نام پژوهشگر: محمد واعظ

اثر فراریت نرخ ارز بر صادرات صنعتی ایران (85-1357)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1388
  کاظم حسینی   خدیجه نصراللهی

فراریت نرخ ارز به خاطر ارتباطی که با متغیرهای اقتصادی برقرار می سازد، می تواند مبادلات بین المللی را تحت تاثیر قرار دهد. فراریت نرخ ارز هزینه و عدم اطمینان مبادله را افزایش داده و مستقیماً عاملان اقتصادی را وادار به کاهش انتقالات بین المللی شان می کند. همچنین به منظور کاهش ریسک، این تغییرات می تواند تولید کننده و مبادله گر را مجبور کند تا ساختار تولید و سرمایه گذاری خود را تغییر دهندکه در بلند مدت بر جریان مبادله تاثیر می گذارد. واکنش عاملان اقتصادی در برابر اثر فراریت نرخ ارز بر صادرات صنعتی می تواند بر خط مشی های تجاری نیز تاثیر گذار باشد. یا به وسیله ی افزایش فشار (نارضایتی تولید کنندگان و سرمایه گذاران) بر دولت برای خنثی کردن معضلات مشاهده شده، تاثیر گذارد. در این مطالعه اثر این عامل در کنار سایر عوامل موثر بر صادرات صنعتی ایران به کشور های منتخب، به عنوان طرف های عمده تجاری ایران، مورد بررسی قرار گرفت. داده های استفاده شده در تحقیق به صورت سری زمانی برای کشورهای هندوستان، ایتالیا، ژاپن، کویت، هلند و آلمان طی دوره (85-1357) می باشد. در راستای بررسی و تعیین روابط تعادلی بلند مدت بین متغیرها از روش یوهانسن، که در این روش، حداکثر بردار بلند مدت نیز تبیین می شود، استفاده شده است. برای نشان دادن میزان تعدیل یک متغیر به تعادل بلند مدت آن از الگوی تصحیح خطا استفاده شده است. برای تایید همسانی واریانس آزمون آرچ به کار رفته است. نتایج نشان می دهد تاثیر فراریت نرخ ارز بر مبادلات صنعتی ایران با کشورهای مورد نظر در روابط بلند مدت به دست آمده از روش یوهانسن از لحاظ آماری معنی دار و منفی است. با استفاده از الگوی تصحیح خطا، ضریب به دست آمده برای تعدیل متغیرهای کوتاه مدت به مقادیر بلند مدت شان حاکی از این است که ضرایب متغیرهای کوتاه مدت در کشورهای متفاوت با سرعت نسبتاً خوبی به مقادیر تعادلی تعدیل یافته اند. نرخ ارز موثر بر صادرات صنعتی ایران مثبت و از لحاظ آماری معنی دار است. تولید ناخالص داخلی برای اکثر کشورهای منتخب دارای اثر مطابق با مبانی نظری یعنی مثبت است. بنابراین از جمله سیاست های توصیه ای این است که سیاست گذاران سعی نمایند فراریت نرخ ارز را به حداقل میزان ممکن در بیاورند و نیز زمینه مساعد از جمله پوشش ریسک های بازار ارز را برای صادرکنندگان کالاهای صنعتی فرآهم آورند. هم چنین به قیمت های نسبی به عنوان یک متغیر کلان اقتصادی توجه بیشتری نمایند و در جهت کاهش آن تلاش نمایند.

تحلیل عوامل موثر بر صادرات با فناوری بالا در ایران و منتخب کشورهای پیشرو در فناوری 85-1366
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1388
  لیلا زمانی   محمد واعظ

