مناطقی با پرتوزایی بالا در اطراف جهان برای سال های متوالی مورد مطالعه قرار می گیرند تا آثار پرتوگیری طولانی مدت و کوتاه مدت از این مناطق تعیین گردد. پرتودهی زمینه بالا به دلیل ساختار زمین شناسی متنوع در این مناطق است. یکی از این مناطق با پرتودهی زمینه بالا رامسر می باشد. دلیل عمده پرتوزایی زمینه بالا در منطقه رامسر ، وجود میزان بالای رادیوم و دخترانش است که از طریق چشمه های آبگرم به سطح زمین می رسند. آب های زمینی توسط فعالیت زیر زمین گرم می شود و از میان صخره های آذرین و آتش فشانی عبور می کند، رادیوم مو جود در صخره ها در آب گرم حل می شود و و قتی که آب های زمینی به سطح چشمه می رسند رادیوم را آزاد می کنند. گاز رادُن یکی از مهمترین دختران رادیوم می باشد. گاز رادُن-222 (222rn) یکی از مواد رادیواکتیو بی رنگ و بو می باشد که از رادیوم طبیعی موجود در زمین که خود عضوی از زنجیره اورانیوم-238 می باشد، گسیل می شود واز طریق خاک و صخره ها آزاد و وارد محیط می گردد و به طور طبیعی در آبها بویژه آب های زیرزمینی نیز وجود دارد. به دلیل آنکه منابع آبی بطور مستقیم و غیر مستقیم می تواند منجر به پرتوگیری انسان شود در سازمان های جهانی آن دسته از رادیونوکلیدهای(ویژه هسته های پرتوزا) که خطرات بیشتری برای سلامت انسان به همراه دارند عنوان شده است. گاز رادُن یکی از مهمترین رادیونوکلیدهاست. این پژوهش شروع یک قسمت از پروژه مطرح توسط نظام ایمنی کشور که تعیین نقشه پرتوزایی مناطق با پرتوزایی طبیعی بالا ( منطقه رامسر) می باشد، است. برنامه زمان بندی نمونه برداری برای 2 حالت کوتاه مدت و دراز مدت انجام می گیرد، دوره کوتاه مدت با طول زمانی یک سال و دوره بلند مدت بعد از چهار سال پس از اتمام دوره کوتاه مدت می باشد و فرکانس زمانی نمونه برداری به صورت فصلی می باشد. در راستای اجرای این پژوهش در منطقه رامسر، نمونه هایی از 13 چشمه آبگرم جهت سنجش غلظت گاز رادُن در نیمه دو فصل بهار و تابستان 1389 تهیه شده و توسط تکنیک شمارنده سنتیلاسیون مایع (lsc) و دیگر سیستم آشکارساز فعال تحت عنوان آلفاـگارد، مورد آنالیز قرار گرفته است. فصل اول این پایان نامه به بیان مبانی پرتوزایی هسنه ای اختصاص یافته است. در فصل دوم بررسی اهمیت رادُن در مد نظر بوده است.در فصل سوم چگونگی تشکیل چشمه شرح داده شده است، فصل چهارم به روشهای سنجش رادُن در آب اختصاص یافته است و در نهایت در فصل پنجم جغرافیای منطقه مورد بررسی و در فصل ششم روش های تجربی و در فصل هفتم یافته ها و نتایج ذکر شده است.

پس از کشف پرتو ایکس، بهره گیری از پرتوهای یونساز در مقاصد پزشکی آغاز و تا این تاریخ به کار بردن مواد پرتوزا و دستگاه های پرتوساز از عوامل بسیار موثر در پیشبرد امور پزشکی بوده است. تقریبا کلیه مراکز پزشکی به نوعی از منابع و تجهیزات پرتوزا به منظور امور تشخیصی و درمانی بهره می برند. کارکنان مراکز مختلف پزشکی شامل مراکز پرتوتشخیصی، پرتودرمانی و پزشکی هسته ای در معرض پرتوگیری ناشی از کاربرد مواد پرتوزا و دستگاه های پرتوساز قرار دارند. در حال حاضر بیش از سه هزار مرکز پزشکی هسته ای با متجاوز از هجده هزار نفر پرتوکار در سطح کشور فعال می باشند و با توجه به گسترش کاربرد پرتوهای یونساز در این گونه مراکز این تعداد رو به افزایش نیز می باشد. از این مجموعه چهار مرکز پزشکی هسته ای با قریب 40 نفر پرتوکار در استان گیلان وجود دارد. با توجه به اهمیت دز دریافتی کارکنان، در این تحقیق علاوه بر بررسی مراکز پزشکی هسته ای از دیدگاه حفاظت در برابر پرتوها، سنجش دز دریافتی پرتوکاران در یک پریود دو ماهه نیز انجام گرفت.

