جنبش مشروطه خواهی در دهه اول سده بیستم میلادی، ساخت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران را در معرض دگرگونی و نوسازی قرار داد. تلاش جامعه برای تشکیل دولتی بر پایه ایرانی، سهم بسزایی در تکوین هویت ملی ایرانیان داشته است. شعرای عصر مشروطه، به عنوان بخشی از بدنه روشنفکری کشور، با به کارگیری برخی از مولفه های هویت ملی در درون مایه اشعار خویش، درصدد کمک به پیشبرد اهداف انقلابی مشروطه برآمدند. آنها شعر، ادبیات ـ، هنر و زبان را به مثابه ابزاری راهبردی در خدمت ایده های خود- که همان به فعلیت رساندن هویت ملی و تاریخی در جامعه ایرانی آن روز بود- در استخدام خود گرفته، رسالت تاریخی خود را از این طریق به انجام رساندند. مفهوم هویت و جایگاه زبان و ادبیات فارسی در هویت یابی، معناشناسی هویت و سطوح مختلف آن و همچنین جایگاه عصر مشروطه در سیر تکوین هویت ایرانی است . از جمله شعرایی که در عصر مشروطیت از شاخصه ها و مولفه های هویت ملی در جهت ایجاد انگیزه مبارزه در توده مردم، برای تحقق حاکمیت ملی بهره گرفته اند،ملک اشعرای بهار و عارف قزوینی است. هدف در این پژوهش بررسی نقش و عملکرد عارف قزوینی و ملک الشعرای بهار در خصوص انقلاب مشروطه میباشد. سخن گفتن از شعر و ادبیات دوره ی مشروطه، بدون اشاره به علل و عوامل موثّر اجتماعی و فرهنگی کاری بیهوده است. شعر در عصر مشروطه تولّدی دیگر یافت و مسیری متفاوت را برگزید، که تا آن روز تجربه نکرده بود و دنیایی شگفت انگیز و متحوّل جدید، ادبیات و خصوصاً شعر را نیز دستخوش تحوّل نمود و آن را به سوی قلمروی جدید سوق داد. با توجّه به اینکه ادبیات آینه ی تمام نمای شرایط اجتماعی است، این دوره از واقع گرایانه ترین و اجتماعی ترین دوره های ادبی ایران است که منعکس کننده ی بی کم و کاست مسائل جامعه در ادبیات می باشد.