صادرات ایران دارای دو بخش صادرات نفتی و صادرات غیر نفتی است، به طوری که صادرات با فناوری بالا بخشی از صادرات غیر نفتی را شامل می شود. با توجه به این که کاهش صادرات نفت خام و افزایش صادرات غیرنفتی از اهداف کلان اقتصاد ایران است، بنابراین در این تحقیق سعی شده تا با تحلیل عوامل موثر بر صادرات با فناوری بالا، در جهت نیل به اهداف اقتصادی ایران گامی کوچک برداشته شود. در این تحقیق اثرات عوامل موثر بر صادرات با فناوری بالا، برای ایران و پنج کشور کانادا، فرانسه، آلمان، انگلیس و امریکا، با توجه به دارا بودن صادرات زیاد با فناوری بالا تعیین و مورد مقایسه قرار گرفته است. به علت در دسترس نبودن داده ها و ناچیز بودن سهم صادرات با فناوری بالا، برای سال های قبل از 1366، دوره ی زمانی تحقیق، سال های 85-1366 برای ایران و برای کشورهای منتخب پیشرو در فناوری سال های 2006-1987 در نظر گرفته شده است. برآورد الگوی صادرات برای ایران به روش حداقل مربعات معمولی و برای پنج کشور مورد مقایسه با استفاده از داده های پانلی صورت گرفته است. نتایج حاصل از برآورد الگو، حاکی از وجود اثر مستقیم و معنی دار فناوری (مخارج تحقیق و توسعه و تعداد اختراعات ثبت شده) بر صادرات با فناوری بالا در ایران در دوره ی مورد مطالعه بوده است. هم چنین نتایج نشان داده است که سرمایه انسانی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر صادرات با فناوری بالا در ایران اثر معنی داری ندارند که از علل آن می توان به کیفیت پایین سرمایه انسانی و موانع ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی در بخش های مرتبط با فناوری بالا در ایران اشاره کرد. با این حال، نتایج حاصل از برآورد الگوی صادرات کشورهای منتخب پیشرو در فناوری بالا، حاکی از وجود اثر مستقیم و معنی دار فناوری (مخارج تحقیق و توسعه و تعداد اختراعات ثبت شده)، سرمایه انسانی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر صادرات با فناوری بالا بوده است.

تحلیل حباب های شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران (87-1376)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1389
  محمدرضا قاسمی   سعید صمدی

ئوکلاسیک ها انحراف قیمت جاری از قیمت بنیادی در بازار دارائی ها را بوجود حباب، که از نظر آنها از یک فرایند تصادفی پیروی می کند، نسبت دادند. آنها حباب را ناشی از خطای قیمت گذاری توسط سرمایه گذاران دانسته و علت آن را به مفاهیمی نظیر وفور عدم عقلانیت، جهل عقلائی و عقلانیت محدود سرمایه گذارن نسبت می دهند. اما عده ای دیگر از اقتصاددانان با استناد به تئوری های روانشناسی اجتماعی و در قالب مکتب پست کینزی وجود حباب در قیمت دارائی را ناشی از عدم توانائی و ضعف نئوکلاسیک ها در مورد شناسائی رفتار اقتصادی انسان ها نسبت دادند. در این رساله شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1376 تا 1387 با استفاده از داده های فصلی و با به کارگیری فرم فضای حالت الگوسازی می شود. سپس با بکارگیری فیلتر کالمن، حباب قیمت از این الگو استخراج شده است. در ادامه رابطه حباب به دست آمده در بورس تهران، با نوسانات خارج از چارچوب سایر بازارهای عمده دارائی در کشور (طلا، مسکن و پول) و برخی از تئوری های اقتصاد رفتاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل های انجام شده نشان داده است در کوتاه مدت حباب قیمت در بورس تهران توسط رفتارهای رمه ای و پیروی سرمایه گذاران از مد و عوامل روانی قابل توجیح است. در صورتی که در بلندمدت حباب شاخص قیمت بورس با نوسانات خارج از چارچوب سایر بازارهای دارائی مرتبط می باشد. از دیگر نتایج به دست آمده از تحلیل بلندمدت که از آزمون یوهانسن و یوسیلیوس به دست می آید این موضوع است که عامل اصلی ایجاد حباب در بورس، حجم نقدینگی خارج از قاعده از پیش تعیین شده بوده و بازارهای دارائی نسبت به یکدیگر دارای رفتار الاکلنگی می باشند.

بهینه سازی ترکیب ارزی ذخایر رسمی: تحلیل مقایسه ای اقتصادهای منتخب نوظهور و اقتصادهای منتخب نفتی خاورمیانه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1390
  غلامحسین کریمیان   محمد واعظ

