نام پژوهشگر: مجید قربانی
مجید قربانی یزدان کیوانی
در این مطالعه ساختار جمعیتی و ویژگی های تولیدمثلی 543 قطعه ماهی شاه کولی جنوبی (alburnus mosullensis)از خانواده کپورماهیان (cyprinidae)، یکی از ماهی های بومی رودخانه بی بی سیدان، با نمونه برداری ماهیانه از آذر ماه 89 تا آذر 90 با استفاده از تور پره و سالیک صید گردید. نمونه ها پس از صید همراه با یخ به آزمایشگاه منتقل شدند و سپس مورد کالبدگشایی و زیست سنجی قرار گرفتند. گروه سنی برای جنس ماده و نر بین +0 تا +5 متغیر بود. نسبت جنسی 2/2 ماده:1 نر بود. ماده ها بزرگ تر از نرها بودند. طول کل بزرگ ترین ماده صید شده 8/16 سانتی متر و وزن آن 12/49 گرم و طول کل بزرگ ترین نر صید شده 1/14 سانتی متر و 19/28 گرم بود. رابطه بین طول و وزن برای جنس نر )954/0=?r) 0355/3 l0169/0= w و برای جنـــس ماده )975/0=?r) 1751/3l 0061/0= w بود. در هر دو جنس گروه سنی +2 بیشترین فراوانی را داشت. بیشترین مقدار میانگین ضریب وضعیت برای جنس نر در فروردین ماه و برای جنس ماده در اسفند ماه مشاهده گردید. مقدار ظریب رگرسیونی (b) در نرها، ماده ها و نیز کل ماهی ها بیش تر از 3 محاسبه شد که بر اساس آزمون پائولی با 3b= تنها نرها اختلاف معنی داری نداشته)05/0(p< و بیانگر الگوی رشد ایزومتریک مثبت در جنس نر و آلومتریک مثبت در جنس ماده و کل ماهی ها است. کمینه و بیشینه هم آوری مطلق به ترتیب برابر 2064 و 10316 به دست آمد (sd 2686 ± 5505). با ملاحظه شاخص نمو گنادی، قطر تخمک و بررسی ظاهری گنادها، 5 مرحله رسیدگی جنسی شامل: نابالغ، نابالغ در حال رسیدگی یا ترمیم پس از تخم ریزی، در حال رسیدگی، رسیده، تخمریزی کرده در ماهیان مورد آزمایش، مشاهده گردید. به طور کلی و با توجه به نتایج حاصل از شاخص gsi، قطر تخمک ها و مراحل رسیدگی جنسی فصل تولید مثل این گونه از اواخر زمستان تا اوایل بهار (ماه های اسفند تا تیر) به دست آمد. نتایج همچنین گویای آن است که ماهی شاه کولی جنوبی یک گونه با تخم ریزی تدریجی در طول دوره ای بلند می باشد.