نام پژوهشگر: معین حاتمی زاده

بازتاب کودتای 28 مرداد 1332 در ادبیات داستانی ایران، مطالعه موردی بهرام صادقی و احمد آقایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1391
  معین حاتمی زاده   مسعود غفاری

ادبیات معاصر پیوسته از تحولات سیاسی اجتماعی تاثیر پذیرفته است و اساسا می توان ریشه شکل گیری ادبیات داستانی در ایران را در این تحولات جستجو کرد. در همین راستا است که صاحبنظران، ادوار ادبیات داستانی ایران را نیز بر پایه تحولات مهمی چون مشروطه، حکومت رضاشاه، سال های پس از رضاشاه (دهه 1320)، کودتای 28 مرداد 1332 و... تقسیم بندی کرده اند. کودتای 28 مرداد 1332 از تحولات بسیار مهم تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که گسستی فراگیر در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و ادبی پدید آورد. گسترش خفقان و سانسور از سوی حکومت و حاکم شدن یاس و نا امیدی در بین نویسندگان و روشنفکران جامعه، گوشه ای از پیامدهای کودتا در عرصه فرهنگی و ادبی را نشان می دهد. بهرام صادقی از چهره های مطرح داستان نویسی ایران است که اوج داستان نویسی اش مقارن است با سال های پس از کودتا. صادقی در مجموعه داستان «سنگر و قمقمه های خالی» و داستان بلند «ملکوت» با تکیه بر قابلیت های خویش، راوی نسلی می شود که کودتا آرمان هایشان را بر باد داد. احمد آقایی نیز به طور مشخص در دو رمان «چراغانی در باد» و «مویه زال» به کودتای 28 مرداد و قبل و بعد آن می پردازد. این پژوهش با رویکرد جامعه شناسی ادبی انجام پذیرفته است. در پایان پژوهش، این نتیجه حاصل شد که نویسندگان مذکور با درونمایه کردن شکست و نا امیدی در داستان ها یشان، کودتای 28 مرداد 1332 را بازتاب داده اند