نام پژوهشگر: نرجس نظری
نرجس نظری حمیدرضا اسماعیلی
با توجه به اینکه طی سال های اخیر علاوه بر تغییر نمودن وضعیت تاکسونومیکی برخی ازگونه ها، گونه های جدیدی نیز معرفی شده است، نیاز به یک چک لیست جدید و به روز شدیدا احساس می گردید. در این پژوهش علاوه بر تهیه این چک لیست به تفکیک آن ها به صورت گونه- های بومی، بومزاد و غیربومی نیز پرداخته شده و در کنار آن چک لیست، حوضه های آبریز مختلف به همراه توضیحاتی در مورد محدوده آن ها و نقشه های مربوطه نیز آورده شده است. اساس اطلاعات گردآوری شده در حال حاضر 205 گونه اسمی در آب های داخلی ایران یافت می شود که در19 راسته، 31 خانواده و100 جنس قرار گرفته اند. از این تعداد 172 گونه بومی که از آن41 گونه بومزاد و 35 گونه غیربومی در ایران وجود دارد. در ادامه با توجه به اینکه به نظر می رسید جمعیت های مختلف alburnoides bipunctatus در ایران در سطح زیرگونه و حتی گونه ممکن است با یکدیگر اختلاف داشته باشند، به بررسی تاکسونومی و پراکنش این کمپلکس گونه ای پرداخته شد. برای این منظور تعداد 607 نمونه از جمعیت های مختلف ماهی خیاطه از 15 محل در فاصله 1386- 1385 جمع آوری گردید. با توجه به آنالیزهای تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل تابع ممیزه(dfa)، تجزیه به مولفه های اصلی ( pca ) و آنالیز خوشه ای (cluster analysis) به نظر می رسد که هر3 حوضه( کر، خزر و دجله (گاماسیاب) حداقل دارای یک گونه و حوضه نمک ممکن است بیش از یک گونه داشته باشد. نتایج کار ما با نتایج کار coda و همکاران در سال 2009 و bogutskaya و همکاران در سال2009 همخوانی دارد. آنها 5 گونه جدید از این کمپلکس گونه ای را در ایران معرفی کرده اند که شامل: a.qanati از حوضه کر، a. petrubanarescui از حوضه دریاچه ارومیه،a. namaki از حوضه نمک، a. nicolausi از حوضه دجله( رودخانه سیمره در از انشعابات کرخه)، a. idignensis از حوضه دجله ( رودخانه بیدسرخ، از انشعابات گاماسیاب ) می باشند. البته بررسی های مولکولی نیز جهت مطالعات تکمیلی پیشنهاد می گردد.