طنز کلامی است هنری و خنده انگیز که ضمن انتقاد از شخص، تیپ اجتماعی، یا موضوعی خاص؛ هدفش اغلب اصلاح جامعه یا چون و چرا در یک اندیشه باشد. طنز ظریف است و ساخت آن هنر و استعدادی والا می طلبد. افراشته، شیون فومنی و مصطفی رحیم پور، سه شاعر موفق گیلکی سرا هستند که با محتوای عمیق اشعار خود، مخاطبان را به تفکّر و تأمل وامی دارند. اشعار گیلکی این سه شاعر ویژگی های مشترک بسیاری دارند که زمینه ای مناسب را برای مطالعات فراوان و موثر در ادبیات بومیِ تأثیرگذار در ادبیات ملّی، فراهم می سازد. یکی از این ویژگی هاطنزهای غنی و موثر این سه شاعر است. در این پایان نامه بررسی سازوکارهای طنزآفرین هریک از سه شاعرِ نامبرده و مقایسه ی آنها با هم مدّنظر است. در اشعار گیلکی سه شاعر، سازوکارهای طنزآفرینی چون: اصطلاحات و مثل های عامیانه، توصیفات و تصاویر طنزآمیز، تشبیهات طنزآمیز، کوچک نمایی یا تحقیر، طعنه یا کنایه ی طنزآمیز، کاریکاتورسازی، ترکیب دو زبان و... دیده شده است.