اگرچه انسان ها اغلب بر این باورند که پرتوگیری از منابع مصنوعی پرتوزا زیان آور و خطرناک است، لیکن منابع طبیعی پرتوزا عامل اصلی در پرتوگیری بشر و موجودات زنده محسوب می شوند. این منابع که از زمین و پرتوهای کیهانی منشا می گیرند، به طور مستمر بر میزان دُز دریافتی انسان تاثیر گذاشته و بسته به غلظت هسته های پرتوزای طبیعی و نحوه ی بکارگیری آنها، ممکن است زیان هایی را نیز به همراه داشته باشند. لذا کسب اطلاعات در زمینه ی منابع طبیعی پرتوزا و شناخت عوامل موثر بر پرتوگیری انسان ضروری به نظر می رسد، به ویژه آنکه در ایران نیز مناطقی با پرتوزایی بالا مشاهده شده اند که عدم توجه به این گونه منابع ممکن است سبب بروز خسارات جبران ناپذیری گردد. آبهای موجود در زیر زمین به فضای خالی بین سنگ ها نفوذ کرده و کانی های معدنی و عناصر وابسته به ساختار شیمیایی لایه ها را می گیرد و در نتیجه غلظت کانی های معدنی و رادیونوکلایدهای طبیعی در آبهای زیرزمینی بیشتر از انواع دیگر آبهاست. البته در چشمه های آب، هم رادیونوکلایدهای طبیعی و هم رادیونوکلایدهای مصنوعی یافت می شوند اما میزان غلظت آنها در مناطق مختلف متفاوت می باشد. فرسایش زمین، و انحلال ترکیبات معدنی و مواد آلی ناشی از تجزیه ی گیاهان و تخلیه ی فاضلاب ها سبب شده است تا منابع آب و به ویژه آبهای سطحی به درجات مختلف به آلاینده های معدنی، آلی، میکروبی، و پرتوزا آلوده گردند. از طرفی می دانیم که آب مسیر اصلی انتقال رادیونوکلایدهای طبیعی و مصنوعی از محیط به بدن موجود زنده است. از آنجایی که منابع آبی به طور مستقیم وغیرمستقیم می توانند منجر به پرتوگیری انسان شوند، از این رو رادیونوکلایدهای مطرح در آب توسط سازمان های ذیربط جهانی آنهایی عنوان شده اند که خطرات بیشتری برای سلامت انسان به همراه دارند. و و ایزوتوپ های u طبیعی از مهمترین رادیونوکلایدهای مطرح در آب هستند. چشمه های آب معدنی زیادی وجود دارند که محتوی غلظت های بالایی ازra و rn هستند و در بیشتر مناطق جهان مورد بهره برداری قرار گرفته اند. در گذشته بازدیدکنندگان از این چشمه ها تشویق می شدند که نه تنها از آن بنوشند و در این آبهای پرتوزا استحمام کنند، بلکه همچنین در مناطقی قرار بگیرند تا آزاد شده از صخره های اطراف را استنشاق کنند. زیرا در آن زمان عقیده برآن بود که با کمک رادُن می توان با پیری مبارزه کرد. اگرچه پژوهش ها نشان داده که جذب رادُن سبب افزایش فعالیت بافت ها و احیای سلول ها می شود، اما باید در نظر داشت که جذب بالای مواد پرتوزا از جمله رادُن و رادیوم ممکن است به ترتیب خطر ابتلا به سرطان ریه و استخوان را افزایش دهد. این رادیونوکلایدها از منابع زیادی ناشی می شوند و بنابراین حذف کامل آلودگی آنها از سیستم های آبی غیر ممکن می باشد. از این رو بررسی موجودی، انتقال، برهمکنش و غلظت رادیونوکلایدها در اکوسیستم های آبی از اهمیت بسیاری برخورداراست. از طرفی آبهای معدنی و گرم برای درمان بیماری های پوستی و بیماری های ناشی از اختلال در گردش خون، آسیب های اسکلتی و عضلانی و... کاربرد فراوانی دارند. همچنین از آب های معدنی به طورگسترده ای برای تهیه ی پودر شیر کودکان استفاده می شود و از آنجایی که ضریب انتقال دُز برای کودکان بالاست باید از این نظر مطالعات کاملی روی آبهای معدنی صورت گیرد. به دلیل اهمیت این موضوع مطالعاتی در سراسر دنیا بر روی آب های معدنی (بویژه آب های معدنی ای که مصرف خوراکی دارند) صورت گرفته است. از جمله در ایتالیا[desideri, d., et al., 2007]، ایران ,[alighadri, et al., 2004] کرُواسی ,[ bituh, et al., 2009] برزیل[godoy, j.m., et al, 2001]، مجارستان [somlai, j., et al., 2002] و عربستان سعودی. [ tayyeb, z.a., et al., 1998] مطالعات زمین شناسی منطقه ی رامسر نشان می هد که ارتفاعات حوزه ی رامسر از سنگ های آذرین تشکیل شده و