نام پژوهشگر: عبداله لیراوی
عبداله لیراوی علی شعبانی
چکیده در این مطالعه برخی خصوصیات زیستی ماهی شورت با نام علمی (sillago sihama) در خلیج فارس (سواحل غربی استان بوشهر) مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه برداری از مهرماه 1390 تا شهریور 1391 در سواحل غربی استان بوشهر از بندر دیلم تا بندر بوشهر انجام پذیرفته و ماهانه بطور متوسط 75 عدد ماهی مورد مطالعه قرار گرفته است. بیشترین وزن ثبت شده برای ماهی نر و ماده به ترتیب 64/73 و 106 گرم بود، درحالی که بیشترین طول به دست آمده 224 و 246 میلیمتر بود. طول بلوغ جامعه برای هر دو جنس بین 95 تا 104 میلیمتر تعیین شد. کوچکترین طول نمونه?ها که به رسیدگی جنسی رسیده بودند برای نرها 87 میلیمتر و برای ماده ها 102 میلیمتر بود. تقریباً 78% و 100% نرها به ترتیب در پایان سال +0 و 1 زندگیشان به رسیدگی جنسی رسیده اند. ماده ها نیز 88% و 100% به ترتیب در پایان سال +0 و 1 زندگیشان به رسیدگی جنسی رسیده اند. بزرگترین ماهی شناسایی شده در این تحقیق 3 حلقه رشد روی اتولیت خود داشت که نشان دهنده سن سه سالگی است. مطالعه رابطه ی طول-وزن این ماهی نشان می دهد که از رشد ایزومتریکی برای هر دو جنس نر و ماده و در کل برخوردار است (03/3=b). میانگین شاخص گنادی ماده ها (2/3±63/2) بزرگتر از نرها (87/0±81/0) بود اما تغییرات ماهانه در شاخص گنادی روند مشابهی را در هر دو جنس نشان داد و میانگین شاخص گنادی بین بهمن تا فروردین در بیشترین سطح خود قرار داشت. همچنین تغییرات ماهانه در میزان شاخص کبدی نیز روند افزایشی و کاهشی هماهنگ با شاخص گنادی نشان داد. علاوه براین درصد فراوانی اووسیت های آبگیری شده (مرحله 4) نشان می دهد که تخمریزی این ماهی بین بهمن تا فروردین رخ می دهد. بررسی های بافت شناسی نیز غالبیت تخمک های آبگیری شده را در این ماه ها نشان می دهد. میزان فاکتور وضعیت بین شهریور تا آبان ماه در بیشترین مقدار خود قرار داشت که نشان دهنده تغذیه در اواخر تابستان بوده است. نسبت جنسی تفاوت معناداری بجز در شهریور، مهر، فروردین و اسفند نشان نداد. لغات کلیدی: خلیج فارس، sillago sihama، تولید مثل، تخمریزی، نسبت جنسی