نام پژوهشگر: اصلان جمالی گله شیخان
اصلان جمالی گله شیخان مجید شکرپور
سنبل الطیب با نام علمی .valeriana officinalislبه واسطه داشتن اثرات آرام بخش و خواب آور از زمان-هایگذشتهبهعنوانیکگیاهداروییارزشمند،همواره موردتوجهواستفادهانسانبودهاست. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر عوامل مختلف موثر در القاء و تولید ریشه های موئین توسط اگروباکتریوم رایزوژنز در گیاه سنبل الطیب صورت گرفت. ابتدا بذور سنبل الطیب بر روی محیطmsجامد کشت شده و در اتاقک رشد با شرایط دمای 2±25 درجه سانتی گراد و دوره نوری 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی نگهداری شدند. پس از جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه ها، ریزنمونه های قطعات برگی و دمبرگ با سوسپانسیون سویه های مختلف a4،15834و2656اگروباکتریوم رایزوژنز (حاوی صفر و 100 میکرومولار استوسرینگون) در دو تیمار مدت زمان 10 دقیقه و 15 دقیقه تلقیح شده سپس به مدت 48 یا 72 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد هم کشت گردیدند. ریزنمونه های هم کشت شده پس از حذف باکتری های اضافی، به محیط کشت های مختلف msوms2/1حاوی 400 میلی گرم بر لیتر آنتی بیوتیک سفوتاکسیم منتقل گردیدند. بعد از دو الی سه هفته ریشه های مویین ظاهر شده و سه هفته بعد از تلقیح ریزنمونه ها، درصد آلودگی یا درصد ریشه موئین و تعداد ریشه موئین هر ریزنمونه ثبت شد. به منظور تأیید ماهیت تراریختی ریشه های مویین، حضور ژن های rolcوrolb در ریشه های مویین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده نشان داد که بین سویه باکتری، ریزنمونه، شرایط تلقیح و محیط کشت اختلاف معنی داری وجود داشت. در بین سویه های باکتری، سویه a4 با میانگین 8/41% و 87/4 به ترتیب بیشترین درصد ریشه موئین و تعداد ریشه موئین در هر ریزنمونه را داشت. بنابراین سویه a4 در القای ریشه موئین در این گیاه بسیار موثر بود. همچنین ریزنمونه برگ نیز به ترتیب با میانگین 82/25% و 98/2 در مقایسه با ریزنمونه دمبرگ به ترتیب با میانگین 14/21% و 45/2، درصد ریشه موئین و تعداد ریشه موئین در هر ریزنمونه بیشتری را دارا بود. مقایسه میانگین سطوح مختلف تیماری تلقیح، نشان داد که بیشترین درصد ریشه موئین متعلق به سطح تیماری با استوسرینگون صفر میکرومولار، مدت زمان تلقیح 10 دقیقه و مدت زمان هم کشتی 72 ساعت، با میانگین 52/40% و بیشترینتعداد ریشه موئین نیز متعلق به سطح تیماری با استوسرینگون 100 میکرومولار، مدت زمان تلقیح 10 دقیقه و مدت زمان هم کشتی 72 ساعت، با میانگین 13/5 می باشد. همچنین، محیط کشتms2/1از نظر درصد و تعداد ریشه موئین به ترتیب با میانگین21/29% و 11/3اختلاف معنی داری با محیط کشتms با میانگین74/17% و 32/2دارابود.