تجربه نیز نشان داده که این گونه کانیها حاوی مقدار قابل ملاحظه ای مواد پرتوزا می باشند. در این پروژه موجودی مواد پرتوزای موجود در چشمه های آب معدنی و رسوبات بستر آنها در منطقه ی با پرتوزایی بالای رامسر بررسی شده است. در منطقه ی رامسر 14 چشمه ی آب معدنی وجود دارد. در اواسط فصل بهار(19 اردیبهشت) و اواسط فصل تابستان(21مرداد ماه) از آب و رسوبات بستر این چشمه ها نمونه گیری شد. نمونه های رسوب گرفته شده بعد از خشک شدن توسط هوای آزاد، آسیاب شده و برای گاما اسپکترومتری توسط آشکارساز hpge آماده سازی شدند. در مورد نمونه های آب نیز، علاوه بر انجام گاما اسپکترومتری، روی همه ی نمونه ها سنجش آلفا و بتای کلی انجام شد و سپس با استفاده از نتایج آن نمونه هایی که موجودی گسیلنده های آلفا در آنها بالا بود انتخاب و با استفاده از روش آزاد سازی گاز رادُن (emanation) میزان رادیوم آنها سنجیده شد. سنجش های اشاره شده در بخش حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی ایران صورت گرفته است. بررسی این پروژه با روند زیر دنبال شده است: فصل اول، جنبه های بنیادین واپاشی پرتوزا فصل دوم، برهمکنش تابش های هسته ای با ماده فصل سوم، نمونه برداری محیطی فصل چهارم، چشمه های آب معدنی و رادیونوکلایدهای مطرح فصل پنجم، موقعیت جغرافیایی منطقه مطالعاتی فصل ششم، روش های اندازه گیری فصل هفتم، داده های تجربی، بحث و نتیجه گیری

بررسی میزان پرتوزایی محیطی ناشی از ویژه هسته های پرتوزای زمینی، کیهان زا و پرتوهای کیهانی به منظور تعیین میزان زمینه پرتوی اهمیت زیادی از دیدگاه برآورد پرتوگیری جامعه و بررسی های رادیواکولوژی دارد. این پژوهش به سنجش تراز گامای محیطی در منطقه سفید تمشک رامسر پرداخته است که در مجاورت منطقه پرتوزایی طبیعی بالای رامسر واقع بوده و ایجاد و توسعه یک مرکز گردشگری در آن در دست انجام است. این مهم با بکارگیری دزیمتر گرماتاب (tld) از نوع اکسید آلومینیم (al2o3) انجام شده است. گستره آهنگ دُز پرتو گامای محیطی در فضای باز در دوره ی چند ماهه سنجش بین 80 تا 161 نانوگری در ساعت، و میانگین آهنگ دُز در این دوره به میزان 127 ± 24 ngy h-1 برآورد شده است.

ما همواره در معرض تابش از منابع متعدد هستیم. این تابش ها، تابش زمینه طبیعی و مصنوعی هستند. تابش زمینه طبیعی شامل، تابش زمینی، تابش کیهانی و هسته های پرتوزای موجود در بدن می باشد. تابش های مصنوعی شامل، پرتوگیری ها در موارد پزشکی، شغلی، پسماندهای هسته ای و محصولات صنعتی می باشد. طبق گزارش کمیته علمی سازمان ملل متحد در زمینه آثار پرتوهای اتمی (unscear, 2000) بیشترین دُز دریافتی توسط همگان از میان منابع مصنوعی مربوط به پرتوگیری پزشکی می باشد. استفاده از تابش یونساز برای تشخیص های پزشکی و کاربردهای درمانی در جهان متداول است و بیش از صد سال است که از تابش های یونساز در پزشکی استفاده می شود. پرتوایکس بعنوان یک تابش یونساز در موارد تشخیصی کاربرد گسترده ای یافته است. برش نگاری رایانه ای(ct) ، که از کاربردهای نسبتاً اخیر این پرتو بشمار می رود، بیشترین سهم پرتوگیری را در پرتوگیری تشخیصی تشکیل می دهد. برش نگاری رایانه ای (ct) در سال 1972 با آزمایش های بالینی معرفی شد و تصویربرداری پرتوایکس با تولید تصاویر با کیفیت بالا، و با خصلت برش های مقطعی از بدن، متحول شد. تعداد آزمایش ها به طور پیوسته افزایش یافتند و ct یک منبع مهم پرتوگیری از منابع پرتوهای ایکس تشخیصی برای عموم گردید. اگرچه آزمایش های ct در بعضی از کشورها کمتر از 5 درصد همه آزمایش ها را شامل می شوند اما تا بالای 40 درصد در دُز جمعی کل از رادیولوژی تشخیصی سهم دارند(jessen ,1999). شواهدی وجود دارد که پرتوگیری در سی تی اسکن می تواند عاملی برای سرطان باشد (shi-ting-fent et al,2005). تحقیقات بسیاری در زمینه سنجش میزان پرتوگیری در سی