بی شک یکی از نوشته هایی که توانست تأثیر زیادی بر ادبیات طنز ما بگذارد، رمان«سرگذشت حاجی بابای اصفهانی» است. رمانی که توسط دو نفر ساخته و پرداخته شد. جیمز موریه طرح اولیه آن را پایه گذاری کرد و از تکنیک های طنز در خلقش بهره جست، سپس میرزا حبیب اصفهانی در ترجمه آن به فارسی با مهارتی باورنکردنی تکنیک های بیشتری را به خدمت گرفت و آن را به یک اثر ماندنی مبدل نمود. این پژوهش بخش های حذف، اضافه و تغییرات عناصر طنزی را که میرزا حبیب در ترجمه اش به کار برده است؛ بررسی می کند. از مقایسه اصل با ترجمه رمان به این نتیجه رسیدیم مترجم با تصرفاتی که در ترجمه اش به کار برد؛ تلاش کرد حکایتی طنزآمیز و انتقادی را از جو حاکم بر جامعه به تصویر بکشد و دستگاه ظلم و ستم حکام زمان خود را به هموطنانش بشناساند. تکنیک هایی مانند ارسال المثل، تضاد، طنز موقعیت، جناس و کنایه در این اثر چشم گیر هستند. واژه های کلیدی: طنز، رمان حاجی بابای اصفهانی، جیمز موریه، میرزا حبیب اصفهانی