مدیریت ذخایر ارزی یکی از بخش های اصلی سیستم پولی بین الملل است که سطح و ترکیب ارزی بهینه ذخایر خارجی را تعیین می کند. اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه از جمله کشورهای صادر کننده نفت خام در طول چند سال اخیر ذخایر ارزی عظیمی را انباشته اند. هرچند اقتصادهای مذکور تمایل دارند، ذخایر ارزی خود را بر اساس قواعدی تنظیم-نمایند که ترکیب آن بهینه باشد، اما با وجود تلاش اقتصادهای مذکور در جهت مدیریت بهینه ذخایر ارزی، هنوز این کشورها با مشکلاتی در زمینه ترکیب ارزی بهینه ذخایر خود مواجه هستند. در شرایط کنونی اقتصاد جهانی از جمله وقوع بحران های مالی، نوسان های ارزش برابری ارزهای ذخیره عمده و امکان سامان دهی جدید در همگرایی ارزهای جدید، تعیین ترکیب ارزی بهینه ذخایر خارجی از مهم ترین مباحث اقتصاد مالی و اقتصاد بین الملل است. در این پژوهش از یک الگوی بهینه سازی پویا بر مبنای رهیافت میانگین- واریانس و رهیافت هزینه مبادله برای ترکیب ارزی ذخایر رسمی اقتصادهای منتخب نوظهور و اقتصادهای منتخب نفتی خاورمیانه در دوره زمانی 2007-1999 استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای این تحقیق، پیشنهاد می کند که اقتصادهای منتخب به منظور کم کردن ریسک کاهش ارزش ذخایر خارجی و بهبود توانایی در پرداخت بدهی های خارجی در ترکیب ارزی ذخایر رسمی خود تجدید نظر نمایند.

تحلیل تأثیر متغیرهای منتخب کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران: یک الگوی تصحیح خطای برداری مقید
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1390
  علیرضا تولایی   سعید صمدی

در جریان رشد اقتصادی، اهمیت سرمایه به عنوان عامل مهم تولید روز به روز افزایش می یابد و همین امر موجب اتخاذ سیاست هایی در جذب سرمایه می گردد. از جمله مهمترین اقدامات کشورهای توسعه یافته در این زمینه، گسترش بازارهای سرمایه به ویژه بورس اوراق بهادار است. رکود ور رونق بورس اوراق بهادار، نه تنها اقتصاد ملی، بلکه اقتصاد جهانی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. بحران های مالی 1930 و 1973 که تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد جهانی داشت، از بازارهای مالی شروع شد. متقابلا سیاست گذاری کلان اقتصادی نیز بورس اوراق بهادار را تحت تأثیر قرار می دهد. از این رو شناخت و تحلیل تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر این بازار می تواند به جهت دهی سرمایه سرمایه گذاران کمک نماید. به منظور پاسخگویی به سوالات پژوهش، چهار فرضیه اصلی تدوین شده است. برای آزمون فرضیه ها تعداد 44 داده فصلی، طی دوره ابتدای فصل سوم 1376 تا پایان فصل دوم 1387 به عنوان نمونه انتخاب گردید. در این پژوهش از الگوی تصحیح خطای برداری مقید استفاده شده است. به منظور تخمین الگوی پژوهش ابتدا مانایی متغیرها مورد بررسی قرار گرفت و سپس با استفاده از آزمون جوهانسون – جوسیلیوس وجود بردارهای همجعی (روابط بلند مدت) مورد آزمون قرار گرفت. در مرحله بعد الگوی مورد استفاده تخمین زده شد و نتایج تخمین بیان شد. در نهایت با استفاده روش های توابع واکنش آنی و تجزیه واریانس به تحلیل نتایج پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که در بلند مدت دو رابطه، بین متغیرهای مورد بررسی قرار دارد. از آنجایی که برای یک اقتصاد کوچک باز مانند ایران، قیمت نفت به عنوان یک متغیر برونزا محسوب می گردد، در این پژوهش قیودی به الگو تحمیل گردید تا در بلند مدت هیچ یک از متغیرهای مورد بررسی بر قیمت نفت تأثیر نداشته باشند. نتایج توابع واکنش آنی حاکی از آن است که در بلند مدت، قیمت نفت تأثیر منفی شدیدی بر شاخص قیمت سهام دارند. شاخص قیمت مصرف کننده و شاخص تولید صنعت تأثیر مثبت اندکی بر شاخص قیمت سهام دارند. اما نقدینگی، در کوتاه مدت تأثیر منفی و در بلند مدت دارای تأثیر مثبت بر شاخص قیمت سهام است.