تی اسکن برروی فانتوم ها و بیماران با استفاده ازدُزیمترهای گرماتاب انجام شده و شاخص دُز برش نگاری رایانه ای برآورد شده است. موهوگورا و همکاران با استفاده از tld مطالعه ای در مورد دُز برش نگاری رایانه ای در ناحیه سر و قفسه صدری انجام داده و شاخص دُز برش نگاری رایانه ای وزنی را برای مغزmgy 2/27 و برای قفسه صدری mgy2/14 برآورد کرده اند (muhogora,et al,2006). در این پروژه با توجه به اهمیت آثار تابش ناشی از سی تی اسکن بر بدن برآن شدیم که پرتوگیری ناشی از اسکنر ct را برای قفسه صدری و سر سنجش کنیم. این بررسی در مرکز سی تی اسکن بیمارستان رازی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی گیلان در رشت انجام گرفته است. سنجش ها بر روی فانتوم سر و تنه، که با تقریب خوبی معادل با بافت بدن بودند، انجام شد و برای کار دُزیمتری از دُزیمترهای گرماتاب که به اختصار tld نامیده می شوند، استفاده گردید. دُزیمترهای گرماتاب موادی هستند که پس از قرار گرفتن در معرض تابش، مقداری از انرژی آن را در خود ذخیره می کنند و با کسب انرژی گرمایی آن را به صورت نور تابش می کنند که با اندازه گیری میزان این نور و سنجه سازی مناسب می توان دُز جذبی را اندازه گرفت. حساسیت زیاد، اندازه فیزیکی کوچک، سهولت استفاده و قابلیت استفاده مکرر از آن ها، از جمله ویژگی هایی است که این دُزیمتر را از سایر دُزیمترها متمایز ساخته است. تراشه های کوچک lif:mg,cu,p نوع خاص بلور گرماتابی است که در این پروژه برای برآورد دُز مورد استفاده واقع شده است. علت انتخاب این دُزیمتر به خاطر هم ارزی تقریبی آن با بافت نرم، حساسیت زیاد، روند پاکسازی ساده و منحنی درخشش غیرپیچیده آن است. در پی این پیشگفتار، ویژگی ها ی پرتو ایکس و چگونگی تولید و برهم کنش های آن با ماده در فصل اول باختصار توضیح داده شده است. کمیت های دُزیمتری، ویژگی های دُزیمترها و روش های دُزیمتری در پزشکی در فصل دوم مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم پدیده گرماتاب و دُزیمتری به روش گرماتابی مورد بحث قرار گرفته و دُزیمترهای متداول گرماتاب معرفی گردیده اند. در فصل چهارم به برش نگاری رایانه ای و روش پرتوسنجی در برش نگاری رایانه ای پرداخته شده و فصل پنجم در بر گیرنده ی روش های تجربی و آزمایشگاهی در برآورد دُز جذبی است. نهایتاً، داده های حاصل از اندازه گیری های انجام شده و بحث پیرامون آن ها در فصل ششم ارائه گردیده است.

روش های فلورسکوپی، بزرگترین منبع دز تابش شغلی در پزشکی هستند. در روش های فلورسکوپی تهاجمی بیماران در معرض پرتو اولیه قرار می گیرند، در حالیکه کارکنان در معرض تابش پراکنده هستند. دز تابشی کارکنان انجام دهنده این روش ها، غیریکنواخت، با دز نسبتاً بالای گردن و سر و اندام های تحتانی و دز کمتر تنه و دیگر نواحی حفاظت شده توسط حفاظ ها است. کمیته بین المللی حفاظت پرتو (icrp)، استفاده از دز موثر ?(e?_eff) را برای برآورد اثرات پرتوگیری ناحیه ای و ارتباط آن با ریسک ناشی از پرتوگیری معادل تمام بدن و هم چنین استفاده از 2 دزیمتر فردی را برای محاسبه دقیق تر دز موثر کارکنان انجام دهنده روش های تهاجمی، توصیه کرده است. بر همین اساس، به منظور برآورد میزان پرتوگیری شغلی، پرتوگیری 13 نفر از کارکنان انجام دهنده روش های تهاجمی قلب در بیمارستان آریا در رشت، با استفاده از 2 بج حاوی دزیمترهای گرماتاب (tld) ، از نوع lif:mg,cu,p ، مورد بررسی قرار گرفته است. میزان دز موثر پرتوکاران این مرکز با اعمال ضرایب کالیبراسیون ecc و rcf و با استفاده از الگوریتم های توصیه شده توسط کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر اشعه (icrp) و کمیسیون ملی حفاظت در برابر اشعه (ncrp) به ترتیب در گستره ی کمتر از 1 میکروسیورت تا 87 میکروسیورت و کمتر از 1 میکروسیورت تا 81 میکروسیورت برآورد شده است.

