نام پژوهشگر: مجتبی مصون

تحلیل مقایسه ای حد مطلوب مصرف در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده اقتصاد 1391
  مجتبی مصون   محمدمهدی عسگری

میزان اسراف و اتلاف از جمله نکاتی است که بارها توسط بزرگان و دانشمندان مورد توجه و تذکر قرار گرفته است. مسلماً اسلام با اسراف موافق نمی باشد. اما این نوع مصرف از کجا نشأت گرفته است؟ از نظر مکاتب مادی، محدودیت های مصرف، تنها شامل قیمت کالاها و قید بودجه می باشد. اما باید توجه داشت که این دیدگاه اکنون در غرب به عنوان عامل بوجود آمدن مصرف گرائی نوین شده و به دیگر کشورها نیز سرایت کرده است. از این رو شناسایی نظر اسلام راجع به حد مصرف حائز اهمیت است. در منابع دینی توصیه های فراوانی در این زمینه وارد شده است. در این تحقیق درصدد آن هستیم تا با رد دیدگاه غیراسلامی راجع به مصرف، نظر اسلام را در زمینه ی حد مصرف روشن نماییم. لذا سوالی که در این تحقیق به دنبال پاسخگویی به آن هستیم این است که حد مطلوب مصرف از نظر اسلام کجاست و آیا می توان معیارهایی را برای این حد تعیین نمود؟ روش انجام تحقیق کتابخانه ای و با مراجعه به متون دینی و فقهی می باشد. در نهایت نتیجه ای که قابل ذکر است، این است که هر نوع مصرفی مورد تأیید اسلام نیست، مصرف از دیدگاه اسلام حدی دارد که حد میانه یا حد کفاف است. توصیه های ایجابی به رعایت حد کفاف و اعتدال به وفور وجود دارد. در ضمن با توجه به اینکه اسلام دین معتدلی است هر نوع افراط و تفریط در زمینه مصرف را نیز نهی می کند. اسراف و تقتیر دو حد بالا و پایین مصرف، به عنوان خط قرمزهای مصرف عنوان شده اند. رعایت نیاز فرد، شأن او، شرایط و اقتضائات زمان و مکان و همچنین سطح درآمد از جمله معیارهایی هستند که فرد با در نظر گرفتن آن ها میزان مصرف خود را تعیین می کند.