نام پژوهشگر: ملیحه موسوی نژاد

مطالعه بیوسیستماتیک جمعیت های زاغ بور (podoces pleskei) در استان خراسان رضوی با تاکید بر رفتار تولید مثلی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1391
  ملیحه موسوی نژاد   منصور علی آبادیان

خانواده کلاغ ها corvidae)) بزرگ ترین خانواده از راسته گنجشک سانان (oscine passerine) هستند که شامل 23 جنس و 116 گونه می باشند. در این تحقیق به منظور تعیین موقعیت جنسpodoces و با بررسی ژن های cox1 cytb nd2, nd4 ptilosmus وnucifraga نزدیکترین جنس ها به جنس podoces معرفی شدند. این جنس دارای چهار گونه p. hendersoni, p. bidulphi,p. panderi, p. pleskei می باشد. در این تحقیق با مطالعات میدانی در دو منطقه دشت لاغری و منطقه پروند مشخص شد زاغ بور در اواخر اسفند ماه وارد فصل تولید مثلی می شود، به طور معمول چهار تخم می گذارد و هر دو جنس نر و ماده در زادآوری و تغذیه جوجه ها مشارکت دارند. در این تحقیق طول دوره انکوباسیون 15 روز و دوره لانه گزینی 12روز تخمین زده شد. در بخش دیگر این تحقیق ارزیابی زیستگاه زاغ بور با استفاده از نرم افزار maxent انجام شد که نتایج نشان داد قسمت عمده زیستگاه مطلوب زاغ بور در نواحی شرقی و مرکزی ایران می باشد. و هم چنین به دلیل وابستگی زاغ بور به منابع زیستی این پرنده حاشیه نشینی را به زندگی در دل کویر ترجیح می دهد. در خارج از ایران نیز نواحی غربی افغانستان و همچنین مرز غربی پاکستان نیز به عنوان زیستگاه مطلوب پیش بینی شد. این نتایج نشان می دهد در مورد بومی بودن زاغ بور با احتیاط بیشتری باید صحبت کرد. در بخش انتهایی تحقیق برای بررسی ژنتیک جمعیت زاغ بور در سه منطقه دشت لاغری و منطقه پروند و دشت توران از داده های ژن cox1 برای21 نمونه زاغ بور استفاده شد. نتایج حاصل از شبکه هاپلوتیپ و درخت های فیلوژنی ml, mp, baysianنشان داد، نمونه های دو منطقه حفاظت شده دشت لاغری و دشت پروند واگرایی ژنتیکی اندکی دارند و با هم در یک کلاد قرار می گیرند. نمونه های جمعیت توران به دلیل فاصله بیشتر نسبت به دو جمعیت دیگر واگرایی ژنتیکی بیشتری دارند. در نتیجه با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که زمین زی بودن زاغ بور به تنهایی سبب تفکیک خزانه ژنتیکی جمعیت ها نمی شود و به مدت زمان طولانی برای این جدایی نیاز می باشد.