مهم ترین شیوه های پیشنهادی برای دُزیمتری گذشته نگر عبارتند از: دُزیمتری بیولوژیکی، دُزیمتری تشدید پارامغناطیسی الکترون و دُزیمتری لومینسانس. در این پایان نامه سعی شده است پتانسیل ها و محدودیت های این روش ها مورد بررسی قرار گرفته و امکان عملی یک شیوه ی برگزیده نیز به محک تجربه گذاشته شود. بدین منظور قطعات الکترونیکی تلفن های همراه از یک مدل متداول شامل خازن، مقاومت و القاگر را از نظر خاصیت لومینسانس مورد ارزیابی قرار داده ایم. تحقیقات نشان داده است که آلومینای موجود در قطعات الکترونیکی می تواند سیگنال لومینسانس مناسبی تولید کند. بررسی ترمولومینسانس قطعات یادشده پس از آماده سازی شیمیائی و پرتودهی توسط چشمه ی کبالت- 60 از طریق آنالیز منحنی های درخشش موید آن است که آلومینای موجود در قطعه ی القاگر را می توان به عنوان گزینه ای مناسب برای برآورد دُز در پیِ سوانح هسته ای و رادیولوژیکی در نظر گرفت. ضمناً این تجربه بیانگر پتانسیل سیستم های موجود دُزیمتری ترمولومینسانس برای دُزیمتری گذشته نگر است.

از بین بردن سلول های بدخیم با استفاده از تأثیر پرتو های یونساز بر بافت زنده یکی از موثرترین روش ها در درمان تومورهای سرطانی محسوب می شود. مبانی حفاظت پرتوی ایجاب می کند که هر نوع پرتو گیری توجیه پذیر و بهینه باشد. به علاوه برای کسب نتیجه درمانی مطلوب، باید موازنه دقیقی بین دُز رسیده به بافت هدف از یک سو و دُز رسیده به بافت سالم از سوی دیگر برقرار شود. کنترل واقعی درمان و آگاهی از آنچه در عمل رخ می دهد، تنها از طریق دُزیمتری درون تنی (in vivo) امکان پذیر است. در این ارزیابی که برای نخستین بار در بخش پرتودرمانی بیمارستان رازی رشت انجام شده است، ضمن بررسی جزئیات عملکرد دُزیمترهای گرماتاب (tld) و نیمه هادی (دایود)، بیش از 740 میدان درمان مورد بررسی قرار گرفته است. در همه موارد، دُز ورودی و دُز خروجی به صورت همزمان سنجش شده و دُز رسیده به بافت هدف با به کارگیری مفهوم دُز عبوری محاسبه شده است. استفاده از دُز عبوری چه در بافت های متقارن و چه در بافت های نامتقارن برآورد مناسبی از دُز رسیده به هدف فراهم می کند. کمیت دُز عبوری مفهوم جامع تری از عمق را به دست می دهد که مقدار و دقّت آن در سنجش های انجام شده با دایود و tld بسیار مشابه است. اختلاف بین عمق موثر و عمق درمان بیشترین سهم را در عدم قطعیت نهایی در رسانیدن دُز تجویز شده به بافت هدف داشته است. نتایج حاصل حاکی از آن است که برآورد عمق موثر و استفاده از آن به جای عمق ظاهری در محاسبات درمان، ضمن کنترل کیفی، می تواند بهبود زیادی در نتایج درمان ایجاد کند.

