاهای تجاری سازگار بررسی گردید. همچنین توابع طیفی بهنجار شده ‏k/s‏ برای نمونه رنگزاهای ترکیبی سازگار و ناسازگار بررسی ‏گردید. علاوه بر این نتایج بدست آمده از این روش با روش های انجام شده در تحقیقات قبل مقایسه گردید.‏