نام پژوهشگر: مهدی فرزانگان
مهدی فرزانگان علی رحمانی
سیاست تقسیم سود، سیاستی است که مدیریت واحد تجاری بر اساس آن تعیین می کند که چه میزان از سود تحقق یافته بایستی میان سهام داران توزیع گردد و چه میزان بایستی صرف سرمایه گذاری مجدد درون واحد تجاری گردد. از دیرباز، تحقیقات فراوانی درباره عوامل اثرگذار بر این تسهیم ( تسهیم سود میان سود نقدی و سود انباشته) اجرا شده است. ولیکن تاکنون ، اتفاق نظری میان محققان در این باره حاصل نشده است. در این تحقیق بر آنیم تا بُعدی دیگر از این مبحث را بررسی نماییم. سئوال اصلی که در این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی برای آن هستیم عبارت است از اینکه، آیا عدم اطمینان جریان های نقدی در مقایسه با سایر عوامل موثر بر میزان سود تقسیمی (چرخه عمر واحد تجاری، میزان بدهی ها، تضاد منافع میان سهام داران جزء و اکثریت، ساختار مالکیت و میزان فرصت های سرمایه گذاری) از اهمیت بیشتری برخوردار است یا خیر؟ علاوه بر این، ارتباط میان متغیرهای فوق الذکر را با میزان سود تقسیمی در قالب شش فرضیه بررسی می نماییم. به منظور کنترل نمودن سایر عوامل بالقوه موثر بر میزان سود تقسیمی، از سه متغیر کنترلی (میزان وجه نقد، اندازه و سودآوری واحد تجاری) در مدل های تحقیق استفاده می کنیم. به منظور نیل به اهداف تحقیق، تعداد 117 شرکت از شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران را پس از اعمال فیلترهایی انتخاب نمودیم و داده های مربوط به متغیرهای تحقیق را در بازه زمانی 1383تا 1387 گردآوری نمودیم. این داده ها را با روش پانل دیتا و مدل های رگرسیون توبیت و حداقل مربعات معمولی تحلیل نمودیم. نتایج تحقیق بیانگر موارد ذیل است: - وجود رابطه منفی و معنی دار میان عدم اطمینان جریان های نقدی و میزان سود تقسیمی (تائید فرضیه 1) - وجود رابطه مثبت و معنی دار میان چرخه عمر واحد تجاری و میزان سود تقسیمی (تائید فرضیه 2) - وجود رابطه منفی و معنی دار میان میزان بدهی ها و میزان سود تقسیمی (تائید فرضیه 3) - عدم وجود رابطه میان میزان سهام کنترلی و میزان سود تقسیمی ( رد فرضیه 4). - وجود رابطه منفی و معنی دار میان مالکیت دولت و میزان سود تقسیمی ( با توجه به اینکه انتظار رابطه مثبت میان دو متعیر وجود داشت، فرضیه مربوطه (مدل 5 در فرضیه 5) رد می شود) - وجود رابطه مثبت و معنی دار میان مالکیت شبه دولتی و میزان سود تقسیمی (تائید مدل 6 در فرضیه 5) - عدم وجود رابطه میان مالکیت خصوصی و میزان سود تقسیمی ( رد مدل 7 در فرضیه 5) - وجود رابطه منفی و معنی دار میان فرصت های سرمایه گذاری و میزان سود تقسیمی (تائید فرضیه 6) - با اهمیت تر بودن عدم اطمینان جریان های نقدی در مقایسه با سایر عوامل موثر بر میزان سود تقسیمی (تائید فرضیه 7)