کاربرد انرژی هسته ای به منظور تولید برق در بهره برداری عادی و در مقام مقایسه، گزینه مطلوبی در سبد انرژی بسیاری از کشورها بشمار می رود، اما در عین حال پتانسیل آسیب رسانی به مردم و محیط زیست را بهنگام بروز سوانح، هر چند با احتمال اندک، نظیر سایر دستاوردهای فناوری بشر در بر دارد. برنامه ریزی موارد اضطرار برای مقابله با این رویدادها، با احتمال هر چند اندک، و ایجاد آمادگی های لازم در پرسنل بهره بردار،گروه های نجات، و جوامعِ پیرامونی اجتناب ناپذیر است. محور اصلیِ مقابله را بهینه سازی حفاظت پرتوی، همراه با اعمال برخی محدودیت های دُز فردی بر مبنای ترازهای مرجع تشکیل می دهد. در این راستا، مسیرهای پرتوگیری، جوامع در معرض پرتوگیری، و ویژگی های پرتودهی مورد بررسی واقع می شود. در مرحله نخست، ارزیابی اولیه از وسعتِ سانحه و تلاش در مهار آن در اولویّت قرار دارد. انجام پرتوپائی از جنبه های مختلف و برآورد میزان پرتوگیری در داخل و خارج تأسیسات بهمراه تعیین نوع و میزان مواد پرتوزای آزاد شده نیز در این مرحله صورت گرفته و بر اساس آن مدیریت عملیات و تقسیم وظایف با توجه به میزان دُز محتمل و در نظر داشتن ترازهای دُز مرجع اِعمال می شود. در پیِ آن، برآورد چگونگی پخش مواد پرتوزا از مسیرهای مطرح و به موازات آن مراقبت در اجرای برنامه از پیش تدوین شده ی اضطرار بر مبنای مسئولیت های تعریف شده انجام می پذیرد. طیِ این مراحل، مراقبت در چگونگی انعکاس رویدادها به جامعه، تبیین ریسک و توجه به تأثیر آن بر افکار عمومی حائز اهمیّت فراوان است. مراحلِ بعدیِ این مدیریت، برنامه ریزی برای اقدامات میان-مدّت و دراز-مدّت، بر حسب مورد، و بررسی اقداماتِ لازم برای خروج از وضعیّتِ بحران و ارزیابی استراتژی های بازگشت به وضعیّتِ عادی را شامل می شود.در رابطه با نخستین مرحله ی مدیریت رادیولوژیکی، بر مبنای یک سناریوی مفروض، کم و کیف عواقب بروز سانحه در نزدیک ترین نیروگاه هسته ای بر محصول برنج استان گیلان مورد بررسی واقع شده است.

بشر در طی دوران زندگی خود بر روی کره زمین همواره تحت تابش پریوهای رادیواکتیو قرار دارد این پرتوها یا منشا طبیعی دارند و یا منشا آن ها مواد پر توازی مصنوعی ناشی از فعالیت های بشر می باشد. بر خلاف تصور عمومی، بیش از نیمی از پرتوگیری مردم جهان حاصل از مواد پر توازی طبیعی است و نه مصنوعی. و در این بین بیشترین سهم مربوط به گاز رادن و دحتران آن است و این در حالی است که برخی از مکان های دنیا، تابش زمینه پرتوهای طبیعی یونساز بسیار بیشتر از سایر مناطق دنیاست و طبیعی است که ساکنان این مناطق دز بسیار بیشتری از پرتوهای رادیواکتیو دریافت می کنند لذا تحقیقات وسیعی در این مکان ها بر روی میزان دز دریافتی مردم انجام می گیرد. یکی از این مناطق شهر ساحلی رامسر واقع در شمال ایران است. دز موثر ناشی از استنشاق گاز رادن برای مردمی که در برخی از محلات این شهر ساکن هستند در یک تحقیق. تنها در یک دوره شش ماهه بیش از msv 35/87 اندازه گیری شد. که در مقایسه با میانگین سالانه دز دریافتی از رادن-222 (یعنی msv 1/2) حد بالایی از پرتو گیری محاسبه می شود. به طور کلی دز دریافتی از رادن-222 در محدوده msv 0/2 تا msv10 می باشد unscear 2000 به همین دلیل تاکنون تحقیقاتی فراوانی در این منطقه، که خاک آن از نظر رادیم بسیار غنی است، جهت تخمین و تعیین دز مردم از گاز رادن صورت گرفته است. نکته ای که تاکنون بدان توجه نشده بود، تغییر غلظت رادن و به تبع آن تغییر دز دریافتی مردم از رادن، در اثر تغییر در شرایط جوی و پارامترهای محیطی بود. این تحقیق که در منطقه تالش محله رامسر انجام گرفته گرفته نشان دهنده آن است که بدلیل وجود همیشگی فشار و رطوبت نسبتا زیاد در این شهر تغییرات جزیی این دو پارامتر، بر خلاف بسیاری از مناطق دنیا، بر غلظت رادن در هوا تاثیر مجسوسی ندارد. اما در سرعت باد و میزان ارتفاع از سطح زمین بر غلظت رادن تاثیر شدیدی دارد و باعث افت سریع غلظت رادن می شود. این امر با نتایج مشابهی که در سایر مناطق صورت گرفته سازگاری دارد. تاثیر پارامترهای یاد شده در منطقه مورد مطالعه می تواند موجب تغییر غلظت رادن حتی با ضریب 4 گردد. از طرفی افزایش دمای هوا در منطقه موجب افزایش محسوس غلظت رادن می شود.

