نام پژوهشگر: فرزانه مقدم نیا
فرزانه مقدم نیا جواد صاین
بحث شیمی سطح زمینه ای تعیین کننده در بسیاری از محیط های پژوهشی و صنعتی می باشد. یکی از زیر شاخه های اساسی در این مبحث بررسی اثر مواد موجود در محیط در خواص سطح مشترک دو فازی است که در تماس با هم قرار می-گیرند. در این مطالعه اثر نمک های تک ظرفیتی nacl ، kcl و ki بر کشش بین سطحی (ift) سیستم شیمیایی آب/تولوئن در حضور ماده فعال سطحی آنیونی سدیم دو دسیل سولفات مورد بررسی قرار گرفته است. مقادیر تجربی مربوط به کشش بین سطحی این سیستم حاوی محدوده غلظتی (?mmol.dm-3?0173/0 – 2601/0) از ماده فعال سطحی، با سه غلظت متفاوت از نمک ها (mol.dm-3 010/0، 025/0 و 075/0 ) در دمای °c 0/20 بدست آمد و با استفاده از دو تئوری گیبس- لنگمور و ایوانوف با هدف بررسی اثر غلظتی و اثر نوع نمک برازش شد. نتایج تجربی نشان داد حضور نمک باعث کاهش بیشتر کشش بین سطحی نسبت به حالتی می شود که ماده فعال سطحی به تنهایی در محیط حضور داشته باشد. همچنین مشاهده شد افزایش غلظت نمک این کاهش را بیشتر می کند. علاوه بر این مشخص شد نوع نمک نیز در میزان کاهش کشش بین سطحی سیستم نقش بسزایی دارد طوری که نمک kcl نسبت به nacl تاثیر بیشتری در عملکرد ماده فعال سطحی می گذارد. نمک ki نیز در مقایسه با kcl قوی تر عمل کرده و کشش بین سطحی را با شیب بیشتر و به میزان بیشتر کاهش داده که این نتیجه در غلظت های بالاتر از ماده فعال سطحی نمود بیشتری داشته است. اثر نمک بر افزایش عملکرد ماده فعال سطحی و تغییر آن با تغییر نوع نمک، به ترتیب به کاهش دافعه بخش باردار ماده فعال سطحی تجمع یافته در سطح مشترک توسط یون های نمک موجود و تفاوت توانایی این یون ها در کاهش این دافعه الکتروستاتیکی نسبت داده می شود. نتایج حاصل از برازش داده ها با استفاده از تئوری گیبس- لنگمور با در نظر گرفتن حضور نمک، افزایش دو پارامتر جذب ماده فعال سطحی ثابت جذب و ظرفیت جذب و را با افزایش غلظت نمک نشان داد. در بخش بررسی اثر نوع نمک نیز ثابت جذب بدست آمده از تئوری ایوانوف که نمایش توانایی یون برای افزایش عملکرد ماده فعال سطحی می باشد دارای مقدار بیشتری برای یون نسبت به بود.