نام پژوهشگر: زهرا مهری بیجاری
زهرا مهری بیجاری سیداکبر خداپرست
sclerotium rolfsii مرحله میسلیومی بازیدیومیست athelia rolfsii، قارچ بیماریزای خاکزی با پراکنش جهانی می باشد که فاقد هرگونه مرحله کنیدیومی است و سبب بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه روی دامنه وسیعی از محصولات کشاورزی می شود. این تحقیق به منظور بررسی ساختار جمعیت این قارچ در استان گیلان انجام گرفت. گروه های سازگار رویشی برای 102 جدایه خالص سازی شده از 14 میزبان گیاهی مختلف، بر اساس واکنش ناسازگاری و تشکیل ناحیه ممانعت از رشد، روی محیط pda تعیین شد. در حالت سازگار، میسلیوم جدایه ها در هم ادغام شدند اما در ناسازگاری رویشی، مرز مشخص در محل برخورد دو جدایه تشکیل و در اغلب موارد در دو طرف این ناحیه، سختینه تشکیل شد. عرض مرز تشکیل شده بین جدایه های ناسازگار مختلف، متفاوت بوده و بین 5-1 میلیمتر اندازه گیری شد. با استفاده از این روش، شش گروه سازگار رویشی به اسامی vcg1، vcg2، vcg3، vcg4، vcg5 و vcg6 در جمعیت قارچ شناسایی شدند. گروه سازگار رویشی vcg1 دارای بیشترین فراوانی از نظر تعداد جدایه و گروه سازگار رویشی vcg3 متنوع ترین گروه از لحاظ دامنه میزبانی در این استان بود. در بررسی مرفولوژی، خصوصیات رشدی پرگنه، اندازه سلول های ریسه، قطر و وزن سختینه اندازه گیری شد. کلنی قارچ روی محیط کشت سفیدرنگ بود و پس از 7- 5 روز تعداد زیادی سختینه با قطر 9/1-05/1 میلی متر تولید نمود که در ابتدا سفید بوده و به تدریج به رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره درآمدند. ابعاد سلول های اصلی ریسه 9/112- 3/95 × 4/6- 2/5 میکرومتر و سلول های ظریف انتهایی 8/2- 5/2 میکرومتر بودند. به طور کلی در جدایه های بررسی شده، بین گروه سازگار رویشی و خصوصیات مرفولوژیک ارتباطی مشاهده نشد. همچنین جهت شناسایی مولکولی، dna تعدادی از جدایه های قارچ به عنوان نمایندگان گروه های سازگار رویشی (به استثنای گروه سه) استخراج گردید و منطقه its1 از dna ریبوزومی توسط آغازگر its1 و its4 تکثیر شد و محصول pcr تعیین توالی گردید. تنوع قابل توجهی در این ناحیه بین جدایه ها مشاهده نشد و کلیه جدایه ها در ناحیه its1 دارای توالی یکسان بودند.