یکی از روشهای تولید انرژی از طریق فرآیند همجوشی هسته ای، همجوشی محصورسازی لختی است، که برای آن روش های متفاوتی مطرح گردیده است. مهمترین لازمه ی علمی برای ارزیابی عملی بودن همجوشی لختی، دستیابی به بهره ی انرژی نسبتاً زیاد است. تا کنون به منظور همجوشی به روش اشتعال هیدرودینامیکی و یا اشتعال سریع، هدف های مناسبی طراحی گردیده اند. اشتعال هیدرودینامیکی به وسیله ی یک ناحیه ی داغ با پارامترهای و مورد دستیابی قرار می گیرد، به طوری که این ناحیه در مرکز ساچمه ی سوخت dt تشکیل می شود (که ، و به ترتیب چگالی، شعاع و دمای ناحیه ی داغ می باشند). در همجوشی لختی به روش اشتعال سریع، ابتدا سوخت به وسیله ی یک پالس راه انداز مناسب، تا چگالی زیاد فشرده می شود و سپس ناحیه ی داغ، به وسیله ی یک باریکه ی پر شدت دیگر خلق می شود. در این رساله، هر دوی اشتعال هیدرودینامیکی و اشتعال سریع، مورد بررسی قرار می گیرند. بر اساس روش اشتعال هیدرودینامیکی، محاسبات ما نشان می دهد که روند رشد افزایش بهره در نتیجه ی افزایش انرژی باریکه ی لیزر فرودی، کاهش می یابد و افزایش ضریب جفت شدگی هیدرودینامیکی- تا حدی که ممکن است- تأثیر قابل توجهی بر زیاد شدن بهره ی انرژی هدف دارد. به علاوه، به وسیله ی کد mcnp، نهشت انرژی نوترونها را محاسبه نموده و نشان می دهیم که درنظر گرفتن نهشت انرژی نوترونها باعث می شود که بهره ی هدف، در مقایسه با حالتی که این نهشت انرژی نادیده گرفته می شود، کاهش یابد، به طوری که از حدود 10 درصد برای انرژی های فرودی کمتر، تا حدود 50 درصد برای انرژی های فرودی بیشتر، تغییر می کند. همچنین به منظور اشتعال هیدرودینامیکی هدف های دوتریوم – تریتیوم با تریتیوم اندک، مقدار کمینه ی پارامتر سوختن را متناسب با و مقدار کمینه ی پارامتر را متناسب با پیدا می کنیم (که موجودی کسری می باشد). به علاوه، مدت زمان محصورسازی به منظور اشتعال هیدرودینامیکی هدف های دوتریوم – تریتیوم را متناسب با به دست می آوریم. بر اساس روش اشتعال سریع، با بررسی شرط لازم برای اشتعال، مدت زمان بهینه ی قابل دستیابی به اشتعال را پیدا می کنیم، به طوری که این مدت زمان برای برابر می باشد (که چگالی سوخت از پیش فشرده شده است). بالاخره، بهره ی همجوشی اشتعال سریع با هدف های مخروطی را بررسی نموده و در می یابیم که یک کپسول نیمکروی، بهره ای به اندازه ی 96 در صد بهره ی کپسول کروی دارد.

