نام پژوهشگر: زهرا شاکرین
زهرا شاکرین اکبر قاضی فرد
احداث سدهای مخزنی و مهار آب های سطحی و سیلاب ها به تأمین آب که همواره نیاز اساسی بشر بوده، کمک می-نماید و در پاسخ به همین نیاز است که در برنامه ریزی توسعه اقتصادی کشور و نیل به خودکفایی اقتصادی به امر سدسازی اهمیت زیادی داده شده است. لذا شناخت خصوصیات ژئوتکنیکی ساختگاه سدها از مهم ترین مراحل مطالعات برای بدست آوردن اطلاعات لازم در طراحی و ساخت آن ها می باشد که در حفظ پایداری آن ها و حفاظت از آب ذخیره شده در مخزن اهمیت بالایی دارد. در این تحقیق، خصوصیات زمین شناسی مهندسی از جمله نفوذپذیری، پارامترهای ژئومکانیکی و رده بندی توده های سنگی ساختگاه سد بلطاق، واقع در 25 کیلومتری غرب شهر بویین و میاندشت، شهرستان فریدن، استان اصفهان با روش های مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. ابتدا کیفیت توده سنگ های ساختگاه، پارامترهای مهندسی نظیر مقاومت تراکمی تک محوری سنگ، شاخص کیفیت توده سنگ (rqd) و ناپیوستگی ها مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس این اطلاعات طبقه بندی های rmr، q، gsi، rmi و dmr بر روی توده سنگ های منطقه انجام گرفته است. در ادامه پارامترهای ژئومکانیکی توده سنگ توسط معیار هوک –براون نیز تعیین گردید. سپس به منظور بررسی پایداری تکیه گاه ها ضمن استفاده از روش استریونت از روش عددی المان محدود به کمک نرم افزار plaxis 8.5 استفاده شده است و با در نظر گرفتن حالت های مختلف اجرا، میزان پایداری سد بلطاق در فازهای مختلف محاسبه گردید. که این فاکتور در مرحله قبل از آبگیری حدود 5/2 و بعد از آبگیری به حدود 7/1 کاهش یافته است. که دلیل آن کاهش مقاومت برشی می باشد. در این تحقیق شرایط نفوذپذیری توده سنگ های محور سد بلطاق مورد ارزیابی قرار گرفته است و در همین راستا علاوه بر تحلیل نتایج آزمون لوژان، اقدام به محاسبه پارامتر شاخص نفوذ پذیری ثانویه (spi) گردیده و با توجه به سنگ شناسی محل ساختگاه، رفتار توده سنگ با مقادیر rqd متفاوت، نسبت به مقادیر شاخص spi مورد مقایسه قرار گرفته و در نهایت رفتارهای هیدرولیکی توده سنگ براساس دیاگرام های (p-q) بررسی شد که بیشترین رفتار در کل ساختگاه مربوط به حالت اتساع یا بازشدگی می باشد. مقاطع نفوذپذیر جهت تعیین و بهسازی زون های آبگذر نیز مشخص گردید. نتایج بدست آمده حاکی از رده متوسط برای توده سنگ های آهکی و رده ضعیف برای توده سنگ های متاولکانیکی در محل محور سد بلطاق می باشد که بیشترین نفوذپذیری به زون های آهکی و بخش های نفوذناپذیر در مقاطع متاولکانیکی محدود می گردند.