چکیده در این مطالعه تنوع منطقه ای صفات ریخت شناسی، ویژگی های سن، رشد و تولیدمثل ماهی سفید رودخانه ای (leuciscus orientalis) در حوضه جنوبی دریای خزر از فروردین تا خرداد ماه سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. صفات ریخت سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطای حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند. آزمون t نشان داد که تفاوت بارزی در صفات فاصله باله پشتی تا دمی، طول قاعده باله سینه ای و مخرجی، فاصله بین چشم ها و عرض سر وجود داشت (05/0?p)، همچنین با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی (pca) جدایی جمعیتی مشاهده گردید. بزرگترین نمونه بر اساس طول و وزن کل در استان گلستان 00/22 سانتیمتر و 62/138 گرم، در استان مازندران 50/24 سانتیمتر و 92/204 گرم و در استان گیلان 00/30 سانتیمتر و 70/347 گرم وجود داشت. در سه منطقه، سن برای جنس نر از +0 تا +5 و برای جنس ماده از +0 تا +6 مشاهده شد و بین طول های مشاهداتی و محاسباتی بطریق پیشینه پردازی (فلس) اختلاف بارزی وجود داشت اما بطریق پیشینه پردازی (اپرکلوم) تفاوت معنی دار وجود نداشت. پارامترهای رشد وان برتالانفی در بین جنس های مشابه مناطق مختلف و بین نر و ماده هر یک از مناطق، مقادیر متنوعی را نشان داد. این معادله با میانگین طول کل در سن محاسبه گردید که عبارتند از؛ ((137/0+t)235/0-e-1)73/27=مادهlt و ((974/0+t)270/0-e-1)06/18= نرlt برای جمعیت رودخانه دوغ، ((520/1+t) 155/0-e -1)38/31= مادهlt و ((544/1+t) 161/0-e-1)49/26= نرlt برای جمعیت رودخانه سیاهرود و ((589/0+t)138/0-e-1)97/38=مادهlt و ((066/0+t)221/0-e-1)40/30= نرlt برای جمعیت رودخانه سیاهرود. طول بی نهایت جنس ماده سفیدرود دارای مقادیر بزرگتر بود. بر اساس مقادیر (b)، در هر دو جنس (بجز جنس نر در سیاهرود) الگوی رشد آلومتریک مثبت را نشان دادند. بیشترین مقدار ضریب وضعیت برای جنس نر در خرداد ماه مشاهده گردید. نتایج نشان داد که، جنس ماده از مقدار رشد لحظه ای بالاتری برخوردار بود. نسبت جنسی نر به ماده 02/1:1 و 20/1:1 بترتیب در رودخانه های دوغ و سفیدرود بود اما این نسبت در رودخانه سیاهرود 95/1:1(ماده: نر) بدست آمد. در مناطق مختلف دوره تولیدمثل این گونه از فروردین تا خرداد ماه بود. متوسط همآوری مطلق در رودخانه دوغ، سیاهرود و سفیدرود بترتیب 67/2926، 04/5877 و 04/9593 (عدد تخم در ماده) بدست آمد. بطورکلی نتایج نشان دادند که تنوع قابل ملاحظه ای در پارامترهای مورفولوژی و بیولوژی این گونه در حوضه جنوبی دریای خزر وجود دارد.

تشکیل حکومت صفوی در ایران با شاخص های فراوانی همچون احیای سلطنت، دستیابی به حکومت مرکزی و ملی به نام ایران وایجاد ساختار نظامی و سیاسی و مذهبی جدی همراه است. درگیری ها و دشمنی های سیاسی و نظامی با عثمانی که در پوشش اختلافات مذهبی رخ داد، ایران را به تاریخ اروپا وارد نمود و در صحنه جهانی نقش عمده ای بازی کرد. به گونه ای که بسیاری از مورخان معتقدند که اختلافات سیاسی و جنگهای مذهبی ایران و عثمانی، ضربات مهلک ترکان بر اروپا را کندتر و بی اثر کرد. وجود دشمن مشترک، اروپا را به ایران نزدیک کرد و به دنبال آن، سیل جهانگردان، مبلغین و ماجراجویان و نمایندگان و مأمورین سیاسی به ایران آمدند. به این عامل می توان آزادی های مذهبی، رفتار حسنه شاهان صفوی با اروپاییان و ثروت و شکوه ایرانِ عصر صفوی را افزود. بسیاری از آنها، وقایع مذهبی ،سیاسی و اقتصادی ایران را موشکافانه مورد مطالعه قرار دادند که حاصل آن سفرنامه های متعددی است که از گروه های مختلف سیاحان اروپایی برجای مانده است. این پژوهش سعی بر آن دارد تا وضعیت مذهب و آداب و رسوم اسلامی دوره صفوی را از دیدگاه سیاحان اروپایی و سفرنامه های نوشته شده در این عصر، مورد پژوهش و بررسی قرار دهد. این بررسی با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی و شیوه مطالعه کتابخانه ای انجام شده است . کلید واژه : ایران ،صفویان ،سیاحان اروپایی ،سفرنامه ها ،اوضاع مذهبی ،آداب و رسوم ،اقلیتهای مذهبی

بسیاری از عالمان اسلامی، روایت جمع و تدوین قرآن در زمان ابوبکر و تکمیل آن در زمان عثمان را پذیرفته بودند؛ آن گونه که می توان گفت این نظر قرن ها بی رقیب و به عنوان دیدگاه حاکم و مقبول رواج داشته است. غربیان نیز در ارائه ی تصویری کامل از موضوع جمع قرآن هم رأی نبوده اند. برخی چون جان برتن، با رد تمام روایات جمع ابوبکر و عثمان به دلیل اعتقاد به جعل آنها توسط اصولیان در دوران متأخر، معتقد به جمع قرآن در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) است. نولدکه-شوالی نیز خطر تاریخ گذاری این دسته از روایات را بر خود هموار نساختند، اما ادعا کردند که روایات جمع ابوبکر دیرتر از روایات تدوین رسمی قرآن به دست عثمان و در دوران عباسیان شکل گرفته اند. هرچند هارالد موتسکی ادعا می کند که نولدکه پیش از بازنگاری کتاب تاریخ قرآن خود توسط فردریش شوالی، روایات جمع ابوبکر را پذیرفته بود و بعدها شوالی در بازنگاری تاریخ قرآن، این روایات را رد و روایات جمع عثمان را پذیرفت. خاورشناسانی چون جان ونزبرو و آلفونس مینگانا نیز که معتقد به جعل روایات در دوره های متأخر هستند، تاریخ جمع قرآن را بسیار متأخرتر از عهد عثمان می دانند و حتی تثبیت نهایی آن را در اواخر قرن دوم هجری تصویر کرده اند. هارالد موتسکی، خاورشناس معاصر، به کمک ابزارهای روش شناختی جدید در تحلیل اِسنادی روایات تاریخی، این دیدگاه ها را در مقابل دیدگاه رایج اسلامی محک می زند. نتیجه گیری نهایی وی این است که هرچند باید به وجود جعل و تحریف در برخی روایات جمع قرآن اذعان کرد، اما باید پذیرفت که اخبار و گزارش های مسلمانان نسبت به آن زمانی که محققان غربی تاکنون فرض کرده اند، بسیار قدیمی تر و به زمان وقایع ادّعا شده نزدیک ترند. در مقابل، دیدگاه های غربی که ادّعا می کنند گزارش های موجّه تر و از نظر تاریخی، معتبرتر به جای روایات اسلامی ارائه داده اند، مسلماً از آن چه وانمود می کنند، بسیار فاصله دارند.