تصفیه پساب های صنعتی به وسیله مواد نانو فتوکاتالیست تثبیت شده در راکتور بستر ثابت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  محمد واعظ   عبدالصمد زرین قلم

نگرانی روز افزون در مورد آلاینده های زیست محیطی آب، نیاز به استفاده از عملیات های موثر حذف و جداسازی را ضروری می سازد. استفاده از فتوکاتالیست، به عنوان یکی از فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته، یک تکنیک موثر در تخلیص آب و هوا می باشد. در این تحقیق، از ذرات دیاکسید تیتانیوم، به عنوان فتوکاتالیست، به صورت دوغابی و تثبیت شده بر روی الیاف گونی جهت تخریب دو نوع رنگ acid black 26 و reactive red 152(rr152)در یک راکتور بستر ثابت استفاده شد. آنالیز sem/edx تشکیل بلورهای دی اکسید تیتانیوم را بر روی الیاف گونی تأیید می کند. نتایج xrd نشان می دهد که در نتیجه عملیات تثبیت، در ساختار فتوکاتالیست تغییر چندانی اتفاق نمی افتد. نتایج cod نشان می دهد که ذرات tio2 تثبیت شده بر روی الیاف گونی، تقریباً تمامی ترکیبات آلی موجود در محلول را پس از گذشت 3 ساعت از تجزیه فتوکاتالیستی acid black 26 تخریب می کند. داده های حاصل از کروماتوگرافی یونی در حین تجزیه rr152، تجزیه کامل رنگ را نشان می دهد. اثر پارامترهای اصلی چون ph، آنیون ها ( cl?, so42? hco3? و co32-)، مقدار h2o2 و غلظت اولیه رنگ بر روی میزان رنگ بری در هر دو سیستم دوغابی و تثبیت شده با استفاده از آنالیز uv-vis مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر بهینه پارامترهای عملیاتی تعیین گردید

تحلیل کارایی بازار ارز ایران (1389-1375)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1390
  علیرضا محمدحسنی جور   سید کمیل طیبی

کارایی از مباحث حائز اهمیت در بسیاری از حوزه های اقتصاد، به ویژه اقتصاد بین الملل به شمار می رود. از طرفی طی دهه های گذشته، فرضیه بازار کارا نقش مهمی را در شناخت بازارهای دارایی به ویژه بازارهای ارزی، ایفا نموده است. در ایران نیز به دلیل شدت وابستگی اقتصاد به صادرات نفت، نرخ ارز از اهمیت بالایی برخوردار است، بنابراین پاسخ به این سئوال که بازار ارز در ایران کارا است یا خیر، می تواند تاثیر بسیار زیادی بر کسب و کار و بر تصمیم گیری فعالان اقتصادی و حتی اتخاذ سیاست های مناسب توسط دولت مردان در زمینه بازار ارز بگذارد. پژوهش حاضر کارایی بازار ارز ایران را در دو نوع ضعیف و نیمه قوی در سال های 1389-1375 با استفاده از روش های اقتصاد سنجی بررسی می کند. برای آزمون کارایی نیمه ضعیف از آزمون های ریشه واحد شامل: adf , pp و kpss و برای آزمون کارایی نیمه قوی از روش های همجمعی شامل: روش همجمعی فزاینده یوهانسن، آزمون علت و معلولی گرانجر و تجزیه و تحلیل اجزای واریانس استفاده می شود. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای eviews و excel استفاده شده است. نتایج حاصل از این آزمون ها، نشان دهنده این است که بازار ارز ایران در حالت ضعیف کارا، و در حالت نیمه قوی ناکارا است.

امکان سنجی جانشینی صکوک به جای اوراق قرضه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده اقتصاد و علوم اداری 1391
  مجید شاهین   محمد واعظ

یکی از راه های مهم اعمال سیاست پولی «عملیات بازار باز یا آزاد» است. مقامات بانک مرکزی برای کنترل حجم نقدینگی از این ابزار استفاده می کنند. استفاده از اوراق قرضه یکی از روش های عملیات بازار باز است. اما استفاده از این اوراق به دلیل ربوی بودن، در کشورهای اسلامی مجاز نمی باشد. بنابراین طراحی ابزارهای جایگزین ضروری می باشد. یکی از یان ابزار ها، اوراق صکوک می باشد.صکوک، گواهی هایی با ارزش اسمی یکسان است که پس از اتمام عملیات پذیره نویسی بیانگر مبلغ اسمس مندرج در آن توسط خریدار به ناشر است و دارنده آن ما لک یک یا مجموعه ای از دارایی ها، منافع حاصل از دارایی و یا ذی نفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایه گذاری خاص می شود. این تحقیق درصدد است تا به کمک نظرسنجی حرفه ای به بررسی امکان جانشینی اوراق صکوک به جای اوراق قرضه در سیاست پولی بپردازد. این تحقیق با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به مقایسه اوراق صکوک و اوراق قرضه از نظر معیارهای مختلف پرداخته است. گردآوری اطلاعات به کمک تکمیل پرسش نامه توسط 44 متخصص صورت گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در چارچوب ساختار موجود در کوتاه مدت هیچ کدام از اوراق صکوک یا اوراق قرضه به یکدیگر برتری ندارد ولی با تحول در ساختارهای مربوطه در اقتصاد، اوراق صکوک دارای برتری نسبت به اوراق قرضه خواهد شد. کلیدواژه ها : اوراق صکوک ، اوراق قرضه، سیاست پولی

