نام پژوهشگر: صغرا خدابنده
صغرا خدابنده غلامرضا رزمی
چکیده شناسایی مولکولی گونه های تیلریا و ناقلین آن در گاوهای شهرستان یزد با روش semi-nested pcr تیلریوز یکی از بیماری های تک یاخته ای خونی در گاو بوده که سبب مرگ و میر بالا در این حیوانات در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان از جمله ایران می شود. تیلریا آنولاتا و تیلریا اورینتالیس در ایجاد تیلریوز گاوی در ایران نقش دارند همچنین امکان انتقال تیلریا هیرسی از گوسفند به گاو از طریق کنه وجود دارد. اگرچه در گاو ایجاد بیماری نمی کند. تاکنون مطالعات میکروسکوپی زیادی درباره شناسایی گونه های آلوده کننده تیلریا در گاو و کنه های ناقل صورت گرفته که در مقایسه با روش های مولکولی از حساسیت و ویژگی کمی برخوردار است. در این مطالعه تعداد 100 نمونه خون edta به همراه 249 عدد کنه در فصل فعالیت کنه ها (خرداد، تیر، مرداد، شهریور) از گاوهای شهرستان یزد با سابقه تیلریوز ولی بدون واکسیناسیون علیه تیلریوز جمع آوری شدند. نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل گردید ابتدا از خون گسترش تهیه و با گیمسا رنگ آمیزی شدند. همچنین dna از خون با استفاده از کیت تجاری استخراج گردید کنه ها همچنین با استفاده از کلید های تشخیص شناسایی و بر اساس جنس و گونه کنه به 50 مجموعه 5 کنه ای تقسیم گردیدند و باستفاده استریو میکروسکوپ و وسایل حشره شناسی غدد بزاقی آنها جدا سازی و dna آنها نیز با استفاده از کیت استخراج گردید. آنگاه pcr مرحله اول بررویdna نمونه های خون و غدد بزاقی کنه با پرایمر های p1 و p2 انجام شد سپس محصول pcr اول با پرایمر اختصاصی تیلریا آنولاتا و تیلریا اورینتالیس و با انجام روشsemi-nested pcr بر روی ژن18s rrna ، مورد آزمایش قرار گرفتند. جهت تشخیص تیلریا هیرسی و تفریق آن از تیلریا آنولاتا روش pcr-rflp استفاه شد که البته نمونه ها از نظر آلودگی به تیلریا هیرسی منفی بودند. در بررسی اولیه انجام شده با میکروسکوپ نوری، در 4 گسترش خونی (4%) اشکال حلقوی انگل مشاهده گردید همچنین همه کنه ها هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم تشخیص داده شدند. نتایج به دست آمده با روش pcr، نشان دهنده آلودگی 11 نمونه خون (11%) و سه مجموعه غدد بزاقی کنه به تک یاخته تیلریا بودند. با انجام روش semi-nested pcr مشخص شد که همه نمونه های تیلریای مثبت در خون و کنه در pcr مرحله اول، تیلریا آنولاتا بوده و هیچ یک آلوده به تیلریا اورینتالیس نبودند. مطالعات تکمیلی با pcr-rflp با استفاده از آنزیم mspi نیز نشان داد که نمونه های خون و کنه ها همگی از نظر آلودگی به تیلریا هیرسی منفی می باشند. پژوهش حاضر اولین مطالعه ی انجام شده جهت تشخیص تیلریا در گاوها ی شهرستان یزد با روش ملکولی می باشد که آلودگی گاوها را به تیلریا آنولاتا و اهمیت کنه هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم درانتقال الودگی را تایید نمود . کلمات کلیدی: تیلریا ، گاو ، یزد ، semi-nested pcr