نام پژوهشگر: سیدعنایت اله حسینی
سیدعنایت اله حسینی اکبر قاضی فرد
شناخت خصوصیات ژئوتکنیکی ساختگاه سدها از مهمترین مراحل عملیات اکتشافی برای به دست آوردن اطلاعات لازم در طراحی و ساخت آنها می باشد. از آنجا که سدها نقش مهمی در استفاده بهینه از منابع آب دارند، حفظ پایداری آنها و آب ذخیره شده در مخزن اهمیت زیادی دارد. سد گردنه خاکی سمیرم، سدی است خاکی همگن، با طول تاج 750 متر و ارتفاعی حدود 23 متر بر روی رودخانه هرمزآباد در استان اصفهان و شهرشتان سمیرم، که بر روی پی آبرفتی ضخیم احداث می شود. مطالعات در دو بخش صحرایی و آزمایشگاهی انجام شد. مطالعات صحرایی شامل آزمایش نفوذ استاندارد، آزمایش نفوذپذیری می باشد. پارامترهای مقاومتی، دانه بندی، تحکیم و واگرایی آبرفت ها بوسیله آزمایش های آزمایشگاهی نیز محاسبه گردید. با توجه به مطالعات مرحله اول و گمانه های حفر شده، ضخامت آبرفت در محل محور سد در تکیه گاه چپ 53 متر ، بستر 150 متر می باشد اما در تکیه گاه راست بعد از حفاری 55 متر به سنگ بستر برخورد نکرده است. با توجه به نتایج آزمون دانه بندی جنس غالب مصالح در رده cl قرار دارد که بخش های درشت دانهgc وsc به صورت لنزهایی توسط رسوبات ریزدانه محصور شده اند. نتایج آزمایشات نفوذ استاندارد (spt)، در محدوده بستر سد در محل محور بجز قسمت های فوقانی برخی گمانه ها، از عمق 2 تا 5/3 متر به بعد، بیشتر گمانه ها وضعیت خاک بصورت خاک متراکم تا خیلی متراکم قابل توصیف است. میزان نفوذپذیری در اکثر بخش ها کم است. ولی در عمق های محدودی از گمانه ها میزان نفوذپذیری نسبتا متوسط می باشد که نگرانی از بابت نفوذپذیری این بخش ها متوجه طرح نخواهد شد. چون این مناطق به صورت لنزهای منفصل در بین لایه های ریزدانه با نفوذپذیری کم محصور شده اند و ارتباط مستقیم با مخزن ندارند. به دلیل عدم وجود لایه های شنی و ماسه ای تمیز عاری از مواد رسی، پتانسیل وقوع روانگرایی وجود ندارد. از روی نتایج آزمایشگاهی و با کمک نرم افزار، پایداری جناحین سد در حالت بحرانی یعنی زمان تخلیه سریع مخزن با اعمال ضریب زلزله (g26/) نیز مورد تحلیل پویا قرار گرفت که به علت شیب کم و تراکم نسبتاً بالای مصالح، جناحین سد در مقابل لغزش پایدار می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که ساختگاه مناسب احداث سد می باشد.