تأثیر نوآوری بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب جهانی دوره زمانی (2012-2003)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده اقتصاد و علوم اداری 1392
  مرضیه احمدی   کریم آذربایجانی

امروزه نوآوری، تغییرات تکنولوژیکی و خلاقیت در اقتصاد جهانی به عنوان موتور رشد اقتصادی و عامل اصلی و کلیدی در مدلهای رشد اقتصادی بلند مدت شناخته شده است. ایده ی اصلی نوآوری این است که نوآوری سبب افزایش تولید از طریق افزایش توان تولید افراد و نهایتأ افزایش رشد اقتصادی می گردد. به علاوه در شرایط اقتصاد رقابتی و جهانی شدن، نوآوری مهمترین عامل برای کشورها است که نه تنها رقابت جهانی آنها را تقویت کرده بلکه رشد پایدار بلندمدت را نیز برای آنها به همراه خواهد داشت. هدف اصلی مطالعه پیش رو بررسی تاثیر نوآوری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب جهانی است. در این پژوهش، ابتدا کشورهای جهان در قالب سه گروه کشور، کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی (oic)، کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه(oecd) و کشورهای منتخب عضو اتحادیه آ سه آن(asean) انتخاب شده است و سپس جهت بررسی اثر نوآوری بر رشد اقتصاد از الگوی های رشد و به کارگیری روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی در دوره زمانی ???? – ???? بر مبنای تحلیل های نظری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، نوآوری اثر مثبت و قابل ملاحظه ای بر رشد اقتصادی کشورهای مذکور دارد. علاوه بر این، سرمایه فیزیکی، نیروی کار و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر اساس انتظارات تئوریک در مدل اثر قابل ملاحظه و مثبت بر رشد اقتصادی دارند. بنابراین لازمه برخورداری از رشد اقتصادی پایدار و همچنین رسیدن به جایگاه برتر و ایجاد شرایط رقابتی نیازمند توجه جدی و قابل توجه کشورها به نوآوری و ایجاد نظام آموزشی مناسب در سطوح مورد نیاز کشور می باشد.

تحلیل تأثیر زهد بر رشد اقتصادی با تأکید بر سخنان امیرالمومنین علیه السلام
thesis سایر - دانشکده علوم حدیث 1393
  مهدی نم نبات   محمد واعظ

این تحقیق که با موضوع «تحلیل تأثیر زهد بر رشد اقتصادی با تأکید بر سخنان امیرالمومنین?» به نگارش درآمده، در پی آن است که ضمن توجه به آموزه های دینی و تأکید پیشوایان آن بر عدم اسراف و صرفه جویی در زندگی و هم چنین با توجه به تلقی غلط جامعه از مفهوم زهد که آن را به معنای عدم پیشرفت و رشد در زندگی و عامل عقب افتادگی امت اسلام می داند؛ این نتیجه را بیان کند که: نه تنها بین زهد و رشد اقتصادی ناسازگاری وجود ندارد، بلکه اثرات زهد با تبیین ساز و کارهایی که ضمانت اجرایی آن در حکومت اسلامی دنبال می شود، به عنوان یک عامل مهم تسریع رشد از طریق سرمایه گذاری بیشتر، جلوگیری از مفاسد اقتصادی، حذف مصارف اضافی و در نتیجه امکان پس انداز و افزایش سرمایه و سرمایه گذاری، تأمین بهداشت روانی جامعه و کاهش فقر و گسترش عدالت و مبارزه با نابرابری درآمدی مطرح گردد.

بررسی مزیت نسبی صنایع منتخب استان خوزستان با استفاده از معیار drc و کدهای isic بر مبنای داده های 1385-1380
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم اداری و اقتصاد 1388
  ابوذر طاهری   محمد واعظ

چکیده ندارد.