آب یکی از مهم¬ترین اجزای اصلی در محیط زیست انسان است و بررسی آلوده کننده¬های آلی و غیر آلی در آب¬های طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعه¬ی حاضر با هدف دستیابی به سطح غلظت آلاینده¬های فلزی و گستره¬ی آلودگی در آب رودخانه¬ی زرجوب واقع در شهر رشت انجام گرفت. نمونه¬های آب از 46 مکان مختلف در طول مسیر رودخانه جمع¬آوری شدند. در این مطالعه، روش آنالیز پیکسی ) آنالیز اشعه¬ی ایکس گسیل شده در اثر برانگیختگی با پروتون) برای اندازه¬گیری غلظت عناصر در نمونه¬های آب رودخانه به¬کار گرفته شد. 12 آلاینده¬ی فلزی سدیم، منیزیم، آلومینیوم، سیلیسیوم، پتاسیم، کلسیم، تیتانیوم، منگنز، آهن، مس، روی و استرانسیوم با غلظت¬های مختلف در رودخانه شناسایی گردید. بازه¬ی تغییرات غلظت این فلزات در آب بر حسب میلی¬گرم بر لیتر عبارتند از: سدیم: 63/784-0 ، منیزیم: 61/53-0 ، آلومینیوم: 86/0-0 ، سیلیسیوم: 35/17-0 ، پتاسیم: 75/1326-24/0 ، کلسیم: 6/335-44/1 ، تیتانیوم: 1/0-0 ، منگنز: 45/0-0 ، آهن: 49/7-04/0 ، مس: 31/2-0 ، روی: 05/5-0 ، استرانسیوم: 10/5-0 . مقایسه¬ی غلظت¬های فلزات در نمونه¬های آب رودخانه با استاندارد بین المللی توصیه شده توسط 1994 fao نشان می¬دهد که غلظت¬های فلزات اندازه¬گیری شده (به¬جز در چند مورد) پایین¬تر از حد بحرانی می¬باشد و رودخانه¬ به¬¬صورت قابل توجه آلوده نیست و بنابراین برای مقاصد کشاورزی مناسب است. به¬علاوه، مقایسه¬ی غلظت¬های فلزات در نمونه¬های آب رودخانه با استاندارد بین المللی توصیه شده توسط who 1993 نشان داد که مقادیر دو فلز آهن و منگنز در نمونه¬های آب بالاتر از حدود مجاز می¬باشد. کلید واژه: پیکسی، آلاینده¬های فلزی، آلودگی آب، رودخانه¬ی زرجوب.

آب یکی از فراوان¬ترین ترکیبات روی زمین است که به طور خالص در طبیعت یافت نمی¬شود، زیرا از یک سو نظر به قدرت حلالیتی که دارد تمام عناصرفلزی موجود در مسیر خود را حل می¬کند و از سوی دیگر بشر آن را آلوده میکند. هم¬چنین با صنعتی شدن جوامع، آلودگی آب سطحی توسط فلزات سنگین یک مشکل جهانی جدی محسوب می¬شود. زیرا تعدادی از آنها مانند جیوه و سرب حتی در غلظت¬های پایین سمی و غیرقابل تجزیه هستند و می¬توانند از طریق زنجیره¬ی غذایی در بافت-های زیستی انباشته شوند. از طرفی برخی از فلزات مانند آهن، مس و روی ریزمغذی¬های ضروری هستند و در غلظت¬های بالاترمی¬توانند برای فیزیولوژی موجودات زنده مضر باشند. هدف از این پژوهش کمک به ارزیابی شرایط فعلی رودخانه¬ی گوهررود و میزان آلودگی آن می¬باشد. نمونه¬های آب از 40 مکان مختلف در طول مسیر رودخانه جمع¬آوری شدند برای تعیین غلظت عناصر فلزی موجود در آب رودخانه و تعیین غلظت آنها از روش آنالیز پیکسی (آنالیز اشعه¬ی ایکس گسیل شده در اثر برانگیختگی با پروتون) استفاده شد. پیکسی به عنوان یک تکنیک بسیار مفید برای مطالعه ی ردیابی عناصر در سیستم های آبی تشخیص داده شده است. 13عنصر فلزی سدیم، منیزیم، آلومینیوم، سیلیسیوم، پتاسیم، کلسیم، تیتانیوم، منگنز، آهن، مس، روی، نیکل و استرانسیم با غلظت¬های مختلف در رودخانه شناسایی گردید. مقایسه¬ی مقادیر به¬دست آمده از نتایج آنالیز با مقادیر استاندارد گزارش شده از سوی سازمان fao در 1994برای آب مورد استفاده در آبیاری نشان می¬دهد که غلظت 8 فلز سدیم، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، آهن، آلومینیوم، مس و روی در تمام مکان¬های نمونه¬برداری شده، پایین¬تر از حد استاندارد می¬باشد. تنها غلظت عنصر منگنز در 6 مکان نمونه برداری فراتر از حد بحرانی می¬باشد. هم¬چنین مقایسه¬ی نتایج آنالیز با مقادیر استاندارد گزارش شده از سوی who در 1993 برای آب آشامیدنی نشان می¬دهد که غلظت 4 فلز سدیم، پتاسیم، منیزیم و روی در تمام مکان¬های نمونه¬برداری شده، پایین¬تر از حد استاندارد می¬باشد. غلظت عنصرکلسیم و نیکل در یک نقطه، غلظت عنصر مس در 3 نقطه، غلظت عنصر آلومینیوم در 6 نقطه، غلظت عنصر منگنز در 23 نقطه و غلظت عنصر آهن در تمام نقاط فراتر از مقادیر استاندارد می¬باشد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.