نام پژوهشگر: ریحانه دست افکن

مقایسه مسولیت حمایت و مداخله بشر دوستانه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  ریحانه دست افکن   مصطفی فضایلی

پس از اثبات ناکارآمدی تئوری های امنیت جمعی، صلح و امنیت بین المللی و مداخل? بشردوستانه در جلوگیری از بروز جنگ جهانی دوّم، نیاز به نظری? نوینی بود تا برای پیشگیری و واکنش مناسب در بحران های بشری بدان متوسل شد. از اینجا بود که دکترین مسئولیت حمایت وارد ادبیات حقوقی شد؛ نهادی که نه بدبینی های مفاهیم سلف خود را به همراه داشت و نه مانند آنها کلی و مبهم بود از همه مهم تر اینکه تنها محدود به مداخل? نظامی نبود و از ابعاد پیشگیری و واکنش نیز برخوردار بود. امّا از آنجایی که مفهوم مداخل? بشردوستانه از پاره ای جهات با دکترین مسئولیت حمایت شباهت دارد گاهی این دو مفهوم با یکدیگر مشتبه می گردند و این خطر را به وجود می آورند که بدبینی های مداخل? بشردوستانه به مسئولیت حمایت هم سرایت کند و مانع شکل گیری این هنجار نوین گردد. از این رو، لازم است مرزی دقیق بین این مفاهیم ایجاد شود. در این پژوهش سعی بر آن است ضمن مقایس? مسئولیت حمایت با مداخل? بشردوستانه درک واقع بینانه تری از مفهوم مسئولیت حمایت ارائه شود تا شاید از این طریق بتوان از بدبینی های مذکور، در مقام عمل بدان کاست. در نهایت به این نتیجه دست خواهیم یافت که مفهوم مسئولیت حمایت از جهتی عام تر و از جهتی خاص تر از مداخل? بشردوستانه می باشد و تحقق آن قبل از هرچیز نیازمند تعریفی اجماعی از آن، درج آن در یک سند الزام آور و تعیین نهادی برای اجرای آن است. برای نیل به این هدف از یک شیوه توصیفی- تحلیلی از طریق مطالعه منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است. واژگان کلیدی: مداخله بشر دوستانه، مسئولیت حمایت، حاکمیت، کمیسیون مداخله و حاکمیت دولت