نام پژوهشگر: محمد دین محمدی
محمد دین محمدی عباس ایزد پناه
مسئله اجتماع جایگاه ویژه ای دراندیشه دو فیلسوف بزرگ مسلمان، جناب فارابی و ابن سینا دارد. جناب فارابی انرا تحت عنوان علم المدنی که همان فلسفه عملی ایشان می باشدمورد برسی قرار داده وجناب ابو علی سینا انرادر دو بخش تدبیر منزل و تدبیرشهر که زیر شاخه حکمت عملی ایشان می باشند، مورد توجه قرار می دهند. مسائلی نیز تحت این عناوین بیان شده و مورد بررسی قرار می گیرد که در اندیشه جناب فارابی ، حول مقوله رهبر جامعه بوده و در اندیشه جناب بوعلی حول مسئله قانون قرار دارد . در مقام تطبیق بسیاری از مسائل بیان شده توسط این فیلسوفان بر هم مطابقت دارد الا اینکه به نظر می رسد جناب فارابی اصالت را به اجتماع می دهند ولی جناب ابو علی سینا برای مسئله فرد و اجتماع به طور یکسان اهمیت قائل بوده و هر کدام را به طور جداگانه مورد توجه قرار میدهند وهمچنین به نظر می رسد که توجه به مسئله شریعت در اندیشه جناب ابن سینا ازجایگاه ویژه تری نسبت به اندیشه جناب فارابی برخوردار است و همین امور باعث می شود با وجود تشابه های زیادی که بین این دو اندیشه وجود دارد نتوانیم به همانندی کامل این دو اندیشه در تحلیل مسئله اجتماع و یا تبعیت جناب بوعلی از جناب فارابی حکم کنیم