نام پژوهشگر: الهام ستوده عبدالهی
الهام ستوده عبدالهی فیروزه غلام پور
ایسکمی/خونرسانی مجدد (i/r) یکی از علل مهم ایجاد نارسائی حاد کلیوی می باشد. کاهش تولید اورکسین a به عنوان یکی از عوامل آسیبهای ناشی از i/r در مغز و معده مطرح است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین نقش اورکسین a در جلوگیری از آسیبهای بافتی و اختلالات عملکردی کلیه در فاز اولیه خونرسانی مجدد بعد از ایسکمی دو طرفه کلیوی می باشد. رتهای نر اسپراگ-داولی بیهوش شده با پنتوباربیتال سدیم، جهت اندازه گیری متغیرهای عملکرد همودینامیک و دفعی کلیه آماده می گردیدند. در خاتمه اعمال جراحی دو ساعت استراحت داده می شد، و سپس یک دوره کلیرانس نیمساعته کنترل برای اندازه گیری سطوح پایه متغیرها گرفته می شد. بعد از آن، یک دوره کلیرانس نیمساعته قبل از ایسکمی انجام، و سپس ایسکمی با انسداد شریانهای هر دو کلیه به مدت سی دقیقه ایجاد می گردید. پس از باز کردن شریانهای کلیوی، یک دوره کلیرانس یک ساعته در طی خونرسانی مجدد انجام می شد. نمونه های ادراری در طی و نمونه های خون شریانی در پایان هر یک از دوره های کلیرانس جمع آوری می گردیدند، تا بعداً غلظتهای سدیم، پتاسیم، گلوکز، اوره و کرآتینین و همچنین اسمولالیته آنها مورد سنجش قرار گیرند. در پایان آزمایش، هر دو کلیه جهت بررسی های هیستوپاتولوژی در آورده و حفظ می شدند. رتها به سه گروه (10 = n) تقسیم شدند. در گروه داروئی (i/r+orx)، اورکسین a به صورت داخل وریدی از شروع دوره کلیرانس قبل از ایسکمی (پیش درمان) داده می شد. گروه i/r نرمال سیلین دریافت می کردند. در گروه sham، شریانهای کلیه بسته نمی شدند و نرمال سیلین دریافت می نمودند. در گروه i/r، اجسام کلیوی و فضاهای بومن بطور قابل توجهی بزرگ شدند، و سلولهای توبول پروگزیمال ریزش به داخل لومن، واکوئل دار شدن و از دست دادن لبه های برسی را در حد شدید نشان دادند، ولی توبولهای دیستال و مجاری جمع کننده ادراری در ناحیه کورتکس سالم بودند. در ناحیه مدولای خارجی، نکروز در قطعات مستقیم پروگزیمال و بخش ضخیم لوپ هنله، احتقان عروقی و قالبهای داخل توبولی در حد شدید، و در مدولای داخلی احتقان عروقی در حد متوسط و قالبهای داخل توبولی به میزان زیاد مشاهده شدند. درجه کل آسیبهای بافتی کلیه در گروه i/r+orx از گروه ایسکمی کمتر بود ولی هنوز با گروه شاهد تفاوت داشت (همه 05/0p<). طی دوره خونرسانی مجدد در مقایسه با دوره کنترل، ایسکمی کلیوی باعث کاهش کلیرانس کرآتینین (ccr)، دفع مطلق پتاسیم (ukv0) و باز جذب آب آزاد موثر (efftch2o)، ولی افزایشهائی در دفع نسبی سدیم (fena) و دفع نسبی پتاسیم (fek) شد (همه 01/0p<). اثرات تجویز اورکسین a طی خونرسانی مجدد موجب افزایش کلیرانس کرآتینین (ccr)، دفع مطلق پتاسیم (ukv0) و باز جذب آب آزاد موثر (efftch2o)، و نیز کاهش در دفع نسبی سدیم (fena) و دفع نسبی پتاسیم (fek)در مقایسه با گروه i/r گردید (همه با 05/0p<). اورکسین a احتمالاً با افزایش دادن جریان خون از شدت آسیبهای بافتی و اختلالات عملکردی کلیه در ساعات اولیه بعد از ایسکمی می کاهد.