نام پژوهشگر: آرزو عزیزیان شرمه
آرزو عزیزیان شرمه سید کاظم صباغ
بیماری پوسیدگی ساقه برنج یکی از شایعترین عوامل قارچی بیماری زای این محصول، در ایران و اکثر کشورهای تولید کننده برنج بوده که هرساله خسارت زیادی را به تولید این محصول وارد می کند. عامل این بیماری قارچ هتروتال magnaporthe salvinii (anamorph: sclerotium oryzae) میباشد. برای بررسی تنوع مورفولوژی، ژنتیکی و بیماری زایی این گونه، نمونهبرداری به صورت تصادفی از استان مازندران به عمل آمد. نمونهها بر روی محیط کشت wa کشت داده شد. به دنبال آن با روش نوک هیف عمل خالصسازی انجام گردید و تعداد 45 جدایه جداسازی و برای مطالعات بعدی مورد استفاده قرار گرفت. جدایهها بر روی محیط کشت pda دارای رنگ پرگنه خاکستری تیره متمایل به سیاه و سختینههای کروی و نیمه کروی سیاه رنگ بودند. بررسی تنوع مورفولوژی جدایهها و تجزیه و تحلیل دادهها با نرمافزار sasنشان داد که بر اساس اندازهگیری سرعت رشد در 13 گروه و اندازهگیری قطر سختینهها در 23 گروه و از نظر اندازه طول و عرض کنیدی در یک گروه قرار گرفتند. بیشترین قطر مربوط به جدایه sa.2 از ساری و کمترین قطر مربوط به جدایه f.1 از فریدونکنار بود. بزرگ ترین سختینه مربوط به جدایه a.13 و کوچک ترین سختینه مربوط به جدایه a.1 از آمل بودند. برای بررسی آزمون بیماری زایی، از برنج رقم اهلمی طارم استفاده شد. علائم بیماری 10 روز بعد از آلودگی ثبت گردید. تجزیه دادهها نشان داد که جدایهها در سه گروه قرار دارند. جدایههای be.32، ra.1 و a.22 به ترتیب متعلق به شهرستانهای بهشهر، رامسر و آمل شدت بیماری زایی بیشتری را از خود نشان دادند. مطالعه تنوع ژنتیکی جدایهها، با چهار نشانگر up به صورت انفرادی انجام شد، که جدایهها در نه گروه ژنتیکی طبقهبندی شدند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در بین جدایههای به دست آمده در استان تنوع ژنتیکی نسبتاً بالایی وجود دارد ولی بین شدت بیماری زایی و تنوع ژنتیکی و مورفولوژی رابطه مستقیمی مشاهده نشد.