نام پژوهشگر: فرید برجی
فرید برجی حسن رحمانی
کنه neoseiulus californicus شکارگر مهمی است که از کنه تارتن دولکه ای tetranychus urticae (tssm) و تریپس پیاز thrips tabaci تغذیه می کند. آگاهی از تکرارپذیری رفتارهایی مانند حمله وری علیه طعمه، می تواند برای استفاده بهینه از دشمنان طبیعی در برنامه های کنترل بیولوژیک مفید باشد. در این تحقیق تکرارپذیری حمله وری علیه طعمه در n. californicus بررسی شد. لارو هم گونه، کنه تارتن و تریپس پیاز به عنوان طعمه پرورش یافتند و n. californicus در دوران نابالغی از گرده تغذیه کرد. سه گروه آزمایش انجام شد: در آزمایش اول، ماده های بالغ با طول عمر کمتر از یک روز، به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول به مدت 24 ساعت قبل از انجام آزمایش در قفس ها گرسنه ماندند (ماده های گرسنه) و گروه دوم تا زمان انجام آزمایش با گرده تغذیه شدند (ماده های سیر). میزان حمله وری این کنه ها نسبت به کنه تارتن و لارو هم گونه بررسی شد. در آزمایش دوم، حمله وری ماده ها در چهار روز مختلف (عرضه طعمه: 3، 6، 10 و 15 روز پس از بلوغ) ارزیابی شد. مراحل نابالغ متحرک کنه تارتن و نیز لارو هم گونه به عنوان طعمه استفاده شدند. روش اجرای آزمایش سوم مانند آزمایش دوم بود ولی ماده های همسن جفت-گیری کرده، به یکی از چهار گروه تعریف شده در چهار روز متفاوت (روز 2، 6، 10 و 14 پس از بلوغ) وارد شدند. ضریب همبستگی پیرسون (r) برای ارزیابی تکرارپذیری مدت زمان سپری شده تا حمله به طعمه، محاسبه شد. در آزمایش اول، کنه های شکارگر گرسنه پس از مدت 0±30 دقیقه ولی کنه های سیر پس از 8±68 دقیقه به tssm حمله کردند. مدت زمان سپری شده تا اولین حمله به لارو هم گونه در شکارگرهای گرسنه کوتاهتر از شکارگرهای سیر (7±54 در مقابل 35±216 دقیقه) بود. در آزمایش دوم تفاوت معنی داری بین اولین و چهارمین عرضه طعمه وجود نداشت. اختلاف معنی داری بین دومین و سومین عرضه طعمه و نیز بین این دو عرضه با اولین و چهارمین عرضه وجود داشت. همبستگی (تکرارپذیری) زیادی در زمان حمله به لارو هم گونه و کنه تارتن بین سومین و چهارمین عرضه طعمه وجود داشت ولی در مورد دومین و چهارمین عرضه این طور نبود. در آزمایش سوم، همبستگی معنی داری بین هیچ کدام از زمان های حمله وجود نداشت. تکرارپذیری حمله وری کنه n. californicus در محدوده 29/0 تا 67/0 (برای آزمایش دوم) و 09/0 تا 31/0 (برای آزمایش سوم) قرار دارد. تحقیق ما نشان می دهد که حمله وری n. californicus علیه طعمه، نسبتاً کم و فقط در زمینه های مشخص تکرارپذیر است.