هدف از انعقاد هر عقدی، اجرای عقد و بدست آوردن منافع مدنظر طرفین عقد است.اجرای هر عقدی دارای شرایطی است:از جمله، موضوع تادیه،زمان و مکان تادیه،شخصی که مورد تعهد باید به او تادیه گردد و همچنین شخصی که تعهد را ایفا می نماید.معمولاً تعهد بوسیله خود متعهد ایفا می گردد.اصل هم بر ایفای دین بوسیله خود متعهد می باشد.لیکن علاوه بر مدیون، ثالث نیز می تواند دین را پرداخت نماید.مشروط بر اینکه مباشرت مدیون در انجام تعهد شرط نباشد.(ماده267 و 268 قانون مدنی) همچنین تادیه کننده باید در مقام تادیه،مال خود را به متعهد له تسلیم نماید یا از طرف مالک ماذون در تسلیم مال به متعهد له باشد.چنانچه پرداخت کننده اعم از خود متعهد یا ثالث مال غیر را تسلیم متعهد له نمایند،تادیه معتبر نخواهد بود.مگر اینکه مالک چنین تادیه ای را اجازه نماید.درتعهدات تجاری مخصوصاً در تعهدات مربوط به اسناد تجاری چون با عدم پرداخت وجه سند در سررسید،اعتبار تمام مسئولین سند با خدشه روبه رو می گردد و خطر ورشکستگی نیز مسئولین سند تجاری را تهدید می کند.بنابراین برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی قانونگذار تجارت،نهاد حقوقی پرداخت سند تجاری توسط شخص ثالث را پیش بینی نموده است.نویسندگان حقوقی و فقها مباحث جزئی در این خصوص به صورت پراکنده ارائه دادند که برای رسیدن به قاعده کلی وافی به مقصود نمی باشد.به همین جهت هدف این پژوهش را بر آن نمودیم تا با جمع آوری مطالب موجود در منابع حقوقی و فقهی و استقراء در قوانین مختلف بتوانیم به سولات زیر پاسخ دهیم:1-شرایط و آثار پرداخت دین از سوی غیر و با مال غیر در دو حوزه حقوق مدنی و حقوق تجارت کدام موارد می باشند؟2-ثالث با توسل به کدام مبانی می تواند به مدیون مراجعه نماید؟3-مصادیق ایفای دین از سوی غیر و با مال غیر در دو حوزه حقوق مدنی و حقوق تجارت کدام موارد می-باشد؟