نام پژوهشگر: محمد باقر زارع
محمد باقر زارع حمیدرضا فولادمند
استان فارس در جنوب ایران با مشکل کم آبی مواجه می باشد، از این رو مدیریت مناسب آبیاری دارای اهمیت بسیار زیادی در این منطقه می باشد. از جمله روش های آبیاری می توان به آبیاری جویچه ای اشاره نمود که روش مناسبی برای کشت بسیاری از گیاهان زراعی می باشد. از جمله موارد مهم در طراحی این سیستم آبیاری می توان به نفوذ آب در خاک و ضریب زبری مانینگ اشاره نمود. با وجود اهمیت زیاد این دو پارامتر، تخمین آن ها در آبیاری جویچه ای دشوار است. در این تحقیق در دو مزرعه متفاوت با بافت های لوم رسی و لوم در شهرستان بوانات در استان فارس در تابستان 1389 اقدام به کشت سیب زمینی گردید و در هر آبیاری سرعت نفوذ نهایی آب در خاک، نفوذ تجمعی آب در خاک و ضریب زبری مانینگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که ضریب زبری مانینگ در بافت لوم رسی بین 018/0 تا 039/0 و در بافت لوم بین 016/0 تا 036/0 متغیر بود و. روند کاهش و افزایش ضریب زبری مانینگ در دو خاک تقریباً مشابه بود. همچنین سرعت نهایی نفوذ نهایی آب در خاک در بافت لوم رسی بین 6-10×92/3 تا 5-10×58/1 متر بر ثانیه و در بافت لوم بین 6-10×9/4 تا 5-10×48/1 متر بر ثانیه متغیر بود. از طرف دیگر مقدار نفوذ تجمعی در هر دو مزرعه نسبت به ابتدای دوره کاهش یافت. همچنین معادلاتی به منظور تخمین ضریب زبری مانینگ و سرعت نفوذ نهایی آب در خاک بر مبنای دبی ورودی و شماره آبیاری ارائه گردید.