گسترش پراکنده شهر" دانش واژه ای است که در نیم قرن اخیر به صورت اسپرال (sprawl) در ادبیات پژوهش های شهری وارد شده و امروزه موضوع محوری اکثر سمینارهای شهری در کشورهای توسعه یافته است. این نوع توسعه ناموزون شهری موجب پیدایش پیامدهای ناگوار زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی شده و برای شهرهایی که با آن دست در گریبانند به مسئله بغرنجی تبدیل شده است. شهر یزد از جمله شهر هایی است که در دهه های اخیر با گسترش بسیار سریع و در عین حال بیمارگونه ای مواجه بوده و هم اکنون به شدت تحت تاثیر، اثرات نامطلوب رشد سریع و بی قواره خود به خصوص در طی 30 سال گذشته است. هر چند به نظر می رسد در دهه ی 85-75 تمهیداتی برای کند کردن روند رشد سریع و بی برنامه شهر یزد صورت گرفته است، اما با توجه به عدم استمرار این تمهیدات و نبود برنامه های مدون مبتنی بر مبانی نظری مشخص، مشکل رشد پراکنده شهر همچنان به قوت خود باقی است و آثار ناشی از آن بار سنگینی را بر شهر تحمیل می کند. پایان نامه حاضر به روش توصیفی- تحلیلی (مقایسه ای) و پیمایشی با استفاده از تکنیک مطالعات کتابخانه ای و میدانی از طریق تکمیل پرسشنامه به بررسی اثرات اجتماعی این الگوی رشد در حوزه روابط همسایگی و احساس امنیت شهروندان در سطح محلات شهر یزد پرداخته است. یافته های پایان نامه حاضر نشان دهنده ی وجود اختلاف معنی دار بین محلات شهر با الگوی رشد متراکم و پراکنده از لحاظ میزان روابط همسایگی و احساس امنیت می باشد به گونه ای که روابط همسایگی و احساس امنیت در محلات متراکم شهر بیشتر از محلات با الگوی رشد پراکنده می باشد. بر این اساس از آنجا که بیشتر محلات با الگوی رشد پراکنده، در فرآیند رشد پراکنده شهر شکل گرفته اند، می توان بیان کرد الگوی رشد پراکنده شهر یزد در طول فرآیند شکل گیری و گسترش خود موجب کاهش میزان روابط همسایگی و احساس امنیت شهروندان شده است. کلمات کلیدی: پراکنده رویی شهری، اثرات اجتماعی، روابط همسایگی، احساس امنیت، شهر یزد