در مسیر تکامل نقاشی ایرانی، در سده های هشتم و نهم هجری، دو مکتب محلی و تاثیرگذار جلایری و ترکمانان در غرب ایران بوجود آمدند که تاثیرات بسزایی در نگارگری ایران داشتند. این مکاتب بویژه در طبیعت پردازی و تحولات رنگ دست به ابداعاتی جدید و عمده ای زدند که تبدیل به اصول اصلی نگارگری ایران در طول تاریخ نگارگری آن می شود و مقدمه ای برای شکوفایی آنها در دوره های پیشرفته نگارگری ایران یعنی تیموری و صفوی می شود. نگارگران جلایری روح شاعرانه طبیعت پردازی نگاره های چینی را اخذ کرده و با ابداعات نوین خویش در منظره نگاری و ترکیبات رنگ همراه ساخته و در خدمت نگارگری ایران قرار میدهند. این روند تحولات در دوره ترکمانان بخصوص ترکمانان تبریز نیز ادامه می یابد. هنرمندان ترکمان تبریز با به ارث بردن اصول نگارگری جلایری و دستیابی به اصول نوین هنرهای تجسمی و رنگامیزی دست به ابتکارات جدیدی میزنند که نتیجه آن صحنه های پراحساس از طبیعت با رنگامیزی غنی می باشد. در هر دو مکتب نگارگری، اهمیت ویژه ای به طبیعت و رنگ داده شده و در درجه اول اهمیت قرار داده میشود، که موضوع اصلی تحقیق پیش روست.در این مجال ابتدا به بررسی تحولات طبیعت و رنگ در درون مکاتب پرداخته شده که در آخرفصلها در جدولی نشان داده شده اند. درنهایت امر به مقایسه ای تطبیقی در نسخه های منتخب از دوره های پیشرفته مکاتب فوق اقدام شده است.